"Parasocijalno" proglašeno za reč godine u rečniku Kembridža
KEMBRIDŽ, 18. novembra (Tanjug) - "Parasocijalno", izraz definisan kao "veza koju neko oseća prema poznatoj osobi koju zapravo ne poznaje", proglašen je za reč godine u rečniku Kembridža.
Ovaj izraz koji, prema današnjem pisanju britanskog Gardijana, objašnjava zašto američka pop pevačica Tejlor Svift nije odgovorila na vašu objavu na društvenim mrežama u kojoj joj čestitate veridbu, proglašen je rečju godine, u trenutku kada se sve više ljudi okreće čet-botovima, influenserima i poznatim ličnostima kako bi ostvarili osećaj povezanosti u onlajn svetu.
Preporučujemo
Rasprodata premijera filma "Povratak Žikine dinastije": Nastavak "Žikine dinastije" već ispisao istoriju
Od Kurčubića do Despotovića: Sećanje na Ivana Bekjareva, čarobnjaka transformacije
Termin se prvi put pojavio 1956. godine, kada su sociolozi s Univerziteta u Čikagu primetili da gledaoci televizije razvijaju "parasocijalne" odnose s ličnostima s ekrana, nalik onima sa prijateljima i porodicom, ali u potpunosti jednostrane.
Pojavom interneta, društvenih mreža i veštačke inteligencije, mogućnosti za takve asimetrične veze naglo su porasle, a izraz je iz akademskih krugova prešao u široku upotrebu.
"Parasocijalno odražava duh 2025. godine", izjavio je urednik Kembridž rečnika Kolin Mekintoš.
"Milioni ljudi su uključeni u parasocijalne odnose, a mnoge fascinira njihov sve veći uticaj. Podaci to potvrđuju, jer na našem sajtu beležimo nagli porast pretraga te reči", naveo je Mekintoš.
Među "parasocijalnim trenucima" godine, rečnik navodi veridbu Tejlor Svift i zvezde američkog fudbala Trevisa Kelsija, kao i album ispovesti Lili Alen "West End Girl".
Posebno se ističe i uloga veštačke inteligencije, budući da su čet-botovi za mnoge postali sagovornici, prijatelji ili čak romantični partneri.
Profesorka eksperimentalne socijalne psihologije na Univerzitetu Kembridž Simona Šnal ocenila je da su parasocijalni odnosi "preoblikovali pojam obožavatelja, slavu, ali i način na koji obični ljudi komuniciraju na internetu uz pomoć veštačke inteligencije".
Šnal je upozorila da smanjenje poverenja u tradicionalne medije podstiče korisnike da se okreću influenserima, što može dovesti do "nezdravih i intenzivnih odnosa" sa zvezdama društvenih mreža.
Parasocijalne veze sa poznatima poput Svift mogu, kako je rekla, da izazovu opsesivna tumačenja stihova i žučne rasprave na internetu.
Posebno su ranjivi mladi, koji u čet-botovima često vide privid emotivnog odnosa.
"Parasocijalni trendovi poprimaju novu dimenziju jer mnogi veštačku inteligenciju, uključujući ChatGPT, doživljavaju kao 'prijatelja' koji pruža podršku ili čak zamenu za terapiju", istakla je Šnal.
Kembridž rečnik je ove godine dodao ili ažurirao i niz pojmova vezanih za veštačku inteligenciju - među njima "slop", izraz za masovno proizvedene, besmislene AI slike i video-snimke koji zatrpavaju društvene mreže, kao i "memeify", koji označava pretvaranje slike u mim koji se brzo širi internetom.
(Telegraf.rs/Tanjug)