Crkva Svetog Nikole na Novom groblju posebna je po mnogo čemu: Ona je mnogo više od kapele

Crkva Svetog Nikole na Novom groblju nije samo kapela – ona je u jednom trenutku, kada je u Beogradu nedostajalo pravoslavnih bogomolja, bila i mesna crkva građana koji su se ovde okupljali o praznicima, svetkovinama, koji su se tu krštavali i venčavali.

Danas Crkva Svetog Nikole jedan je od najvažnijih objekata na Novom groblju, a istoričari umetnosti iz JKP "Pogrebne usluge" pružili su nam najvažnije podatke o ovoj svetinji.

Preporučujemo

– Crkva Svetog Nikole na Novom groblju u Beogradu podignuta je 1893. godine, kao zadužbina Draginje i Stanojla Petrovića, čiji posmrtni ostaci počivaju u njenoj kripti. Crkva je posvećena Prenosu moštiju Svetog Oca Nikolaja, u narodu poznatijeg kao "Letnji Sveti Nikola", koji se obeležava 22. maja – kazali su nam u ovom preduzeću.

Foto: Mateja Beljan

Oni su kazali i da je ktitorstvo, zapravo, bilo važno u doba kada je podići jedan hram bio pravi poduhvat.

– Draginja je rođena u Beogradu, od oca Milutina Radovanovića, koji se u borbama za oslobođenje Srbije istakao kao veliki borac, a kasnije je postao "vrhovni knez" Beogradske opštine, i majke Ane, poreklom iz ugledne trgovačke mostarske porodice, koji su usled najezde Turaka svoje utočište našli u Srbiji. Brak Draginje i Stanojla Petrovića bio je protkan ljubavlju i uzajamnim poštovanjem, a dom uvek ispunjen velikim brojem prijatelja. Ipak, velika tragedija obeležila je njihov život, kada im je sin Petar preminuo u petoj godini, nakon čega nisu imali dece – dodali su u ovom preduzeću.

Inače, Hram Svetog Nikole izgrađen je u neovizantijskom stilu.

Foto: Ma

– Sagrađen je po projektu arhitekte Svetozara Ivačkovića, u obliku grčkog krsta za četiri stuba u sredini. Zadatak je bio i da hram bude prilagođen dvostrukoj nameni: da bude grobnica ktitorske porodice, ali i da služi kao bogomolja. Za izgradnju crkve upotrebljen je najkvalitetniji materijal. Od kamena za temelje iz kamenoloma "Karaburma", preko fasade obložene najkvalitetnijim keramičkim pločicama, do stubova koji nose kupolu visokih preko 3 metra, izgrađenih od uglačanog topčiderskog krečnjaka – iz jednog komada. Ikonostas je oslikao slikar Stevan Todorović zajedno sa svojom suprugom Poleksijom (ćerkom Matije Bana) – kazali su nam u ovom preduzeću.

Bdenije je služeno 21. maja 1893. godine, a osvećenje crkve i sveta arhijerejska liturgija bili su 22. maja, na praznik Prenosa moštiju Svetog Oca Nikolaja.

Foto: Mateja Beljan

– Osvećenju je prisustvovao mitropolit Mihailo sa sveštenstvom i đakonima, predstavnici Beogradske opštine i građani Beograda, a pevao je i hor beogradske bogoslovije. Draginja je iste godine hram darovala opštini. Crkvena slava, Letnji Sveti Nikola, se u početku proslavljala pomenima na groblju i tradicionalnim vašarom koji se održavao na ulazu u groblje. Do podizanja crkve Sv. Lazara na Bulbulderu, ovo je bila i parohijska crkva, odnosno u njoj su se obavljala i venčanja i krštenja – kazali su nam u ovom preduzeću.

(Telegraf.rs)