Otvorena Konferencija kulturno značajnih grobalja Evrope: Istraživači se upoznaju sa našim kulturnim nasleđem

Foto: Mateja Beljan

U Skupštini Srbije, u Ulici kralja Milana jutros je otvorena Dvadeseta konferencija kulturno značajnih grobalja Evrope - važan događaj koji okuplja istraživače,  istoričare, stručnjake i ljude koji se staraju o istorijskim grobljima iz brojnih evropskih zemalja, a koji će imati priliku da se upoznaju i sa izuzetno bogatim kulturnim nasleđem nekropola i grobalja u našem gradu. Učesnici održavaju brojne prezentacije, nakon čega će imati priliku da obiđu Novo groblje u Beogradu, a sutra i Zemunsko groblje.

Asocijacija kulturno značajnih grobalja Evrope ima za cilj da promoviše groblja i njihovo očuvanje, jer je reč o prostorima koji su važan deo evropskog kulturnog nasleđa. Događaju prisustvuje i predsednica Asocijacije Lidija Pliberšek, direktorka Zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograda Olivera Vučković, kao i direktor JKP "Pogrebne usluge" Vladan Đukić.

Preporučujemo

Da Beograd ima bogate spomenike koji svedoče o životu naših predaka, kulturi sećanja, ali i o epohama, događajima i okolnostima u kojima se naš grad i naše društvo nalazilo u raznim, pokazala je izložba koja je otvorena u Skupštini, a koju su mogli da pogledaju učesnici konferencije.

Izložbu "Groblja i nadgrobnici Beograda" je priredio Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda u saradnji sa JKP "Pogrebne usluge".

Spomenici i grobovi tako oslikavaju bogatu istoriju Beograda, nažalost, sa mnogo razaranja, ratova, dolazaka i odlazaka stanovništva različitih nacija i veroispovesti.

Izložba počinje antičkim Singidunumom, razvijenim provincijskim gradom koji je imao čak tri nekropole - na današnjem Dorćolu, u zoni Brankove ulice, kao i na Tašmajdanu.

Rimljani su ostavili trag i na periferiji Beograda, u Grockoj, gde se nalaze vredne grobnice: U Dubočaju i Brestoviku.

Predstavljeno je i najreprezentativnije prestoničko groblje - Novo groblje, osnovano 1886. godine, poznato ne samo po imenima znamenitih ličnosti, već i po umetnički dragocenim skulpturama, alejama, vojnim grobljima i kosturnicama.

Međutim, osim Novog groblja, veoma je značajno i Topčidersko, koje je nastalo spontano, a onda postalo veoma značajno, toliko da je zadužbinar Nikola Spasić podigao veliku kapelu 1903. godine koja je i danas simbol ovog groblja okruženog šumom. Poput Novog, i Topčidersko groblje postalo je mesto gde se mogu videti značajni spomenici, ali i imena znamenitih ličnosti iz naše istorije.

Posebno je interesantno Zemunsko groblje, jedno od najstarijih, koje je sredinom 18. veka postalo značajno za sahranjivanje pravoslavaca, rimokatolika i Jevreja i do danas je ostalo reprezentativno i multikulturno gradsko groblje.

Beograd ima i zasebno Jevrejsko groblje, osnovano 1888. godine, u kome se nalazi 4.000 spomenika, među kojima su i neke starije nadgrobne ploče, prenete sa starog jevrejskog groblja. Ono se nalazi u Ruzveltovoj ulici i ujemu se sahranjuju Jevreju Sefardi.

Posle Drugog svetskog rata, 1954. godine formirana je još jedna celina pokraj Novog groblja - Groblje oslobodilaca Beograda, u kome je sahranjeno 2.000 boraca, od toga 818 crvenoamejaca.

Na Topčideru se nalazi i Nemačko vojno groblje sa spomenikom srpskim borcima iz 1915. godine,

Na izložbi je moguće videti još jedno groblje koje se nalazi u srcu grada, na Karađorđevom parku. Ima samo 12 grobnica, toliko ih je preostalo od nekadašnjeg Vojnog groblja oslobodilaca Beograda 1906. godine,

Tu se nalazio logor ustaničke vojske, a knez Aleksandar Karađorđević podigao je i spomenik 1848. godine, koji se smatra prvim javnim spomenikom u Beogradu.

Prikazani su i dragoceni spomenici iz perioda otomanske imperije su Damad ali Pašino turbe na Beogradskoj tvrđavi, kao i Šeih Mustafino turbe kod Studentskog parka.

Na izložbi je predstavljen i spomenik na mestu smrti despota Stefana Lazarevića, koji je davne 1427. godine postavljen u porti Crkve Svetog proroka Ilije u Crkvinama kod Mladenovca, a na mestu gde je despot pao s konja u blizini crkve čiji je bio ktitor.

Inače, u selima oko Beograda nalaze se brojne značajne nadgrobne ploče, koje svedoče o našoj istoriji i tradiciji.

(Telegraf.rs)