ISPRAVKA Jugoslaviju nije vodio Titov polubrat

Predsednik Jugoslavije Josip Broz Tito kuca se sa engleskom kraljicom Elizabetom II prilikom svoje zvanične posete Ujedinjenom Kraljevstvu. Foto: Profimedia/AFP

Priču o "pravom" identitetu Josipa Broza Tita decenijama prate teorije zavere. Godinama se u javnost iznose različiti navodi o tome ko je zapravo bio čovek koji je vladao bivšom Jugoslavijom.

Kao "dokazi" za tvrdnje da je bio "američki špijun", "ruski špijun", "austrijski plemić", "mason", "španski vojnik" i "školski drug Adolfa Hitlera" navođene su njegove veštine u sviranju klavira, igranju šaha i mačevanju, što su neki smatrali nespojivim sa bravarom iz Kumrovca, kao i nepotkrepljena svedočanstva i decenijama stare špekulacije stranih obaveštajnih službi.

Preporučujemo

Jedna od teorija zavere objavljena je i na našem portalu. Preneli smo je sa portala 24sata.hr koji je objavio da Tito kojeg poznajemo zapravio nije bio Josip Broz, rođen u Kumrovcu 1892. godine, već njegov godinu dana stariji polubrat.

U tekstu je navedeno da je Brozova majka Marija Javeršek, koja je bila Slovenka iz Podsreda, radila u Beču kao služavka kod bogatog poljskog Jevrejina Samuela Majera, inače vlasnika fabrike medicinskih proteza. Iz njihove ljubavne veze 7. maja 1891. rodio se sin Jošua (Franc) Ambroz Majer. Jošua je godinu dana kasnije dobio polubrata Josipa Broza, rođenog u braku Marije i Franje Broza, seoskog radnika iz Kumrovca.

U tekstu koji smo preneli je, takođe, netačno navedeno da je Josip Broz poginuo 1914. godine, te da je njegov identitet navodno preuzeo njegov polubrat Jošua Ambroz Majer koji menja ime u Josip Broz Tito.

Predrag J. Marković, doktor istorijskih nauka sa Instituta za savremenu istoriju u Beogradu, koji je za BBC na srpskom 2020. godine komentarisao razne “zaverološke” navode u Titovom poreklu. U članku se navodi da su „smišljane teorije o poljskom Jevrejinu, Rusu, Austrijancu, Italijanu, ruskom Nemcu, Čehu, Mađaru, vanbračnom sinu bečkog Jevrejina, sovjetskom diplomati Lebedevu", te da se "za vreme rata pominjao Kosta Nađ, Moša Pijade, pa čak i žena."

Marković je, kako prenosi sajt Raskrinkavanje.ba, istakao da ove maštovite hipoteze potiču od različitih izvora, između ostalog i od apokrifnih priča da Tita u više prilika nisu prepoznali ni najbliži rođaci i susedi.

„Prvo, te priče su uglavnom izmišljene. Drugo, njegova porodica se velikim delom rasula iz Kumrovca."

Marković je takođe naglasio da nijedna od ovih teorija zavere prosto nema smisla. Postavio je pitanje zbog čega bi austrijski obaveštajac želeo da pod lažnim identitetom živi u Jugoslaviji kao običan radnik i proleter (uzimajući u obzir činjenicu da austrijska obaveštajna služba nije imala mogućnost da predvidi nastanak SFRJ 20 godina unapred) ili zašto bi Sovjetski savez prećutao da je Tito Rus, a ne Jugosloven nakon sukoba Tita i Staljina 1948. godine.

Kako navodi Raskrinkavanje.ba, prenoseći analizu partnerskog sajta Faktograf od 28.4.2019. godine, postoji dokument američkih tajnih službi s kojeg je skinuta oznaka tajnosti još 2013. godine, u kojem se, na osnovu lingvističke analize njegovog govora, preispituje da li je Tito zaista poreklom iz Jugoslavije i tvrdi da srpsko-hrvatski govori sa stranim akcentom koji nalikuje na ruski, poljski ili bugarski. U samom dokumentu se, pak, navodi, da je dalja analiza tog pitanja nebitna, jer je očigledno da on planira da u istoriji ostane upamćen kao Jugosloven, navodi se u analizi Faktografa.

Ko je bio Tito?

Josip Broz Tito rođen je 1892. godine u Kumrovcu. Majka mu je bila Slovenka, a otac Hrvat. Godine 1910. završio je zanatsku obuku za bravara i pridružio se Socijaldemokratskoj stranci Hrvatske i Slavonije. Za vreme Prvog svetskog rata mobilisala ga je austrougarska vojska, te se borio na ratištu u Srbiji i kasnije u Rusiji, gde je ranjen i zarobljen.

Za vreme boravka u Rusiji upoznao se sa boljševičkom ideologijom i postao član južnoslovenskog odeljenja Boljševičke partije. Godine 1920. vratio se u Hrvatsku i učlanio se u Komunističku partiju Jugoslavije, a 1939. godine je i zvanično postao njen generalni sekretar.

Za vreme Drugog svetskog rata predvodio je partizanske snage u borbi protiv okupatora u Jugoslaviji, te formirao socijalističku Jugoslaviju. Tito je tako postao predsednik Jugoslavije, a 1961. godine je učestvovao u osnivanju pokreta nesvrstanih, koji su činile države koje su želele da ostanu neutralne u Hladnom ratu između SAD-a i SSSR-a. Preminuo je 4.5.1980. godine u Ljubljani.

Napomena: Prvobitni tekst je izmenjen na osnovu analize sajta Raskrinkavanje.ba. Izbačene su netačne tvrdnje koje smo preneli sa portala 24sata.hr.