Obnavlja se veličanstvena užička tvrđava: Vekovima je izgledom izazivala divljenje svih koji su prolazili pokraj njenih bedema

Ukoliko sve bude išlo po planu, do kraja ove godine užički Stari grad ponovo će dobiti izgled kakav je imao nekad. Iako posle prve faze radova na konzervaciji zidina Starog grada mnogi nisu verovali da će se rekonstrukcija nastaviti, to će se ipak desiti jer je Ministarstvo turizma i telekomunikacija prepoznalo značaj obnove užičke tvrđave i u tu svrhu odvojilo iznos od 22 miliona dinara.

Tvorac idejnog projekta je profesor Marko Popović, koji se opredelio za projekat iz 1737. godine, odnosno, period iz kog datira najveći broj istorijskih dokumenata i činjenica vezanih za Stari grad.

Preporučujemo

Ostaci Užičkog grada leže na stenovitom grebenu, koji gotovo pregrađuje korito Đetinje na mestu gde ona ističe iz klisure i utiče u pitomu kotlinu. Utvrđenje je podignuto na visokom, relativno nepristupačnom, grebenu koje sa tri strane okružuje reka Đetinja. Prema zapadu, jugu i istoku okomite litice, visoke i do 50 m, kao jaki prirodni bedemi spuštaju se do reke.

Foto: Shutterstock

Prilaz gradu bio je moguć samo sa severa, sa sedla prema susednom visu, ali i tu su vertikalne strane branile prilaz najvišem delu utvrđenja, čineći ga neosvojivim. Iz utvrđenja se mogla nadzirati i braniti saobraćajnica koja je povezivala Bosnu sa Srbijom. Položaj grada vekovima je izazivao divljenje putnika i namernika koji su prolazili pokraj njegovih bedema.

Prvi pouzdani istorijski izvori o užičkoj tvrđavi potiču iz sredine 14. veka. Tada je bila u posedu vlastelinske porodice Vojinović, a od 1366-1373. godine pripadala je Nikoli Altomanoviću. Dubrovački istoričar Mavro Orbini pominje Užice opisujući događaje koji se tiču sukoba kneza Lazara i kralja Tvrtka sa Nikolom Altomanovićem, koji je tada uhvaćen, zarobljen i oslepljen u  tvrđavi, leta 1373.

Foto: Shutterstock

Geografski položaj i njen strateški značaj uticali su na izgled tvrđave. Ona je u gornjem delu imala polukružnu kulu, u srednjem delu objekte za smeštaj vojnih posada, opreme i hrane, a u donjem tzv. Vodenom  kulom bila je povezana sa rekom. Tvrđava je više puta rušena i ponovo utvrđivana. Značajna dograđivanja i utvrđivanja obavljena su 1478. godine, zatim u vreme austro - turskih ratova 1688. godine i 1737-1839 godine i na kraju, u vreme Prvog i kratko vreme posle Drugog srpskog ustanka, 1813-1819 godine. Konačno je kao vojni objekat onesposobljena i porušena u januaru 1863. godine, u vreme proterivanja Turaka iz grada.

Zahvaljujući arheološkim istraživanja, delimičnom rekonstrukcijom i konzervacijom Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva i Narodnog muzeja iz Užica od 1973-1984. godine zaustavljeno je obrušavanje i nestajanje grada koje je trajalo više od jednog veka.

Foto: Shutterstock

VIDEO: Srbijo, ovo je tvoja tvrđava Golubac

(Telegraf.rs)