Iz manjeg u veći grad, a onda - pravac Beograd ili Vojvodina: Prosečan doseljenik ima 35 godina

Foto: Nikola Anđić

Mladi iz manjih gradova najčešče odlaze u veće gradske centre, pre svega Beograd, kako bi sebi obezbedili bolje uslove za dalji život. Povod za napuštanje zavičaja uglavnom bude školovanje, nakon čega oni često prelome pa to mesto školovanja postane i mesto u kojem nastavljaju život, kaže za Euronews Srbija Gordana Bjelobrk, načelnica Odeljenja za demografiju Republičkog zavoda za statistiku (RZS).

Poslednja analiza Republičkog zavoda za statistiku, za 2021. godnu, govori da je od 6.797.105 stanovnika 135.194 osoba odlučilo da se trajno preselili iz jednog u drugo mesto u zemlji. Od gradova, podaci kažu da se najviše njih opredelilo za prestonicu, a kada su u pitanju regionu, oni koji su rešili da napuste svoje rodno mesto, najviše su se odlučivali da odu nešto severnije - u Vojvodinu.

Preporučujemo

Bjelobrk kaže da odluka ljudi da se nastane u Beogradu i Vojvodini nije iznenađujuća. Ipak, istče da je blago povećan broj ljudi koji migrira i to u odnosu na prethodne godine, ali na to gleda kao na dobru vest, jer kako kaže, to poruka da ljudi tako lako ne napuštaju zemlju.

- Imali smo to zatišje zbog korone, većina je mirovala, ali to je počelo da se menja i to dokazuju upravo podaci ove analize. Kada inače pogledamo sa prethodnim godinama, zaključujemo da postoji blagi porast migracije unutar zemlje - kaže ona.

Potvrđuje da je prestonica svakako najprimamljivija, ali da to je to pre svega zbog prednosti koje inače nude veliki gradovi.

- Beograd je svakako atraktivan za život. Tu ljudi lakše nalaze posao, rešavaju stambeno pitanje, dosta njih dolazi da se školuje pa se onda i odlučuju da se ne vrati u opštinu iz koje je došla - navodi sagovornica Euronews Srbija.

Takođe, prema podacima analize RZS, najviše seli se u mesto u blizini bivšeg mesta boravka, a to potvrđuju podaci koji kažu da se tokom prošle godine 36,3 odsto osoba selilo iz jedne u drugu opštinu ili grad unutar iste oblasti, a najmanje iz jednog u drugo naselje u okviru iste opštine ili grada - 28,1 odsto.

Trebalo bi istaći i da je tek u 49 opština ili gradova migracioni saldo (odnos doseljenih i odseljenih) pozitivan, dok je u jednoj jednak nuli, a u ostalih 119 opština ili gradova migracioni saldo je negativan, odnosno više ljudi se odselilo nego što se doselilo.

- Pored Beograda, koji svakao jeste najatraktivniji, dosta ljudi se seli u veće centre koji su bliže mestu njhovog rođenja. To takođe nije iznenađujuće, posebno kada vidimo da su, prema našim podacima, to u većini slučaja mladi ljudi jer u tim centrima nastavljaju sa školovanjem koje manji grad ne može da im priušti. Neki od njih te veće centre doživljaju i kao priliku da lakše pronađu posao nezavisno od škole - kaže Bjelobrk.

Prema analizi RZS, prosečna starost osoba koje su prošle godine odlučile da promene svoje prebivalište je 34,7 godina - prosek godina za muškarce 35 godina, a za žene je to 34,5 godina.

Sa stanovišta ekonomske aktivnosti, 61,4 odsto onih koji se sele su izdržavana lica, 30,9 odsto su aktivna lica, dok je udeo lica sa ličnim prihodom 7,7 odsto.

Od ukupno 25 oblasti u Republici Srbiji, najveći broj migratornih kretanja ostvaren je na teritoriji Beograda.

Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, ukupno je registrovano 14.582 ljudi koji su se doselili u neku od opština Beograda iz drugih gradova. Međutim, podaci kažu i da ima dosta migracija i unutar samog grada - 32.822 osoba promenilo je preblivalište unutar same beogradske oblasti.

Najviše doseljenih bilo je na teritoriji opštine Zvezdara, na kojoj je novo preblivalište upisalo 6.529 građana. Slede Palilula i Voždovac sa takođe više od 6.000 onih koji su promenili adresu, a iza njh su Novi Beograd, Zemun i Čukarica.

- Neke opštine su atraktivnije i doživljavaju se kao traženije zbog svoje veličine. Na primer, opština kao Vožovac ima svoj centar, i svoju periferiju. I jedno i drugo ima svoje mane i prednosti, a to se ogleda u ceni kvadrata, da li je u pitanju kuća ili stan, kolika je kirija i slično. Što je opština veća, očekuje se i veća migracija unutar nje - objašnjava načelnica Odeljenja za demografiju Republičkog zavoda za statistiku, Gordana Bjelobrk.

Foto: M. Beljan

Ona dodaje da je i za metropole, kao što je Beogard, očekivano da postoji povećana migracija unutar same opštine jer svakodnevno veliki broj ljudi dolazi u ovaj grad privremeno ili trajno.

