Na prostoru Vojvodine nekada je živelo pola miliona Nemaca: Danas ih ima znatno manje, ali su u selima sačuvane njihove kuće (FOTO)

Kolonizacija Nemaca započela je odmah nakon proterivanja Turaka u 17. veku

Prošlo je tri stotine godine od kada su prvi Nemci iz udaljenih grofovija i vojvodstava, preko Dunava naselili delove jugoistočne Evrope. Istorija beleži da je 500.000 podunavskih Nemaca živelo na prostoru Srema, Banata i Bačke. U nekoliko talasa između 17. i 19. veka podunavski Nemci su dolazili u Vojvodinu, gde su postepeno razvijali svoju kulturu, identitet i običaje koji su i danas prisutni.

NEMCI NASELJAVALI SLOVENCE U OKUPIRANU SRBIJU: Neispričana tragedija naroda koji je smetao Hitlerovoj psihotičnoj viziji (FOTO)

Preporučujemo

U drvenim brodovima iz Ulma, u takozvanim "ulmskim kutijama" krenuli su pre tri veka put ovog dela Evrope. Rumunija, Mađarska, Vojvodina, delovi Slavonije bili su novi dom za njih. Tim povodom Nemačko udruženje iz Kikinde u saradnji sa Centralnim muzejom iz Ulma u galeriji kikindskog Narodnog muzeja, podsetili su nas kakav je bio život njihovih predaka doseljavanjem u banatske krajeve, a i dalje:

- Prikupili smo istorijski materijal, skice, crteže, ali i ispovesti nekadašnjih stanovnika ovog dela Evrope. Ovom izložbom želeli smo da oživimo uspomenu na naše pretke koji su pre tri veka ovde živeli. Naše udruženje broji oko 50 članova, trudimo se da održimo nemačku tradiciju i negujemo duh i kulturu - istakao je Aleksandar Konečni, predsednik Nemačkog udruženja u Kikindi na otvaranju izložbe "Podunavske Švabe na jugoistoku Evrope".

Kolonizacacija Nemaca započela je odmah nakon proterivanja Turaka u 17. veku. Opustošeni delovi Evrope pod Habzburškom vlašću morali su da se nasele, a Austrougarska vlast bila je vešta po stvaranju države:

Prema podacima Zadužbine podunavskih Nemaca u Minhenu, prvi je sa kolonizacijom onoga što mi danas nazivamo Vojvodinom počeo car Karlo VI (1711. – 1740.), posao je nastavila njegova ćerka carica Marija Terezija (1740. – 1780.), a posao je – u izvesnom smislu – dovršio njen sin car Jozef II (1780. – 1790.). Za njih je Vojvodina bila "bedem odbrane hrišćanstva" od Turske carevine, dakle islama - navodi Udruženje Nemaca Gerhard iz Sombora.

ŠVAPSKI NAČIN ŽIVOTA U NOVOM OKRUŽENJU: RADNA DISCIPLINA I MORAL

Raznolikost naroda, religija i kultura bila je norma u tadašnjoj Ugarskoj. Poznavanje jezika je olakšavalo saradnju u trgovini, zanatima i poljoprivredi. U višenarodnim selima većina nacija je vodila odvojene živote. Nemački doseljenici su uspeli da se uzdignu ekonomski i socijalno. Živeli su u višenarodnoj zajednici sa Srbima, Hrvatima, Rumunima, Slovacima.. Prilagodili su se novom načinu života i razvili novi Švapski (podunavski ) identitet.

Najveća društvena zbivanja u selima su bili crkveni vašari, praznici godišnjih doba, venčanja i hodočašća. Ali na prvom mestu podunavskim Švabama bila je radna disciplina, koja je zemljoradnicima donela blagostanje, što se može primetiti i danas na očuvanim fasadama i salonima. Nemački jezik, arhitektura, kultura još uvek se mogu uočiti u mnogim delovima Vojvodine gde su ostali uticaji življenja podunavskih Švaba. U selima u okolini Kikinde, sačuvane su stare kuće, poznate u narodu kao "švapske".

NOVI DOM U STRANIM ZEMLJAMA

Nakon završetka Prvog svetskog rata, oko 14 miliona izbeglica, uključujući i Podunavske Švabe pristigle su sa Istoka u Nemačku. Uticaj Rajha, na Podunavske Švabe je rastao, pre svega zbog širenja nacional-socijalističke ideologije koja je dolazila iz Berlina. U jesen 1944. godine dolazi do najmasovnijeg odlaska Švaba ka zapadu, do 1948. godine oko 200.000 Nemaca proterano je iz Mađarske. Nemci koji su ostali u Srbiji, Mađarskoj, Rumuniji , Hrvatskoj nakom 1989. godine povezali su se sa svojom kulturom, u školama, vrtićima, pozorištima oni i danas održavaju svoju kulturu i identitet.

Mnogi Nemci i nakon odlaska iz ovog dela Evrope smatrali su Srbiju, Rumuniju, Mađarsku svojom kućom, jedan krojač je govorio: "Kada putujem u Banat, putujem svojoj kući". Prema poslednjem popisu iz 2011. godine od pola miliona Nemaca koliko ih je živelo na području Vojvodine, ostalo je samo 4.064 pripadnika ove nacionalne manjine.

(Dragana Ivanić)