Decenija vođenih tematskih obilazaka Novog groblja - Najvećeg muzeja na otvorenom u Srbiji

Foto: Promo/ JKP Pogrebne usluge

Godine 1983. Novo groblje je proglašeno za Kulturno dobro od velikog značaja za Republiku Srbiju, a njegov kulturno – istorijski značaj prepoznat je još 1979. godine kada je Detaljnim urbanističkim planom predviđena izgradnja izložbeno – muzejskog prostora i pretvaranje Novog groblja u Muzej na otvorenom, što je trebalo da se dogodi 1986. godine.

U tom periodu, planirano zatvaranje groblja nije bilo moguće zbog sahrana koje se i danas obavljaju, tako da se njegova prezentacija i približavanje svih umetničkih i istorijskih vrednosti široj javnosti morala prilagoditi navedenim uslovima. U poslednjih deset godina organizuje se stručno vođenje tematskih tura koje su vremenom privukle pažnju šire javnosti od pojedinaca, preko raznih udruženja, gradskih i republičkih insititucija kulture, pa sve do medija. Stvarali su perom i dušom – priča o pesnicima i književnicima; Veliki ljudi široke duše - priča o dobrotvorima i zadužbinarima; Satkane od duše i uma - priča o znamenitim Srpkinjama; Velike ljubavi srpskih velikana; Portreti srpskih diplomata i državnika –zlatno doba srpske diplomatije; Tragom istaknutih vojskovođa i heroja Prvog svetskog rata; Priče o žiteljima starog Beograda; Blistavi umovi Srbije - Velikani srpske nauke; Bardovi srpskog glumišta; Otadžbina se brani srcem - Heroji i heroine velikih ratova; Tragom stranaca na Novom groblju, su intrigantne priče koje već čitavu deceniju zaokupljaju pažnju naših sugrđana.

Foto: Promo/ JKP Pogrebne usluge

Na putu evropskih grobalja

Novo groblje kao kulturno-istorijsko dobro od velikog značaja za Republiku Srbiju je brzo postalo prepoznato i u međunarodnim okvirima, tako da je ovaj svojevrsni "Muzej na otvorenom" još od 2004. godine članica Udruženja kulturno značajnih grobalja Evrope, prestižne organizacije kojoj pripadaju i čuvena evropska groblja poput Per la Šez-a u Parizu i groblja Steljano iz Đenove. Značaj ovog groblja u međunarodnim okvirima je još jednom potvrđen u septembru 2022. godine, kada je JKP "Pogrebne usluge" Beograd, odnosno Novom groblju pripala izuzetna čast da bude domaćin Godišnje konferencije Udruženja kulturno značajnih grobalja Evrope. Novo groblje u Beogradu, kao članica Evropske rute grobalja osnovane od strane Saveta Evrope, našlo je i svoje zasluženo mesto među osam puteva puteva kulture u Republici Srbiji i kao takvo predstavljeno na izložbi "Kulturne rute u Srbiji", koja je u okviru manifestacije Dani Saveta Evrope, upriličenoj u Narodnoj biblioteci u periodu od 3. do 17. oktobra 2023. godine.

Foto: Promo/ JKP Pogrebne usluge

Novi vođeni obilazak Novog groblja

Nastavljajući decenijsku tradiciju vođenih tematskih oblizaka Novog groblja, u nedelju 5. novembara 2023. godine sa početkom u 11:00 časova, biće organizovan tematski obilazak Novog groblja pod nazivom "Velike ljubavi srpskih velikana". Ova uzbudljiva i emotivna šetnja vodiće nas stazama velikih, tajnih, strasnih i nedosanjanih beogradskih ljubavi koje su inspirisale na stvaralački čin ili bacale u duboki očaj. Oživećemo priče o onim najintimnijim kutcima duša harizmatičnih i nesvakidašnjih ljudi. Veliki broj ljupkih anegdota, neobičnih priča o ljubavi, razorčarenjima, strastima i požrtvovanju, ljubavne zgode i nezgode, neće vas ostaviti ravnodušnim. Oblilazak traje 120 minuta, a mesto okupljanja je na platou kod glavne kapije Novog groblja (Ruzveltova 50). Vodi i priča dr Violeta Obrenović, istoričarka umetnosti. Sugrađani se mogu interesovati na: info@beogradskagroblja.rs. Prijave nisu potrebne.

Foto: Promo/ JKP Pogrebne usluge

Jedna sasvim neobična učionica istorije - Čuvari, čuvajte čuvare

Na Novom groblju se već gotovo deset godina postoji svojevrsna "Učionica na otvorenom". Naime još od 2014. godine, u kontinuitetu radi se na edukaciji sa učenicima osnovnih i srednjih škola iz Beograda i Srbije. Program obilazaka je prilagođen školskom uzrastu i nastavnom programu. Čuvari, čuvajte čuvare, je zapravo ideja vodilja druženja sa mladima u svojevrsnom vremeplovu, jer kako kaže Vladika Nikolaj Velimirović "poštovanje grobova izraz je poštovanja predaka".

Foto: Promo/ JKP Pogrebne usluge

Zanimljivosti muzeja na otvorenom:

• Vanbračni naslednik koji je u Srbiju stigao tek nakon smrti - Velimir Mihajlo Teodorović (1849-1898) je bio vanbračni sin Kneza Mihajla Obrenovića i Marije Berghaus. Na krštenju je dobio ime Vilhelm. Kada je napunio 17 godina, otac je tražio da pređe u pravoslavlje i tada je uzeo ime Velimir, a za prezime Teodorović, staro prezime Obrenovića. Sa 18 godina je poslat u Švajcarsku da dovriši školovanje i tada je poslednji put vido oca, koji je nedugo zatim poginuo u atentatu u Topčideru. Velimiru je bilo zabranjeno da se vraća u Srbiju, kao ne bi pretendovao na presto. I pored ovoga, svu svoju imovinu je zaveštao Srbiji, a izgradnju grobnice-kapele na Novom groblju u kojoj je sahranjen je zauzvrat kao velikom dobrotvoru, finansirala beogradska opština.
• Jedan sasvim neobičan političar – Andra Nikolić (1853-1918), ministar prosvete, predsednik Narodne skupštine, član mnogih vlada, književnik, prevodilac i istaknuti borac za slobodu Srbije, preminuo je nešto pre završtka 1. Svetskog rata. Poslednjih godina života je u srcu nosio veliku bol, jer mu četvoro dece umrlo od difterije u roku od mesec dana, a najstariji sin Dušan poginuo je kao srpski vojnik na Suvoboru 1914. godine.
• U smrt za drugoga – ovako glasi natpis na porodičnoj grobnici istoričara Jovana Tomića, a posvećen je njegovoj ćerki Nadi Tomić, studentkinji medicine, koja je 1922. godine izgubila život pokušavajući da spase malog davljenika na Ženevskom jezeru. Radi se o jedinom spomeniku čiju izgradnju je finansirao Međunarodni crveni krst, kao priznanje za neizmernu hrabrost i požrtvovanje, ove mlade srpkinje.

(Telegraf.rs/PR)