- Beograd rast broja stanovnika beleži zbog pozitivnog migracionog salda. I on ima negativni prirodni priraštaj, i tu mislim na sve opštine. Međutim, zbog migratorne komponente koja utiče na rast broja stanovnika Beograd beleži rast broja stanovnika osim u ovoj 2021. godini zbog velike negativne vrednosti privrednog priraštaja kada smo imali puno umrlih lica. Veruje da sada kada prođe ova godina, da će se to promeniti jer je priliv doseljenika veći pa samim tim očekujemo i više dece - kaže Bjelobrk.

Objašnjava da priliv mladog stanovništva na određenoj teritoriji može da rezultira povećanjem nataliteta.

- Pored toga što oni utiču na ekonomski standard, jer zarađuju, oni utiču na porast broja stanovnika. Mi smo po tom pitanju optimistični - dodaje ona.

Sa druge strane i pored toga što je Beogard atraktivan, iz Beograda se, pak, u drugu oblast i preselio određen broj ljudi, tačnije 10.669 osoba. Najviše je onih koji su otišli iz opštine Novi Beograd, a 1.281 osoba otišla je u drugu oblast.

Bjelobrk dodaje da je prosečna starost onih koji reše da Beograd ne bude više njihova adresa stanovanja negde oko 36 godina, malo više od prosečne starosti migranta.

- Najviše ima onih koji imaju između trideset i četrdeset godina, a nešto manje je onih čija je prosečna starost između 50 i 60 godina. Pretopstavljamo da su to ljudi koji potiču iz tih oblasti, pa se na neki način vraćaju. Tu je reč o povratnicima ali u okviru naše zemlje. Jedan od razloga je i promena posla, pretopsvaljam, ali ne u tom broju da možemo da predvidimo veće kretanje u budućnostima - ističe za Euronews Srbija Gordana Bjelobrk.

Kaže da se većina ljudi koji su odluči da napuste Beogard otišli, ali ne daleko. Dodaje da udaljene oblasti nisu prepoznate kao ekonomski atraktivne za život, posebno kada su u pitanju ljudi čija je prosečna starost 35 i 36 godina.

- Većina je otišla u Sremsku oblast. Mislim da je Stara Pazova ta koja privlači ljude, zatim zatim južnobačka oblast, južnobanatska oblast, mačvanska, zlatiborska i kolubarska. Sa druge strane, ispod 200 migranata godišnje se iz Beogarada u severnobanastsku oblast, pirotsku, severnobačku, zapadnobačku, borsku, pčinjsku i zaječarsku oblast. U njih se najamanje ljudi iz Beograda odseljava - kaže Bjelobrk.

Kao što je već pomenuto, region Vojvodine beleži porast broja doseljenih, a najviše ljudi dolazi u centar ove pokrajine Novi Sad. Pored administrativnog centra, najviše je onih koji dolaze u Suboticu, Pančevo, Zrenjanin, Staru Pazovu i Sremsku Mitrovicu.

Međutim, iako se ljudi često samo sele u okviru iste oblasti, regioni Zapadne Srbije i Istočne Srbije, za razliku od Vojvodine i Beograda imaju negativan migracioni saldo, odnosno više odseljenih nego doseljenih.

Iz Regiona Šumadije i Zapadne Srbije, u periodu od 2017. do 2021. godine, konstantno je veći broj odseljenih u odnosu na doseljena lica, što znači da ovaj region samo na osnovu unutrašnjih migracija, prosečno godišnje, gubi oko 3.800 stanovnika.

Prema podacima RZS iz drugih oblasti se najviše ljudi i iselilo i doselilo u Kragujevac. Njih 997 je otišlo, a njih je 1054 došlo iz drugih oblasti. Zatim, najviše je doseljenika u Čačak (700), Kruševac (560) i Kraljevo (558).

Najveći broj onih koji su otišli u druge obasti je nakon Kragujevca iz Kraljeva (875), Šapca (780) i Kruševca (748).

Takođe u periodu od 2017. do 2021, u regionu Južne i Istočne Srbije zabeležena je negativna razlika broj doseljenih i odseljenih, koji prosečno godišnje iznosi oko 3.000, što utiče na smanjenje broja stanovnika ovog regiona.

U ovom regionu, najviše je onih koji su se iz drugih oblasti doselili u Niš, njih 2010, a potom u Leskovac (541) i Smederevo (536).

Kada je reč o odlasku u druge obasti, tu su na listi isti gradovi, najviše se ljudi odselilo iz Niša (1792), zatim Leskovca (909), Smedereva (718) i Vranja ( 590).

- Generalno, te manje opštine gube ubrzano stanovništvo. Oni se oduvek više kreću ka većim centrima u okviru oblasti, a onda ih i menjaju. Nije dobro što mi praznimo neke opštine i gubimo stanovništvo tamo. U njima ostaje starije stanovništvo koje nije skolno migracijama, tako da je tu onda nastaje optši demografski problem, jer nećemo moći da radimo na objavljanju tog ljudskog kapitala tih manjih opština - navela je za Euronews Srbija načelnica Odeljenja za demografiju Republičkog zavoda za statistiku Gordana Bjelobrk.

Ipak, ona dodaje da će konrektniji razlozi migracije unutar naše zemlje tačnije i preciznije znati nakon popisa koji treba da se uradi u oktobru.

- Istraživanje RZS smo radili u saradnji sa MUP-om i to na osnovu prijava i odjava prebivališta. Dosta ljudi promeni prebivalište ali to zakonski nije uradilo, pa zbog toga podaci nisu u potpunosti pouzdani - kazala je Bjelobrk.

(Telegraf.rs)