KAKO JE KRALJ ALEKSANDAR I DOŠAO DO KRUNE: Ubistvo na Dvoru Karađorđevića i rat s bratom doveli ga do prestola Srbije! (FOTO) (VIDEO)

Na današnji dan 1888. godinerođen je kralj Aleksandar I Karađorđević koji je u narodu dobio ime ujedinitelj. Ipak pojedini istoričari ga osuđuju što je umesto da bude vladar Velike Srbije odabrao Jugoslaviju, kao i na to da je na presto došao sumnjivom abdikcijom njegovog starijeg brata Đorđa!

Preporučujemo

Kralj Aleksandar I Karađorđević potiče od oca kralja Petra I i majke Zorke, kao mlađi sin i četvrto dete porodice. Rođen je na Cetinju 1888, a ubijen u Marseju 9. oktobra 1934, kao kralj Jugoslavije i ujedinitelj južnoslovenskih naroda.

Određen je za prestolonaslednika Srbije 27. marta 1909, posle odbijanja njegovog starijeg brata Đorđa da preuzme presto. Kao prestolonaslednik Srbije vladao je do 1914. godine. Pred Prvi svetski rat proglašen je za regenta Srbije, a od 1. decembra 1918, posle završetka rata i ujedinjenja, za regenta Jugoslavije (Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca).

U I svetskom ratu, kao regent, Aleksandar je bio i vrhovni komandant srpske vojske. Uz pomoć saveznika (Francuza), iz ovog rata izašao je kao pobednik. Posle smrti svoga oca kralja Petra I, 1921, proglašen je za "viteškog kralja ujedinitelja" Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.

Kralj Aleksandar I oženio se 1922. princezom Marijom Hoencolern, kćerkom rumunskog kralja Ferdinanda I i kraljice Marije, princeze od Velike Britanije i Irske. Ova rodbinska veza naše kraljice Marije sa engleskim dvorom doprinela je tome da ona sve do danas nije preneta u porodičnu kriptu Karađorđevića na Oplencu.

Najveća misterija Karađorđevića je abdikacija princa Đorđa Karađorđevića, koji je bio prvi sin kralja Petra I i Zorke, kćeri crnogorskog kralja Nikole I. i kao takav imao pravo na presto Kraljevine Srbije.

Đorđe je rođen je na Cetinju 1887. godine, a školovanje je nastavio u vojnoj školi u carskoj Rusiji, da bi nakon Majskog prevrata i dolaska njegovog oca na vlast napustio Kadetski korpus cara Aleksandra II u Petrogradu, došao u Srbiju i postao prestolonaslednik. Bio je to njegov prvi dolazak u Srbiju, zemlju slavnih predaka o kojoj je od oca ponajviše slušao.

Đorđe je ime dobio po slavnom pradedi Crnom Đorđu – Karađorđu, voždu Prvog srpskog ustanka i osnivaču dinastije. Na njega je imao i neukrotivu narav, koja ga je često dovodila u neprilike. Za razliku od Đorđa, njegov mlađi brat Aleksandar imao je više diplomatskog duha, što ga je činilo prihvatljivijim, pre svega za ljude sa dvora i vlade.

ABDIKACIJA:

Jedan događaj bio je preloman u Đorđevom životu – smrt dvorskog poslužitelja Stevana Kolakovića. Naime, 14. marta 1909, u izlivu besa zbog nepredatog pisma jednoj devojci, prestolonaslednik je nogom po donjem stomaku snažno udario svog posilnog, okrivljujući ga za propust. Kolaković se prethodno pravdao da pismo nije mogao predati jer ga nije ni našao u prestolonaslednikovoj sobi, što je Đorđa navelo na "osećanje nesigurnosti u rođenoj sobi, pod rođenim krovom", imajući u vidu brojne negativne napise u štampi o njegovom kretanju i ponašanju. Đorđe dalje kaže: "Moji protivnici imali su, dakle, saučesnika u osobi kojoj sam se poveravao, koja je bila stalno pored mene, u mojoj službi." Teško povređeni Kolaković je narednog dana operisan, ali je posle nekoliko dana preminuo.

Događaj je izazvao veliku buru u domaćoj, a naročito u austrougarskoj štampi. Danima tvrdeći da se u Dvoru desilo ubistvo, "Radničke novine" su postepeno uobličavale zahtev za prestolonaslednikovom abdikacijom. Ništa manje agresivna nije bila ni bečka štampa koja se, tražeći Đorđevu abdikaciju, svetila srpskom prestolonasledniku zbog njegovog javnog podsticanja nacionalnih osećanja i neodmerenih izjava prilikom austro-ugarske aneksije Bosne i Hercegovine (1908). Ali, neraspoloženje prema prestolonasledniku pothranjivali su i bivši zaverenici (Majski prevrat, 1903) sa kojima je Đorđe došao u sukob zbog jasno izraženog protivljenja njihovim preteranim ambicijama. Pre svih, protiv Đorđa su bili Antonije Antić, Dragutin Dimitrijević Apis i Petar Živković, koji su smatrali da je on nepodesan za vladara i da bi prestolonasleđe trebalo da pređe na mlađeg kraljevog sina Aleksandra. Ubrzo su oficiri pridobili uz sebe nekoliko uticajnih političara (Triša Kaclerović, Kosta Kumanudi, Jaša Nenadović), u čijem se "zaleđu mogla naslutiti silueta predsednika vlade Nikole Pašića" (Dragutin Ilić, "Umorstvo" Stevana Kolakovića).

Suočen s koordinisanom akcijom protivnika, prestolonaslednik Đorđe Karađorđević je u popodnevnim časovima 27. marta 1909. godine abdicirao. Sutradan su zvanične "Srpske novine" objavile kraljevu Proklamaciju o Đorđevom odstupanju od prestola i prenošenju prava prestolonaslednika na mlađeg kraljevog sina Aleksandra.

(Telegraf.rs)