Podigao je srpski kralj, njom je vladao i Tito, zarobili je Hitlerovi nacisti, a palili Srbi 5. oktobra!

Pre tačno 107. godina tadašnji kralj Srbije Petar I Karađorđević položio je kamen temeljac za izgradnju Doma Narodne skupštine, a kroz sve te godine ovo zdanje bilo je svedok burne istorije Balkana, a kroz nju su pored srpskih krunisanih glava i političara prodefilovali i Josip Broz Tito, kao i Hitlerova vojska, a ostaće upamćeno da je i gorela 5. oktobra 2000. godine!

Preporučujemo

Zgrada Skupštine Srbije pamti mnogo, tako je pored defilea srpskih kraljeva i političara, doživela da u njenom domu bude izglasan Josip Broz Tito za doživotnog predsednika SFRJ, ali i da iz nje bude iznešen u Kuću cveća, preživela je i okupaciju Hitlerove Nemačke i defile njegovih divizija, ali i paljenje tokom demonstracija 5. oktobra 2000. godine prilikom rušenja Slobodana Miloševića!

Kralj Srbije Petar I Karađorđević položio je kamen temeljac za zgradu parlamenta u Beogradu po projektu arhitekte Jovana Ilkića. Gradnja je trajala gotovo 30 godina, a prvo zasedanje skupštine Jugoslavije u njoj održano je 20. oktobra 1936. godine!

Zgrada Doma Narodne skupštine, prvobitno Doma narodnog predstavništva, počela je da se gradi 1907. godine, kao reprezentativno zdanje za potrebe Kraljevine Srbije. Projekat za izgradnju Doma narodnog predstavništva poveren je arhitekti Konstantinu A. Jovanoviću, koji je živeo i radio u Beču. Reprezentativno skupštinsko zdanje je, po Jovanovićevoj zamisli, bilo projektovano kao akademski oblikovana monumentalna javna građevina. Nažalost, sredstva za ovakav projekat srpska država nije imala.

Nedostatak sredstava, a zatim balkanski ratovi i Prvi svetski rat uslovili su da je do stvaranja nove države, Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, skupštinsko zdanje bilo izgrađeno do nivoa prvog sprata. Formiranjem nove, znatno veće države, predviđene skupštinske sale za sednice više nisu bile dovoljne i zbog toga je bila neophodna njihova rekonstrukcija.

Godine 1920, uz odluku o nastavku radova na izgradnji Skupštine, doneta je odluka da se projekat poveri arhitekti Pavlu Ilkiću, sinu i saradniku Jovana Ilkića koji je umro u zarobljeništvu 1917. godine. Na osnovu obnovljenih projekata, zgrada Skupštine zidana je sve do 1926. godine, kada su radovi obustavljeni.

Sledeća faza u izgradnji zgrade parlamenta započela je posle smrti kralja Aleksandra Karađorđevića 1934. godine. Nosilac svih poslova postalo je Arhitektonsko odeljenje Ministarstva građevine, a glavni projektant arhitekta Nikola Krasnov.

Zgrada Skupštine bila je završena 18. oktobra 1936. godine, skoro tri decenije po polaganju kamena temeljca.

Narodna skupština Republike Srbije je najviše predstavničko telo i nosilac ustavotvorne i zakonodavne vlasti u Republici Srbiji. Jednodomna je i sastoji se od 250 narodnih poslanika, koji se po Ustavu biraju na slobodnim i tajnim izborima na mandat od četiri godine.

Prvi zakon o Narodnoj skupštini Srbije donet je 28. oktobra 1858. godine. Na osnovu njega sazvana je Svetoandrejska skupština, održana od 30. novembra 1858. do 31. januara 1859. godine u Beogradu. Time je uspostavljena ustanova narodne skupštine i udaren temelj demokratije u Srbiji.

Aktom ujedinjenja, 1. decembra 1918. i stvaranjem Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, prestala je zakonodavna funkcija svih narodnih predstavništava na teritoriji ujedinjene države. Srpska narodna skupština sastala se poslednji put 14. decembra 1918. godine.

* Zgrade u kojima su se održavale sednice skupštine Srbije tokom istorije su:

- "Velika pivara“ (u njoj je održana Svetoandrejska skupština)

- Narodno pozorište

- Kapetan Mišino zdanje (Velika škola) privremena zgrada Narodne skupštine kod današnjeg bioskopa „Odeon“ (od 1882)

- Zgrada konjičke kasarne u Ulici kneza Miloša (1918—1928)

- Zgrada škole jahanja "Manjež“ (danas Jugoslovensko dramsko pozorište) (1931—1936)

- U Kragujevcu, u zgradi Narodne skupštine koja je sazidana po nalogu kneza Miloša 1859

- U Nišu, Osnovna škola „Sveti Sava“ kod Saborne crkve i zgrada Oficirskog doma.

- U zgradi u ulici Kralja Milana br. 14 u Beogradu je do razdvajanja Srbije i Crne Gore zasedao republički Parlament.

(D. Z.)