Trenutak mira u užurbanom krugu dvojke: Kročili smo u Bajrakli džamiju, vrata su uvek otvorena

Vrata Beogradske Bajrakli džamije otvorena su za sve - potebno je samo da poštujete red, ako je molitva u toku da je ne ometate, kao i da u bogomolju uđete čisti i bez obuće.

Unutar ove orijentalne građevine, bez mnogo kitnjastih detalja, u burnim vekovima postojan je bio samo kamen. Upravo ova osmostrana kupola svojom arhitekturom i dugovečnošću donosi trenutak dragocenog mira u užurbanom "krugu dvojke".

Priča o beogradskoj Bajrakli džamiji seže u 16. vek, u vreme turskog osvajanja grada 1521. godine. Prema nekim podacima, koje nam je predočio muftija srbijanski Abdulah Numan, upravo tu je prespavao Sulejman Veličanstveni nakon osvajanja Beograda.

"Sulejman Veličanstveni je tu spavao. Tu mu je bio čador kada je ušao u Beograd i običaj je da se tamo gde je sultanov čador, tu napravi džamija", priča nam muftija.

Istorijski podaci vezuju ovu džamiju za 17. vek, kada je verovatno nastala od manjeg muslimanskog verskog objekta koji se zove mesdžid.

Bila je u početku poznata po imenu svog osnivača Čohadži-hadži Aliji, a potom je nazvana "Husein-ćehajina džamija", po ćehaji koji ju je obnovio nakon druge austrijske okupacije.

Inače, tokom te okupacije (1717-1739) džamija je bila pretvorena u beogradsku katedralu! Minaret je verovatno bio srušen, napravljen je zvonik, probijen je jedan zid, napravljen je i oltar. Po odlasku Austrijanaca Turci džamiji vraćaju staru funkciju.

Šezdesetih godina 19. veka Turci napuštaju Beograd, ali ostalo je još muslimana slovenskog i albanskog porekla. To su bile siromašne zanatlije i radnici kojima je trebalo mesto za molitvu. Odlučeno je da se, među mnogim beogradskim džamijama koje su uveliko izgubile svoju molitvenu svrhu, ova sačuva kao bogomolja.

Prozvana je "Bajrakli džamija" jer je imala barjak koji je, kada se podigne, označavao početak molitve u svim gradskim džamijama. Tu je, dakle, bio i muvekit, koji je računao tačno hidžretsko vreme.

Džamija je sačuvana zahvaljujući i srpskoj kneževini, koja je pomogla obnovu objekta, platila hodžu i mujezina.

Kada je Srbija dobila nezavisnost 1878. godine, mogla je da poruši sve džamije u Beogradu, osim ove.

Narednih godina bogomolja je bila uglavnom u funkciji, uz možda kratak period krajem osamdesetih godina devetnaestog veka, ali je obnovljena 1893. Poznato je da je tada kraj nje stanovao hodža Sulejman-efendija Faladžić iz Mostara.

Između dva svetska rata džamija se ponovo obnavlja, a tokom bombardovanja 1941. i povlačenja Nemaca 1944. godine bila je oštećena.

Poslednja velika obnova bila je 1963. godine, a onda i početkom 21. veka, pošto je bila napadnuta nakon pogroma Srba na Kosmetu.

Inače, ovo nije bila ni najveća ni najlepša beogradska džamija, već srednje veličine. Ali njen značaj kao spomenika kulture i traga orijentalnog Beograda je nemerljiv.

(Telegraf.rs)