Ko je sahranjen u mauzolejima u srcu Beograda? Ovo je dragoceni trag orijentalne epohe

Bajrakli džamija vredan je simbol kulturnog i istorijskog nasleđa Beograda, budući da je to ne samo jedna od najstarijih sačuvanih zgrada u našem gradu, već i trag orijentalnog Beograda, svedočanstvo epohe osmanske vladavine. Naravno, to je i živa bogomolja, danas centar islamske zajednice u prestonici, ali nije jedini njen orijentalni simbol.

Postoje još neki tragovi starog, turskog Beograda. To su turbei - grobovi značajnih ličnosti muslimanske veroispovesti, kakvi su se podizali u vreme turske vladavine. Dva su ostala do danas sačuvana i, premda oni nisu verski objekti koji suže za molitvu, jesu važne tačke za islamske vernike.

Preporučujemo

Šeik-Mustafino turbe

Šeik-Mustafino turbe nalazi se u Ulici kralja Petra, nedaleko od beogradske džamije, ali ipak ne pokraj nje, već u delu bliže "PMF-u" i Studentskom parku.

U pitanju je mala, šestougaona građevina s prozorima, kroz koje možete videti večnu kuću uglednih islamskih vernika, za svoje vreme znamenitih Beograđanina, koji su sahranjeni po orijentalnoj tradiciji.

"Turbe (mauzolej), na uglu Braće Jugovića i Višnjićeve ulice, sagrađeno je 1783/4. Natpis na ploči iznad ulaza govori da se radi o mestu gde je sahranjen Šeik Mustafa Bagdađanin, derviš sadijskog reda. Turbe je podignuto po nalogu Hasni Efendije (zamenika vezirovog). Uz turbe se nekada nalazila i tekija – zgrada za potrebe obavljanja derviških obreda.

U turbetu su sahranjena još dva derviša. Orsanli Mehmed-baba i Hatenćeli šef Hadži Omerbaba. Građevina je u osnovi pravilnog šestougaonika čije su strane dugačke 4,9 metra. Takva je i osnova tambura na kojem počiva kružna kupola. Ukupna visina turbeta iznosi 8,5 metra. Sagrađeno je od kamena, a kameni okvir oko vrata i venci iznad zida i iznad tambura profilisani su. Unutrašnjost je ukrašena zapisima iz Kurana, dok se na sredini prostorije nalazi pokriven sarkofat koji obeležava grob", navodi Zavod za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda.

Damad Ali-pašino turbe

Drugo turbe nalazi se na tvrđavi i to u delu kada već prođete Sahat kapiju i zakoračite u Gornji grad. To je Damad Ali-pašino turbe.

Ono izgleda veoma slično i veoma je dragoceni trag bogate prošlosti Beograda. Posebno je značajno to što su u njemu sahranjeni zapovednici turskog Beograda.

"Šestougaona građevina u središtu Gornjeg grada predstavlјa turbe (mauzolej) Damad Ali-paše i jednu od retkih sačuvanih turskih građevina u Beogradu. Podignuto je 1784. nad grobom Izet Mehmed-paše, koji je te godine ovde umro kao zapovednik Beograda. U vreme Prvog srpskog ustanka turbe je bilo oštećeno, a obnovio ga je 1818–1819. godine beogradski valija Marašli Ali-paša, posvetivši ga uspomeni na velikog vezira Damad Ali-pašu. Ovaj slavni vojskovođa poginuo je 1716. godine u bici kod Petrovaradina, a sahranjen je u Gornjem gradu, kraj džamije sultana Sulejmana. Nekoliko godina kasnije, u vreme austrijske okupacije, zajedno sa džamijom razoren je i pašin grob. Sredinom 19. veka ovde su sahranjena još dva zapovednika Beograda, Selim-paša (1847) i Hasan-paša (1850).

Turbe je obnovlјeno pred Drugi svetski rat. Tada je pronađen i ponovo postavlјen stari nišan, posvećen Damad Ali-paši, čije ime ovo turbe i danas nosi.

Radovi na rekonstrukciji i restauraciji ovog spomenika izvršeni su 2017. godine po projektu Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda", objašnjenje je JKP "Beogradska tvrđava".

(Telegraf.rs)