Veseljak koji je zaslužan za uvođenje srpskog nacionalnog duha u umetničku muziku: Ko je bio Mokranjac?

Foto: Wikimedia

Jedan od poznatijih klasičnih muzičar u Srbiji bio je svakako Stevan Stojanović Mokranjac (1856—1914). Možda i najistaknutija ličnost srpske klasične muzike rodio se 9. januara 1856. godine u Negotinu, a školovao se u rodnom gradu, Zječaru, Beogradu, a kasnije i u inostranstvu.

Mokranjac je zaslužan za uvođenje srpskog nacionalnog duha u umetničku muziku, a njegova dela ostala su za vjek vjekova. "Rukoveti", "Primorski napjevi", "Kozar", "Liturgija", "Opelo", "Statija" i druga dela značajna su za srpsku klasičnu muziku.

Preporučujemo

Mokranjac se posebno istakao komponovanjem duhovni kompozicija. Kao što je do majstorstva u obradi narodnih melodija došao kroz neposredni kontakt sa samim narodom, tako je i crkvenim napevom ovladao prvo pevajući kao dečak u crkvi, a zatim temeljnim proučavanjem, upoređivanjem i slušanjem poznatih pojaca i znalaca crkvenog pojanja. Njegove duhovne kompozicije, kao što su "Herivumska pesma", "Tebe Boga hvalim", a naročito "Opelo", odlikuje majstorsko vođenje glasova, njihova plemenita lepota i i slivanje u harmonijski bogatu zvučnu arhitekturu izvanredne stilske čistote, piše baštabalkana.com.

Jedna od značajnih dela Stevana Stojanovića Mokranjca bilo je i "Radujsja nevesto".

"Bio je veseljak, boem – priroda koja je znala da se zanese balkanskim karasevdahom, bio je to umetnik koji se na štetu svog ličnog stvaralaštva sav posvećivao okolini, društvu u kome je živeo, bio je ličnost o kojoj niko, izuzev profesionalnih zavidljivaca, nije izgovorio ružnu reč kada su u pitanju njegove karakterne crte.", govorili su savremenici o Mokranjcu.

Mokranjac je bio osnivač Gudačkog kvarteta, kao i Saveza pevačkih društava. Zajedno sa pijanistom Cvetkom Manojlovićem i kompozitorom Stanislavom Biničkim, osniva Srpsku muzičku školu, u kojoj je vršio dužnost direktora i nastavnika teoretskih predmeta. Ta škola se sada zove "Mokranjac".

Mokranjac je 1906. godine izabran je za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije.

Treba istaći da je poznati muzičar odlikovan Ordenom Svetog Save, otomanskim Ordenom, Ordenom Princa Danila I, bugarskim ordenom Svetog Aleksandra. Na listi je 100 najznamenitjih Srba. Tokom života družio se i sa kompozitorom Davorinom Jenkom.

Godine 1906. godine izabran je za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije. Bio je oženjen Marijom Micom Predić, čiji je stric bio legendarni slikar Uroš Predić. Oni su 1899. godine dobili sina Momčila.

Zbog ratnih zbivanja se iz Beograda seli u Skoplje, gde je radio na horskoj kompozicii "Zimnji dani", na stihove Jovana Jovanovića Zmaja.

Preminuo je Skoplju 29. septembra 1914. godine, a njegov sim Momčilo, doktor hemije, profesor na Farmaceutskom faklutetu i osnivač jugoslovenske toksikologije, doživeo je da vidi prve „Mokranjčeve dane“ u Negotinu 1966. godine.

(Telegraf.rs/izvor: baštabalkana.com/predanja.com)