Svetinja izgrađena tokom 13. veka: Manastir Končul ima čak tri različita naziva

U blizini današnje Raške, u dolini Ibra, nalazi se svetinja izgrađena tokom 13. veka. Ne zna se pouzdano ko je izgradio manastir Končul, u narodu poznat i kao Končulica i Nikoljača, ali se pretpostavlja da je to bio neko od članova dinastije Nemanjić.

U vreme kada je izgrađen, ovaj srpski manastir je bio izuzetno značajan. U njemu se nalazilo najpre sedište Končulske episkopije. O značaju Končulice svedoči i Studenički tipik.

Episkopiju Končulsku osnovao je srpki kralj Milutin, a upravo je ovaj manastir odabran za njeno sedište.

Procvat manastira

Iako je krajem 13. i početkom 14. veka u manastiru Končul bilo sedište istoimene episkopije, pravi procvat ova Svetinja doživljava tek oko vek kasnije.

Međutim, dva veka nakon toga, kad su i prilike u zemlji bile teže, ovaj manastir ostaje bez monaha. Da sve bude još teže, prvobitna Svetinja biva potpuno uništena. Upravo na njenim temeljima biva kasnije izgrađeno današnje zdanje. Zbilo se to u drugoj polovini 19. veka.

Končul, pa Nikoljača

Zanimljivo je pomenuti da se često može čuti i naziv Nikoljača, koji se vezuje uz manastir Končul, odnosno Končulica. Naime, pretpostavlja se da to ima veze sa osnivanjem istoimene parohije, čija je parohijska crkva bila smatrana glavna crkva ovog manastira.

Iako je Svetinja već bila izgrađena, turski osvajači nisu dozvoljavali poštovanje tradicije, te nije bila osveštana sve do početka prošlog veka. Tada je, na praznik Male Gopojine osveštan današnji manastir. Upravo od tada se na Malu Gospojinu ovde priređuje i sabor, a taj dan se u narodu naziva Vladičini dan.

U ženskom manastiru Končul danas se mogu videti mnoge relikvije. Osim svetih moštiju velikomučenika Jakova Persijanca, koga Crkva praznuje svake godine 10. decembra, ovde se nalazi i kopija čudotvorne ikone, čiji original se čuva na ostrvu Kipar.

Ikonu Presvete Bogorodice Kikotise donele su monahinje iz kosovsko-metohijskog manastira Svete Trojice, kada su usled uništenja te Svetinje, bile prinuđene da potraže drugo utočište i našle su ga baš u manatsiru Nikoljača.

(Telegraf.rs)