ZASTAVE TITOVE JUGOSLAVIJE: Mrtva trka između BiH i Makedonije za najružniju zastavu naše bivše domovine (FOTO)
Treća po razvijenosti ali prva po kuloći (eng. coolest), SR Srbija je imala najlepši od svih grbova saveznih republika jugoslovenske federacije. Mada su skoro svi grbovi bili lepi, a zastave uglavnom sledile obrazac jugoslovenske, postojale su dve republike čije su zastave odstupile od tog obrasca. I to na katastrofalan način
Umesto klasičnog uvoda u kome bismo govorili uopštene i opštepoznate stvari o Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji, odlučili smo se za drugačiji pristup otvaranju ovog teksta. Odlučili smo se da vas zamolimo da pogledate sliku priloženu iznad.
Kakav zaključak iz nje može da se izvede, i čemu ona može da nas nauči? Šta mislite?
Preporučujemo
Srbi posetili Severnu Koreju i razbili sve mitove: Dobili smo upozorenja šta ne smemo da radimo, a onda smo im spomenuli Jugoslaviju (FOTO)
Kako je maršal Tito upoznao psa Luksa, heroja koji je vrhovnom komandantu spasao život na Sutjesci (FOTO)
Sada pređimo na stvar: tema su zastave i grbovi konstitutivnih republika naše bivše domovine koja se protezala od Vardara pa do Triglava, od Đerdapa pa do Jadrana, kao niska sjajnog đerdana, svetlim suncem obasjana, ponosito sred Balkana... STOP.
1. SOCIJALISTIČKA REPUBLIKA SLOVENIJA
Najzapadnija i u svakom mogućem smislu najrazvijenija konstitutivna jedinica SFR Jugoslavije, bila je Slovenija (prvobitno Ljudska republika, pa od 1963. godine Socialistična republika Slovenija). Bila je veća samo od Crne Gore.
Zastava njena bila je belo-plavo-crvena trobojka sa jugoslovenskom petokrakom po sredini (specifičnom u komunističkom svetu ne samo po tome što je bila uokvirena zlatnom linijom, već i po tome što je zauzimala poprilično veliki prostor, kako zastave zemlje u celini tako i zastava njenih delova). Isti je to raspored boja kao i na zastavi savremene Slovenije, osim što su plava i crvena danas mekše nego tada (nijanse na zastavi SR Slovenije identične su nijansama na zastavi SFR Jugoslavije).
Grb SR Slovenije izradio je slikar Branko Simčić. Centralni simbol bio je Triglav u čijem su podnožju prikazani talasi Jadranskog mora. Okolo je bilo žitno klasje kao simbol seljaštva, a listovi lipe su se tu našli jer je to bilo sveto drvo starih Slovena. Konačno, kao kruna i simbol komunizma, na vrhu se nalazila crvena petokraka. Nakon raspada Jugoslavije ostao je Triglav sa talasima, a tri zvezde iznad njega predstavljaju zvezde sa grba grofova celjskih (poslednji među njima bio je Ulrih II koji je preminuo 1433. godine, a u braku bio sa Katarinom Branković, ćerkom despota Đurđa).
2. SOCIJALISTIČKA REPUBLIKA HRVATSKA
Druga po veličini savezna republika, posle Srbije, druga po broju stanovnika, opet posle Srbije, druga po razvijenosti, posle Slovenije, druga i po zapadnosti, opet posle Slovenije — Narodna pa Socijalistička Republika Hrvatska sva je bila u znaku broja dva. Naime, pored svega ovoga što smo već naveli, ona je bila i republika dva konstitutivna naroda: Hrvata, i Srba.
Zastava je bila crveno-belo-plava trobojka sa jugoslovenskom petokrakom po sredini, i sve što smo već o tome napisali važi i dalje. Zapravo, kao što ćete uskoro videti, obrazac postavljen na zastavi Jugoslavije kao celine prenesen je ne samo na zastave Slovenije i Hrvatske, već i Srbije te Crne Gore: ista petokrata iste veličine, iste boje istih nijansi na zastavama sve četiri republike, samo sa drugačijim rasporedom.
