SRBIJA 1905. I 2013. GODINE: Sve je skoro isto kao pre 100 godina! (FOTO)

Za proteklih čak 108 godina u Srbiji se nije bogzna šta promenilo ako se uporede podaci o platama i cenama pojedinih proizvoda iz davne 1905. godine sa današnjim. Nažalost, dolazi se do poražavajućeg zaključka da se malo toga promenilo nabolje.

Ekonomista Miroslav Zdravković analizirao je cene 27 proizvoda u 1905. i 2013. godini i uporedio plate nadničara od pre 108 godina i kvalifikovanih radnika danas, kao i činovnika i sadašnjih službenika u javnim preduzećima.

Podaci o broju radnika i činovnika u 1905. godini uzeti su iz Statističkog godišnjaka Kraljevine Srbije za tu godinu, dok su podaci o broju zaposlenih u javnom sektoru i o prosečnim zaradama preuzeti iz Biltena javnih finansija Ministarstva finansije.

- Državni činovnici i zaposleni u javnim preduzećima i ustanovama gube trku u odnosu na državnog činovnika iz 1905. godine. Današnji činovnici mogu da kupe veću količinu soli, piva i masti od tadašnjih činovnika. So je 1905. predstavljala državni monopol, trošilo se 24 hiljade tona ili po 2 kilograma po stanovniku i bila je skupa. Danas je so predmet slobodne trgovine i uvoza, te možemo posoliti sebi život do mile volje, ako već ne možemo da ga zasladimo - slikovito primećuje Zdravković za Telegraf.rs.

Tadašnji dinar vredeo je kao hiljadu sadašnjih, pa i da je tadašnja plata od 60 dinara vredela kao današnja od 60.000 dinara.

- Za 108 godina promenile su se relativne cene, što se najbolje može videti kod rakija, vina i piva. Prva dva napitka su relativno poskupela, a drugi je pojeftinio. To je i logično, jer se tada za proizvodnju piva koristila čista izvorska voda, a sada česmovača, najčešće. Najbolji primer kako modernizacija donosi plodove u vidu jeftinijih proizvoda - navodi Zdravković.

U poređenju kupovne moći običnog nadničara iz 1905. i kvalifikovanog radnika iz 2013, ovaj drugi suvereno dokazuje napredak ostvaren u Srbiji u proteklih 108 godina, a tiče se materijalnog.

- Od 27 proizvoda koje smo poredili, današnji kvalifikovan radnik može da kupi 21 proizvod više od tadašnjeg nadničara. Tadašnja nadnica, pod pretpostavkom, koja je moderna, da je zarađivana u 22 dana mesečno, mogla je da čoveku priušti više rakije šljivovice, ovčetine, krušaka, suvih šljiva, crepa i oraha. Tadašnji nadničar je mogao da kupi za četiri kilograma manje pasulja, pa je razumljivo da je više voleo čorbast pasulj od prebranca - dodaje naš sagovornik.

Od onih koji rade, nekada se čak 66,2 odsto građana Srbije bavilo zemljoradnjom i u ostalim granama prvobitne proizvodnje. Nakon poljoprivrede, najviše je bilo zaposlenih, prema podacim iz 1900. godine, u industriji i rudarstvu 12,7 odsto,, zatim u javnim službama i u ostalim zanimanjima 12,3 odsto, dok je u trgovini bilo 8,8 odsto zaposlenih.

(N. S.)