Istorija pamti Hune kao narod koji je srušio Rimsko carstvo: Istina je, čini se, pomalo drugačija
Ostala im je reputacija nemilosrdnih varvara, ali nova arheološka saznanja govore da nisu bili toliko ratoborni koliko se mislilo
Krajem 4. veka Huni su zauzeli većinu zapadne Evrope, pokorivši germanska plemena. Iako ih prati reputacija neustrašivih konjanika osvajača, istoričari podvlače da je puno toga o njima nepoznato. Pretpostavlja se da su došli iz predela današnjeg Kazahstana i da su potekli od nomadskog turkijskog naroda Sjungnu, koji je tokom 3. i 2. veka pre nove ere vladao prostranim carstvom u centralnoj Aziji.
Krećući se obalom Crnog mora, Huni su harali sve pred sobom. Potisnuli su germanska plemena poput Vandala i Vizigota dublje u Evropu, čime su prouzrokovali Veliku seobu naroda. Ovaj niz događaja potresao je Rimsko carstvo i učinio ga ranjivim na nadilazeća varvarska plemena.
Atila Bič Božji
Najozloglašeniji vladar Huna bio je Atila Bič Božji, koji je predvodio hunske horde od 440. do 453. godine naše ere. Pod njegovim vođstvom stigli su čak i do Galije, a današnje Francuske. Zlosutni nadimak zavredio je nezamislivim nasiljem kome je njegova vojska bila sklona. No, arheološka iskopavanja otkrivaju pomalo dugačiju priču.
Arheolozi su 2017. u Mađarskoj, na čijem prostoru je u vreme Rimskog carstva bila provincija Panonija, pronašli dokaze koji svedoče o suživotu i kulturnoj razmeni među Rimljanima i Hunima. Ova saznanja govore o istoriji Huna koja nije bila u potpunosti ispunjena sukobima.
Atila Hunski nikada nije i sam napao Rim, koji je pao pod najezdom varvara 469. godine. Uprkos tome, Huni su ostali upamćeni u istoriji kao najzaslužniji za pad carstva. Savremeni istoričari, pak, ističu da je Rim već uveliko bio destabilizovan i da je zbog toga, u stvari, bio ranjiv na varvarsku invaziju.
Nemilosrdna reputacija Huna zaživela je milenijum i po kasnije u Nemačkom carstvu, gde je car Vilhelm II podsticao svoju vojsku da im bude više nalik. Tokom Prvog svetskog rata se naziv „Hun” u nekim jezicima koristio upravo za Nemce (National Geographic).
(Telegraf.rs)