Što se tiče grba SR Hrvatske, čiji je autor bio slikar Vanja Radauš, i on je sledio uobičajeni format, ali je naravno imao specifičnost i posebnost kao i svaki drugi: na polju okruženom sa dva snopa žitnog klasja i sa železnim nakovnjem u podnožju, talasao se plavi Jadran i na njemu hrvatska šahovnica iza koje je izlazilo sunce. Na vrhu, kao kruna, stajala je crvena petokraka zvezda. Generalno gledano, izvanredno rešenje: možda čak i drugo najbolje, mada se za tu poziciju tuče sa slovenačkim.
3. SOCIJALISTIČKA REPUBLIKA BOSNA I HERCEGOVINA
Federalna Država Bosna i Hercegovina (1945) postala je Narodna Republika Bosna i Hercegovina (1946) pa konačno Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina (1963). Umesto što su se bavili pitanjem naziva ove savezne jedinice, bilo bi pametnije da su potegli promenu njene zastave jer je ovo što je postojalo tokom čitavog perioda Jugoslavije blagi užas koji se nalazi u epskom konfliktu sa dobrim ukusom i estetikom.
BiH je bila treća po veličini, i treća od pozadi po razvijenosti. Slično SR Hrvatskoj koja je bila sva u znaku broja dva, SR BiH je bila sva u znaku broja tri. Pored navedenog, imala je tri konstitutivna naroda: Srbe, Muslimane i Hrvate. Možda bi bila razvijenija i lepše sudbine da su tamošnji vlastodršci imali smisla za lepo, pa da su raspisali konkurs za zastavu koja bi stanovništvo nadahnjivala, umesto ove koja je stanovništvo u pojam ubijala.
Što se grba tiče, nakon rata se vodila žučna rasprava o tome kako bi on trebalo da izgleda, zbog čega je on jedini od svih grbova jugoslovenskih republika koji nije delo nekog umetnika. Predlagano je da u centralnom polju bude buktinja koju drže tri ruke, pa Jajce kao simbol kontinuiteta bosansko-hercegovačke državnosti budući da su u njemu stolovali i bosanski kraljevi a tu je i zasedao AVNOJ, ali je konačno izabrano najgore rešenje.
Zvanični opis je na kraju glasio ovako: "Državni grb Narodne Republike Bosne i Hercegovine predstavlja polje okruženo s lijeve strane grančicama bijelogorice, a s desne strane grančicama crnogorice, koje su dolje povezane trakama. Iznad vrhova grančica nalazi se petokraka zvijezda. U polju iznad trake su dva fabrička dimnjaka, a u podnožju leže dva snopa žita. U pozadini se ocrtava silueta grada Jajca".
Međutim, silueta Jajca je bila doslovno neprimetna, i da nema ovog ustavnog člana ne bi ni znali da je tu. Prema tome: crvena zastava sa minijaturnom zastavom SFRJ u gornjem levom uglu, i dva fabrička dimnjaka na grbu. Stvarno su mogli i morali bolje od toga. Ovo nisu bili simboli za koje je vredelo boriti se, i raditi.
4. SOCIJALISTIČKA REPUBLIKA CRNA GORA
Najmanja i najmaloljudnija savezna republika Jugoslavije imala je zastavu koja je, kao što smo gore pomenuli, dosledno pratila obrazac jugoslovenske zastave koji se manifestovao i u slučajevima Slovenije i Hrvatske. Zapravo, zastave SR Crne Gore i SR Srbije bile su potpuno identične, crveno-plavo-bela trobojka sa jugoslovenskom petokrakom, pa se može reći da su ove dve republike po tome bile jedinstvene (iako ih je bilo dve).
Grb je bio drugačiji. Autor njegov bio je slikar Milo Milunović, a zvanični opis je glasio: "Grb Socijalističke Republike Crne Gore predstavlja polje okruženo lovorovim vijencem koji je dolje povezan crnogorskom zastavom. Između vrhova lovorovog vijenca je petokraka crvena zvijezda, a u sredini polja predstavljen je Lovćen. Pozadi Lovćena s nekoliko vijuga predstavljeno je Jadransko more".
Prvobitni opis je pominjao Njegoševu kapelu, Ustav iz 1963. nije, ali to ne znači da je izgled samog grba promenjen. Kapela je ostala, i ostaće sve do promene vizuelnog identiteta zemlje 1994. godine.
5. SOCIJALISTIČKA REPUBLIKA SRBIJA
Najveća i najmnogoljudnija jugoslovenska republika — Federalna Država Srbija (1945) pa Narodna Republika Srbija (1946) pa Socijalistička Republika Srbija (1963) — imala je najlepši od svih republičkih grbova. Treća po razvijenosti ali prva po kuloći (eng. coolest), SR Srbija je morala da ima najspektakularniji simbol. Jednostavno je morala.
