Tri zemlje još uvek nisu priznale Hrvatsku: Zašto odbijaju da to učine?

Hrvatsku su 15. januara 1992. priznale članice tadašnje Evropske zajednice, a Nemačka je taj dan odmah uspostavila i diplomatske odnose s Hrvatskom.

Međunarodno priznanje Hrvatske postupno je usledilo nakon proglašenja nezavisnosti Republike Hrvatske 25. juna 1991. Istog dana razdruživanje je proglasila i Slovenija i sledeći dan su se nove samostalne države uzajamno priznale, piše Večernji list.

Preporučujemo

Paralelno je tekao proces razdruživanja Sovjetskog Saveza, gde su prednjačile baltičke države i Ukrajina, koje su priznale Hrvatsku tokom 1991, a od njih prva Litvanija. Te su države u to doba i same bile tek delimično priznate.

Zemlje koje su prednjačile u diplomatskim nastojanjima za međunarodno priznanje Hrvatske svakako su bile Vatikan i Nemačka. Vatikanska diplomatija, kao prva u svetu, još je 3. oktobra 1991. godine objavila da radi na međunarodnom priznanju Hrvatske.

Od opštepriznatih zemalja Hrvatsku je prvi priznao Island, 19. decembra 1991. Island je takođe, prvi priznao i baltičke republike: Litvaniju, Letoniju i Estoniju. Istog dana je Nemačka objavila priznanje koje je trebalo stupiti na snagu 15. januara 1992. Priznanje su najavile i Italija, Švedska i Vatikan. Vatikan je priznao Hrvatsku 13. januara, a San Marino dan kasnije.

Dana 15. januara 1992. Hrvatsku je priznalo svih 12 tadašnjih članica Evropske unije te još i Austrija, Kanada, Bugarska, Mađarska, Poljska, Malta, Norveška i Švajcarska. Sledećeg dana usledilo je priznanje još zemalja, a do kraja januara Hrvatsku su priznale 44 države. Datum 15. januara se obeležava kao spomendan - Dan međunarodnog priznanja Republike Hrvatske.

Rusija je Hrvatsku priznala već u februaru, Japan u martu, SAD u aprilu, a Indija u maju. Do 31. decembra 1995. Hrvatsku su priznale 124 države. Hrvatska i SR Jugoslavija sklopile su Sporazum o normalizaciji odnosa, koji je obuhvatao uzajamno priznanje 23. avgusta 1996. godine, a uspostavile su diplomatske odnose 9. septembra iste godine.

Tri zemlje još nisu priznale Hrvatsku

Ali ni do danas Hrvatsku nisu priznale tri zemlje: Butan, Niger i Tonga.

Među zemljama koje su je relativno nedavno priznale nalazi se Somalija, koja je to učinila u februaru 2022. godine, dok su Centralnoafrička Republika i Togo to učinile istog dana - 18. septembra 2023, piše Večernji.

Oko pedesetak zemalja nikada nije formalno donelo odluku o priznanju, ali su uspostavile diplomatske odnose, što se tretira kao priznanje. U tu kategoriju spada i Liberija, koja je uspostavila diplomatske odnose s Hrvatskom tek u septembru 2024. godine.

Zašto Butan, Niger i Tonga nisu priznale Hrvatsku?

Mnogi su kašnjenje afričkih država u priznanju nezavisnosti Hrvatske tumačili dobrim odnosima koje su te zemlje nekada imale sa Socijalističkom Federativnom Republikom Jugoslavijom. Istaknuti hrvatski diplomata Budimir Lončar je, međutim, objašnjavao da to nije razlog.

"Ove zemlje nisu prisutne u međunarodnim odnosima, niti su politički aktivne. Nema, dakle, političkog razloga zbog kojeg nisu priznale Hrvatsku. Tu je više reč o nekakvoj inertnosti ili nemarnosti, a Hrvatska, verovatno, nije stigla da sve te zemlje animira", rekao je Lončar 2017. za Slobodnu Dalmaciju.

On je tada istakao da teza o bliskosti sa SFRJ "ne pije vodu" jer su i neke druge države, vrlo aktivne u Pokretu nesvrstanih, u samom početku priznale Hrvatsku. Među njima su bili Egipat i Indija.

"To su marginalne zemlje, koje nisu aktivne te možda sve imaju tek po desetak predstavnika u svetu", dodao je Lončar, komentarišući države koje nisu priznale Hrvatsku.

Druge hrvatske diplomate su naglašavale da je priznanje izostalo od zemalja koje su u diplomatskim odnosima uglavnom okrenute svojim komšijama i koje nemaju razgranatu mrežu diplomatskih misija po svetu.

Tako Niger, na primer, nema ambasade čak ni u svim afričkim državama, a kada je Evropa u pitanju, svoje diplomate poslali su u Belgiju, Dansku, Francusku, Nemačku i Italiju.

Minijaturno ostrvsko kraljevstvo u Polineziji, Tonga, ima još manje diplomatskih predstavništava u svetu. Kao deo Komonvelta ima uspostavljene diplomatske odnose samo sa Ujedinjenim Kraljevstvom u Evropi.

Butan je mala himalajska kraljevina smeštena između Indije i Kine. Budizam prožima svaki aspekt butanskog društva. Kraljevina Butan je prva zemlja na svetu koja je uspostavila ministarstvo sreće, a pravo na sreću zapisano je i u njenom Ustavu.

Niger – zvanično Republika Niger - država je u zapadnoj Africi bez izlaza na more. Graniči se na severozapadu s Alžirom, na severu s Libijom, na istoku s Čadom, na jugu s Nigerijom, na zapadu s Malijem, a na jugozapadu s Beninom i Burkinom Faso. Dve trećine državne teritorije nalazi se u Sahari. Zanimljivo je da brojni arheološki nalazi i crteži u kamenu ukazuju na prisustvo čoveka na prostoru Nigera još od najstarijih vremena.

Tonga je država u istoimenoj polinežanskoj ostrvskoj grupi u jugozapadnom delu Tihog okeana, istočno od Fidžija; zauzima površinu od 748 km². Sastoji se od dva paralelna ostrvska niza (ukupno 169 ostrva i ostrvaca) koji se pružaju duž podmorskog grebena zapadno od dubokomorskog rova Tonge.

(Telegraf.rs)