SEĆATE LI SE: Događaji koji su obeležili rahmetli Jugoslaviju! (VIDEO)

"Živi, živi duh slovenski, živeće vekov’ma", p(j)evali su jugoslovenski narodi, čija je zajednička država trajala 73 godine, i za to vreme menjala ime čak pet puta.

Pre deset godina, 14. marta 2002, potpisivanjem sporazuma Srbije, Crne Gore, Jugoslavije i predstavnika EU o preuređenju odnosa, Jugoslavija je zvanično prestala da postoji.

Stara Juga - "nevjesta, lepotica i sirota kraljica" - bila je jedina država za stotine hiljada onih koji su se na nacionalnom popisu stanovništva izjašnjavali kao Jugosloveni.

POČETAK BALADE O DRŽAVI JUGOSLOVENA

U najlepšem sećanju svih Jugoslovena ostala je 1930. i učešće fudbalske reprezentacije na prvom Svetskom prvenstvu u fudbalu u Urugvaju. Jugosloveni su izgubili u polufinalu od domaćina prvenstva rezultatom 6­:1, ali su ušli u istoriju kao jedan od prvih timova koji je bio blizu osvajanja trofeja Žila Rimea.

Godinu dana kasnije, srpski naučnik Nikola Tesla je na svoj 75. rođendan osvanuo na naslovnoj strani "Tajm magazina", kao naučnik koji je dao značajan doprinos razvoju vazdušnog saobraćaja.

Događaj koji je crnim slovima ostao ubeležen u istoriju Kraljevine Jugoslavije bio je atentat na kralja Aleksandra I Karađorđevića. Protivnici srpske dominacije i ideje jugoslovenstva u Hrvatskoj i Makedoniji organizovali su prvi veliki udar na opstanak zajedničke države Južnih Slovena.

 "Viteški kralj ujedinitelj" ubijen je u Marseju 9. oktobra 1934. iz pištolja Vlade Černozemskog, pripadnika makedonske pobunjeničke grupe VMRO, koji je tokom svečane povorke uz uzvike: “Živeo kralj” ispalio četiri hica u kraljeve grudi. Poslednje reči kralja, ostavljene u amanet Jugoslovenima, bile su: "Čuvajte mi Jugoslaviju".

CRKO MARŠAL!

"Uz Maršala Tita, junačkoga sina, nas neće ni pakao smest’, mi dižemo čelo, mi kročimo smelo i čvrsto stiskamo pest", u jednom glasu klicale su nacije Josipu Brozu Titu.

Doživotni predsednik Jugoslavije, bratstva i jedinstva ostaće upamćen po diplomatskoj aktivnosti, istorijskom "NE" Staljinu, poseti Džonu Kenediju neposredno pred njegovu smrt, osnivanju Pokreta nesvrstanih i druženju sa svetskim džet setom.

Hrvatsko ostrvo Brioni, zahvaljujući Titu, postalo je mondensko stecište svetskih zvezda. Vozio je Sofiju Loren u "titomobilu", uživao u društvu Elizabet Tejlor i Ričarda Bartona, Jula Brinera, Kirka Daglasa i ostalih planetarno popularnih zvezda.

Sahranu Broza  8. maja 1980. oplakala je cela nacija, 700.000 ljudi nalazilo se u povorci, a 209 stranih delegacija je doputovalo iz više od sto zemalja širom sveta, kako bi odalo počast Titu.

Nekoliko godina kasnije, Nele Karajlić uzviknuo je na koncertu "Zabranjenog pušenja" -"Crko Maršal", misleći na svoje utihnulo pojačalo marke "Marshall", što je od dežurnih dušebrižnika protumačeno kao "TITOhuljenje".

Bratstvo i jedinstvo nakon 1980. godine održavalo se muzikom i igrama. Brojne sportske pobede činile su ponosnim Jugoslovene, a muzičke zvezde harale su celom Jugom šireći duh jugoslovenstva.

BRENINE VRUĆE PANTALONE i KUSTINA "PALMA"

U Moskvi 1980. reprezentacija Jugoslavije je kao dvostruki svetski prvak potvrdila dominaciju među koševima i osvojila prvo i jedino olimpijsko zlato.

"Oči su mi more Jadransko, kose su mi klasje panonsko, sestra mi je duša slovenska, ja sam Jugoslovenkaaaaa!" pevala je Lepa Brena, neprikosnovena muzička ikona tog doba, simbol ujedinjene Jugoslavije, začetnik mini suknje i vrućih pantalona na estradi.

Omiljeni muški vokal tog doba Zdravko Čolić okupio je 70.000 Jugoslovena na Marakani, pevajući fanovima stihove “Od Varadara pa do Triglava”.

U svetu se čulo i za jugoslovensku kinematografiju. Emir Kusturica za ”Oca na službenom putu” dobio je 1986. "Zlatnu palmu" u Kanu.

Poslednju veliku pobedu na sportskom planu s mešovitom ekipom "naroda i narodnosti" velikoj Jugoslaviji donela je Crvena zvezda, pošto je pobedila Olimpik iz Marselja u Bariju i osvojila Kup šampiona. Zadarska grupa "Riva" s pesmom "Rock me baby" pobedila je na Evroviziji... A onda je počelo ROKANJE!

9. MART, KRVAVA SVADBA i DEJTON

Nezadovoljstvo režimskom politikom Slobodana Miloševića kulminiralo je masovnim demonstracijama 9. marta 1991, koje je Milošević, nazivajući demonstrante "snagama haosa i  bezumlja", ugušio policijskim i vojnim snagama.

Slovenija, Hrvatska i Makedonija se nakon neuspešnih pregovora "šestorice" i formalno otcepljuju od Jugoslavije u junu 1991.

Nakon incidenta na Plitvicama počinju sukobi u Hrvatskoj, a "krvava svadba" na kojoj je ubijen  stari svat ispred crkve u Sarajevu od strane grupe kriminalaca na čelu s Ramizom Delalićem u martu 1992, predstavljala je uvod u "bosanski lonac".

Građanski, Otadžbinski ili Domovinski rat, kako ga je ko zvao, odneo je stotine hiljada žrtava, a veći deo stanovništva prinudno je raseljen.

Konačno, Dejtonskim sporazumom 1995. rat je prekinut, a Slobodan Milošević na RTS-u proslavljen kao mirotvorac.

VIDOVITI BALAŠEVIĆ i SLOBA U HAGU

"Milosrdni anđeo" ili "Plemeniti nakovanj", kako su vazduhoplovnu operaciju bombardovanja Srbije zvali američki predstavnici, obrušila se na Jugoslaviju u periodu od 24. marta  do 10. juna 1999, zbog optužbi za etničko čišćenje albanskog stanovništva na Kosovu i Metohiji.

Nakon izborne krađe i objave da će se održati drugi krug izbora, opozicija predvođena liderima DOS-a, organizovala je masovni protest 5. oktobra 2000, koji će obeležiti pad Miloševića.

Godinu dana kasnije Slobodan Milošević je optužen za ratne zločine i priveden Haškom tribunalu 28. juna 2001. na Vidovdan.

"Svako pleme crta granicu, svi bi hteli svoju stranicu… Na barikadama su opet zastave", pevao je Đorđe Balašević, sećajući se jedne države na Balkanu krajem jednog veka, čije ime je poslednji put izgovoreno 14. marta 2002. preuređenjem odnosa s Crnom Gorom…

Ostala je Srbija…

(Lj.Vučetić)