Film "Branili su nebo otadžbine" je sećanje na heroje koji su branili Jugoslaviju tokom Drugog svetskog rata

Foto: RTS/Arhiva

Prošle godine navršilo se osamdeset godina od Aprilskog rata u Jugoslaviji i u tom ratu, najčasnije i najslavnije uloge vazduhoplovstva.

Uprkos činjenici što su od tih događaja protekle decenije, o tome se malo zna i još manje govori, pa se uglavnom pominju samo izginuli piloti odbrane Beograda, njih jedanaestorica. Njima je i podignut spomenik na Zemunskom keju, jedna ulica u Beogradu nosi ime Deset avijatičara, a u spomen na njihova junaštva je pre petnaestak godina dodeljen Orden viteškog mača porodicama i potomcima izginulih. To je uglavnom sve...

Preporučujemo

Međutim, u slavnim vazdušnim bitkama u ratu od 6. do 16. aprila 1941. godine učestvovalo je više stotina vazduhoplovaca kako lovačke tako i bombarderske avijacije. Izginulo je više od 130 letača i više od 450 neletačkog osoblja (poginuli uglavnom na aerodromima). Ovi podaci iz temelja menjaju sliku o tadašnjoj ulozi vazduhoplovstva.

Upravo ti vazduhoplovci bili su uzori onim pilotima koji su branili naše nebo od NATO agresora 1999. godine. Oni su bombardovali i neprijateljske aerodrome kod Beča, Pešte, Segedina, Arada i u Albaniji, ne bi li ga i na taj način zaustavili. (U tome ratu samo su još Englezi i Amerikanci bombardovali aerodrome luftvafe.) Devetorica naših vazduhoplovaca izvršila je herojsko samožrtvovanje: pucali su na neprijatelja

do poslednjeg metka, a zatim se obrušavali na neprijateljsku letelicu i tako je zaustavljali odlazeći u smrt zajedno sa svojim avionom...

Za ovaj film se sa pravom može reći da probija zid tame koji je ove junake okruživao i da je istrajao u svojoj nameri da njihovu hrabrost i junaštvo iznese na svetlo istorije. Ovaj film je učinio i to da se mnogim neznanim herojima obeleži grob u istoriji i među zvezdama.

Da se znalo za njih i njihova herojska dela, podvizi ovih jugoslovenskih vazduhoplovaca činili bi čast istoriji svetskog vojnog vazduhoplovstva.

Foto: RTS/Arhiva

A da ovo nisu prazne reči može se svaki gledalac uveriti ako uporedi događaje i podvige jugoslovenskih vazduhoplovaca iz rukopisa profesora dr Budimira Potočana koji ih je istraživao i prikupljao 35 godina, sa događajima koje iz istog vremena znamo najviše iz bitke za Perl Harbur koji je Sjedinjene Američke Države uveo u svetski rat.

Film "Branili su nebo otadžbine" (12. april, RTS 1, 22.00 časova) oslikava, bar što se neba Jugoslavije tiče, da je Aprilski rat bio izuzetno častan. On jeste neravnopravan po odnosu snaga, ali ga to čini još časnijim. Deset aprilskih dana na nebu Jugoslavije jesu najherojskiji dani te opake ratne godine. Bitke jugoslovenskih pilota stoje uz najhrabrije podvige svih rodoljubivih ljudi Drugog svetskog rata.

Ovo nije samo priča o sudbinama više od 130 junački izginulih jugoslovenskih vazduhoplovaca, ovo je priča i o patriotizmu i rodoljublju – ljubavi prema Otadžbini i o samožrtvovanju, uzvišenom činu do tada nepoznatom u svetu.

Film je rađen u produkciji Vojnofilmskog centra „Zastava film“, Uprave za odnose sa javnošću Ministarstva odbrane Republike Srbije.

Scenario za film radio je prof. dr Budimir Potočan, dugogodišnji novinar Politike koji se 35 godina bavio istraživanjem ove teme, režiju potpisuje prof. Dragoljub Elčić, producent je pukovnik Goran Ikonić, a narator u filmu glumac Aleksandar Lazić.

(Telegraf.rs)