FOTO-UBOD: Odred JNA na Sinaju 1964. godine odaje počast zlosrećnim Hrvatima izbeglim pred Hitlerovom mašinerijom

Početkom 1944. godine je oko 30.000 Dalmatinaca, velikom većinom Hrvata, izbeglo pred Vermahtom koji je povratio kontrolu nad tim delovima Jugoslavije. Sa Visa su prebačeni u El Šat, na Sinajsko poluostrvo, gde će u teškim uslovima živeti godinu i po dana. Deset godina kasnije na isto mesto stiže odred JNA kao deo mirovne misije UN

Krajem 1943. i početkom naredne godine Nemci su pokrenuli veliku ofanzivu na Dalmaciju, prethodno zaposete od strane Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije.

Preporučujemo

Operacija je bila uspešna, zbog čega je oko 40.000 ljudi, velikom većinom Hrvata i delom Srba, otišla brodovima u zbeg na ostrvo Vis. Tamo, međutim, nije mogla da ostane jer se tu već nalazio Vrhovni štab, dosta vojske, kao i britanske jedinice.

Jedan deo tih civila prebačen je zato u Bari, pa u Taranto, dok je oko 30.000 završilo na Sinajskom poluostrvu, u delu pustinje koji se zove El Šat.

Život je pod šatorima bio težak tokom godinu i po dana koliko je trajalo izbeglištvo, ali su snalažljivi i dovitljivi Jugosloveni uspeli čak i da organizuju škole, bolnice, radionice, kulturno-umetničke priredbe, čak i ulice sa kućnim brojevima među šatorima, izazivajući divljenje Britanaca. U takvim uslovima rodilo se 481 dete, od kojih jedan deo iz vanbračnih veza Engleza i Hrvatica.

— Pričao mi je otac da su Hrvati, čitave porodice, desetine hiljada ljudi, pobegli od Hitlera — rekao je jednom prilikom za "Dojče vele" neki lokalni beduin Hisen, pokazujući time da sećanje na ovaj zbeg živi u tamošnjem narodu.

Nakon rata je u El Šatu podignut spomenik evakuisanim Jugoslovenima, pod nazivom "Majka Dalmatinka", koji se nalazi u sklopu groblja na kojem je pogrebeno 825 naših ljudi. I upravo je to monument na slici, nastaloj 1964. godine, pred kojim stoje pripadnici Jugoslovenske narodne armije, koji su se na Sinaj iskrcali osam godina ranije, u sklopu mirovne misije Ujedinjenih nacija (izvršene su 22 rotacije tog kontigenta), kojom je i započelo naše učešće u takvim operacijama.

Zanimljivo je što današnji hrvatski nacionalisti navodno odugovlačenje sa povratkom ovih izbeglica tumače tako, da kažu da se stiče utisak da su "jugokomunisti hteli da spreče povratak Hrvata u Hrvatsku", što je paranoja koja neodoljivo podseća na našu sopstvenu, posebno kada se govori o onome šta su komunisti radili "protiv Srba" posle Drugog svetskog rata.

(Telegraf.rs)