Od rata 1914. do strašnih poplava 2014: Obrenovačka crkva deli sudbinu naroda, simbol je i svetionik varošice

Nema slike ni razglednice jedne varoši bez crkve, kao najlepšeg i najvećeg objekta u mestu, koje sabira ljude na narodnim svetkovinama i o najznačajnijim događajima za život svakog pojedinca. Obrenovčani mogu da se pohvale lepom varoškom crkvom, koja se vek i po može posmatrati kroz vremeplov crno-belih fotografija, u vihoru burne prošlosti od perioda oslobođenja Srbije do tragičnih poplava.

Naši reporteri posetili su obrenovački Hram posvećen Silasku Svetog Duha na apostole, prazniku koji se obeležava 50 dana po vaskrsu.

Ovaj hram veoma je važan, jer se vezuje za modernu Srbiju i moderan Obrenovac, koji je u devetnaestom veku postao značajna tačka Srbije u vreme vladavine kneza Miloša. Sam knez bio je vezan za Obrenovac, učestvovao je u oslobođenju varošice u Drugom srpskom ustanku i darovao mu ime po svom prezimenu.

Nekada se Obrenovac zvao Palež, što nije toponim koji bi ukazivao na grad. Okružen Savom, Kolubarom i Tamnavom, Obrenovac je od vajkada bio mesto susreta civilizacija, sukoba, razaranja i previranja, ali se zaista može reći da je kao ozbiljan gradić definisan upravo u vreme kada je potpuno pao u srpske ruke i kada mu je nadenuto novo ime.

"Sam hram je ozidan 1868. godine. Pre njega spominje se da je u Obrenovcu postojao hram iz 1824. godine, međutim, kako se grad širio, kako je sve više i više bilo ljudi, nastala je potreba za jednim većim hramom i ovaj hram danas koji se nalazi pored nas podignut je 1868. godine. Pre toga, ukazom kneza Miloša Obrenovića, grad je dobio ime po njemu i po Obrenovićima 1859. godine. Već 1868. kreće se sa gradnjom hrama i prva liturgija koja je služena bila je o prazniku Svetog Ilije 1868. godine", ispričao nam je jerej Slađan Filipović.

Dalji rad na hramu, kazao nam je otac Slađan pratio je razvoj varoši. Bilo je, nažalost, i bolnih padova.

"Kako se mesto Obrenovac širilo, tako je i hram sve više i više ukrašavan, ali, nažalost, zajedno sa balkanskim ratovima i sa Prvim svetskim ratom hram je doživeo veliko oštećenje, spominje se čak da su hram pogodile dve granate koje su dosta oštetile i samu konstrukciju krova, ali i toranj. Ono što moramo spomenuti je da je crkva tada imala četiri zvona, ali da su neprijatelji tri zvona demontirali i odneli, a četvrto zvono je zaslugom sveštenika, koji ga je sakrio, sačuvano i do dana današnjeg tu je na našem hramu", ispričao nam je sveštenik.

Hram je obnovljen 1921. godine, ali nove nedaće usledile su tokom Drugog svetskog rata. Obnova je završena tek posle 1950. godine.

"Nakon toga, stradanje koje je naša crkva preživela bilo je 2014. godine, kada su naš grad zadesile velike poplave. U sam hram ušla je voda i kompletan mobilijar bio je, nažalost uništen,. Ono što je jedino od tog perioda sačuvano je ikonostas. Unutrašnjost hrama je cela morala biti preuređena", kazao je otac Slađan.

Arhitektura ovog hrama je specifična, građen je u romanskom stilu, pod uticajem Srba iz Austrougarske. Sagrađen je rekordno brzo i oslikan u duhu srpskog realizma.

Visina hrama je čak 42 metra, a u njemu kuca stari sat, sa mehanizmom koji radi uz tegove, a koji je u ovu crkvu donet iz Vršca.

Valja spomenuti i crkvu iz 1924. godine koja je služila meštanima Paleža do izgradnje nove i nalazila se četrdesetak metara dalje. Ona je sazdana od kamena porušenog srednjovekovnog Manastira Svetog Hristofora u Mislođinu, koji potom obnovljen.

(Telegraf.rs)