PAKLENI PLAN HITLEROVE VOJSKE: Beograd je trebao da se zove Princeugenštat! (FOTO)

Foto: Wikipedia/ German Federal Archive, Bundesarchiv

Nema stanovnika glavnog grada koji barem nekada nije bio na Kalemegdanu i prošetao najlepšim gradskim parkom.

Preporučujemo

Istovremeno, uz lepotu Beogradske tvrđave, bezmalo da niko nije sišao dole, do Donjeg grada. Sve što većina zna o tom prostoru jeste da završava na velikoj, zeleno površini.

O prošlosti ovog, veoma važnog dela grada govori dr Marko Popović, naučni savetnik Arheološkog instituta SANU. On unosi drugačije svetlo u posmatranje Beogradske tvrđave, jer počinje priču sa činjenicom da je tokom prvih decenija 20.veka "običnim ljudima" ovde pristup bio zabranjen, pišu "Večernje novosti".

- Beograđani i njihovi gosti su Donji grad doživljavali kao veliku nepoznanicu . Oni su mogli da posete samo deo Gornjeg grada, jer je ostatak bio u nadležnosti ondašnje vojske. Prvi deo je uređen 1926.godine, i to je prostor koji danas okružuje spomenik "Pobednik" i plato gde je sada zgrada Zavoda za zaštitu spomenika, a nekada je bio Vojni muzej - priča Marko Popović.

Foto: Beoinfo

Godine 1941. rođena je ideja da na mestu Donjeg grada nikne veliki olimpijski stadion.

- Ovaj projekat je favorizovala tadašnja jugoslovenska vlada. Čak je bio urađen i projekat sa tribinama i izgledom stadiona koji je sačinio ondašnji nemački arhitekta Verner Marh. Plan je podrazumevao da premeste kapiju cara Karla Šestog.

Beogradska kulturna javnost burno je reagovala, oštro suprotstavljena takvom skrnavljenu prostora Tvrđave, ali je izvesno da bi ta građevina bila izgrađena da nije bilo Drugog svetskog rata - priča Popović.

Nemački avioni bombardovali su Donji grad u Drugom svetskom ratu , pa su vojni objetki bili porušeni. Tada stuna na scenu nemačka ideja o uređenju ovog prostora, koja je osmišljena kao uvertira za njihovu konačnu pobedu u ratu.

Foto: Tanjug/Srđan Ilić

Naime, Beograd je prema nacističkim zamislima, bio važna upravna tačka na dunavskom delu Rajha, pa je Beograd, u čast velikog austrijskog vojskovođe Eugena Savojskog trebalo da ponese ime "Princeugenštat".

- U centru te ideje Donji grad trebalo je da bude pretvoren u memorijalni centar, a da ovde bude naseljavano nemačko stanovništvo, baš kao što su to radili Austrijanci tokom njihove vlasti od 1717. do 1739.godine - dodaje dr Marko Popović.

Ideja da Beograd posle Drugog svetskog rata ponese ime "Princeugenštat" ne zvuči nelogično, sa aspekta ondašnjih nacista. Ime grada je prema imenu poznatog austrijskog vojskovođe princa Eugena Savojskog, koji je 1717. godine preoteo Beograd od Otomanske imperije.

Istina, na našem podneblju ovo ime je omraženo i zato što su nacističke, SS divizije u Drugom svetskom ratu nosile ime ovog vojskovođe, počinivši neopisiva zverstva na Balkanu. To je bilo mesto gde su ljubavnici sa nerešenim stambenim pitanjem tražili mesto u grmlju gde će se sakriti od očiju voajera, ali i mesto gde su voajeri tražili svoje izazove.

Posle dolaska komunističke vlasti, godinama ništa nije promenjeno, sve dok nije stigla 1952. godina.

- Novouvedena gradska uprava te godine proglašava Tvrđavu "Narodnim parkom Kalemegdan". Sve do 1989. godine Donjem gradu nije poklanjana ni pažnja, niti je sprovedeno adekvatno održavanje. Tako je, na nesreću sugrađana, ponovo zaživela stara ideja održavana između dva rata - da se u Donji grad ne silazi. Na tom prostoru stvorena je samonikla šuma sa žbunjem.

(Telegraf.rs)