Autor grba je bio srpski slikar i grafičar Đorđe Andrejević Kun, koji je takođe autor i grba Grada Beograda.
Zvanični opis republičkog grba glasio je ovako: "Grb Socijalističke Republike Srbije prestavlja polje sa jedne strane žitnim klasjem a sa druge strane lisnatim hrastovim grančicama. Žitno klasje i hrastove grančice povezane su dole trakom na kojoj su ispisane godina ustanka srpskog naroda u 1804. i godina početka Narodnooslobodilačkog rata i socijalističke revolucije 1941.
Između vrhova žitnog klasja i hrastovih grančica je petokraka zvezda. U polju iznad trake nalazi se lik sunca, a u sunčanom polju deo zupčanika. Nad sunčanim zracima je štit na kome su pravilno raspoređena četiri ocila".
Ma savršeno!
6. SOCIJALISTIČKA REPUBLIKA MAKEDONIJA
Najjužnija i najtužnija republika bivše Jugoslavije, najnerazvijenija, najzaostalija u svakom pogledu, Narodna pa Socijalistička Republika Makedonija tokom čitavog postojanja jugoslovenske federacije vodila je sa Bosnom i Hercegovinom mrtvu trka za najgrđu zastavu od svih saveznih republika.
Crvena zastava, u gornjem levom uglu jugoslovenska petokraka od koje je zbog crvene boje pozadine ostala sama zlatna kontura, eto to je bila zastava našeg južnog suseda. A nije da su im svi simboli bili rđavi pa da čovek kaže da su bili bezidejni.
Pogledajte samo njihov grb, koji je među najlepšima, a delo je slikara Vasilija Popovića zvanog Cico (mada se u nekim izvorima kao autori pominju srpski slikar Đorđe Andrejević Kun i hrvatski vajar Antun Augustinčić).
Zvanični opis njegov glasi: "Grb sačinjava venac od klasja žita, duvana i maka, povezan trakom sa narodnim ornamentom. U centralnom prostoru nalaze se planine, reke, jezera i sunce. Ovo predstavlja 'bogatstvo naše zemlje, borbu i slobodu'".
Inače, nakon što je Srbija 2004. donela preporuku da se ovaj socijalistički grb Srbije više ne koristi a potom dve godine kasnije promenom ustava to i službeno regulisala, makedonski je grb jedini preostali iz perioda SFRJ koji je i dalje u zvaničnoj upotrebi. Da, dobro ste čuli: ovo je i dalje službeni grb Makedonije.
(O. Š.)
Povezane vesti
Ženu udario teretni voz, izdahnula bolesnom mužu pred očima: Tragedija u Kaštelima
MUP demantovao da se u Novom Sadu prijavljuju državljani BiH
Svađa počela još na poslu, osumnjičeni se brani ćutanjem: Novi detalji ubistva Ukrajinca u Slavonskom Brodu
Đedović Handanović i Hosaka o saradnji Srbije i Japana u energetskom sektoru
Telegraf.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.
Komentari
Više sa weba
Priče sa Weba
Dragan je oženio Albanku i doveo je na Goliju: Prošlo tri meseca a ona samo plače, onda sam shvatio u čemu je problem (FOTO, VIDEO)
Stranac naručio mešano meso pa pitao Srbe: Evo koliko sam platio, jesu li me opljačkali?
INSTAGRAM I DALJE NE RADI SVIM KORISNICIMA Oglasili se iz Mete: Fejsbuk ponovo dostupan
Cane
Nepotreban I zlonameran komentar o zastavi BiH. Bila je to Jugoslavija u malom I zastava je bila odgovarajuca. A sto ljudi pokvare nesto sto je bilo mnogo bolje nego ovo danas je druga tema. To je tema za iskusne psihijatre.
Podelite komentar
Antifa
Yuga je imala najljepsu zastavu na svijetu, steta sto se neku povampurise i unistise krasnu zemlju. Vjecno u mom srcu.
Podelite komentar
Wien
Tek od sedamdesetih godina proslog vijeka su postojala tri konstitutivna naroda u BiH...muslimani do sedamdesetih nisu postojali kao muslimani...
Podelite komentar