Da li ćemo plaćati vodu skuplje od benzina? Čovek je do sada uništio više od 50% ovih staništa

Foto: Nikola Tomić

Svetski dan vlažnih staništa ili Dan Ramsara obeležen je juče, 2. februara, sa ciljem da se ukaže na njihovu važnost. Ove godine, tema je glasila: "Akcija za vlažna područja - za lјude i prirodu",  i njome se ističe značaj aktivnog pristupa zaštiti prirode da se osigura očuvanje i održivo korišćenje močvara za lјude i planetarno zdravlјe.

Vlažna staništa, poput reka, potoka, bara, močvara, jezera i drugih, važna su za čitavu biosferu, najpre kao područja sa velikim biodiverzitetom, ali i ona koja pružaju stabilnost naseljima, naročito milionskim poput Beograda.

Preporučujemo

Kako je za Telegraf.rs objasnio Goran Sekulić iz Svetske organizacije za zaštitu prirode (WWF) reč je o ekosistemima koji su danas ugroženi i to najviše kao posledica ljudskog faktora.

- Čovek je do sada uništio više od 50% vlažnih i vodenih staništa, pa se ona s pravom svrstavaju među najugroženije ekosisteme. Takva staništa imaju izrazito bogat biodiverzitet i pružaju utočište brojnim, danas ugroženim vrstama biljaka i životinja. Pored toga, takva staništa pružaju brojne ekosistemske usluge koje direktno doprinose boljem životu ljudi - navodi Sekulić.

Podseća i na njihov značaj po čoveka.

- To su bogati prirodni resursi, ublažavanje poplava, regulacija klime i ublažavanje klimatskih promena, potencijali za rekreaciju i turizam, prirodno prečišćavanje i skladištenje vode i brojne druge usluge. Na kraju ne smemo zaboraviti da su vodeni ekosistemi i vlažna staništa duboko utkani u kulturu i tradiciji ljudi koji oko njih žive. Zbog svega toga pod hitno moramo zaustaviti uništavanje vlažnih staništa, efikasno zaštititi ona preostala i ubrzano raditi na obnovi onih koja smo narušili.

Foto: Tanjug/Dušan Aničić

Kako je saopštio Pokrajinski zavod za za štitu prirode, trenutno u svetu postoji 2435 Ramsarskih područja, površine od oko 255 miliona hektara. Broj potpisnika Ramsarske Konvencije u svetu je 172 države i organizacije. U Srbiji imamo 11 Ramsarskih područja koja se prostiru na oko 130525 hektara, a to su: Obedska bara, Ludaško jezero, Carska bara - Stari Begej, Gornje Podunavlјe, Slano Kopovo, Zasavica, Labudovo okno, Peštersko polјe, Vlasina, Kovilјsko petrovaradinski rit i Đerdap. Takođe, Đerdap je poslednje područje koje je upisano na Svetsku listu međunarodno značajnih vlažnih područja u Srbiji 2020. godine.

Skoro 90% svetskih močvara je degradirano u poslednja tri veka, a močvare gubimo tri puta brže od šuma.

Podsećamo, Dan Ramsara dobio je naziv po istoimenom gradu u Iranu gde je 1971. godine preko 160 država potpisalo Konvenciju o močvarama koje su od međunarodnog značaja kao prebivalište ptica močvarica. Sam Dan Ramsara obeležava se od 1997. godine. Srbija je jedna od zemalja potpisnica Konvencije.

Ovogodišnja proslava Svetskog dana vlažnih područja 2022. godine je posebno značajna jer je Generalna skupština UN (30. avgusta 2021.godine) usvojila Rezoluciju 75/317 kojom je 2. februar ustanovlјen kao Svetski dan vlažnih područja. Konvencija kao vlažna područja definiše: jezera i reke, podzemne izdani, bare, močvare, vlažna travnata područja, tresave, oaze, estuare, delte, mangrove, priobalna područja, koralne grebene, kao i lokalitete nastale aktivnošću čoveka, kao što su ribnjaci, pirinčana polјa, vodne akumulacije, slatine...

Na kraju, i iz Zavoda podsećaju da je značaja da podignemo nacionalnu i globalnu svest o značaju močvara kako bismo preokrenuli njihov brzi gubitak i podstakli akcije za njihovo očuvanje i obnovu. Takođe, vlažna staništa obezbeđuju nam ono bez čega ne možemo - čistu vodu.

Procene su da do 2025. godine trećina svetskog stanovništva neće imati pristup čistoj pijaćoj vodi, te, ako ne pristupimo njenoj zaštiti, moraćemo da je plaćamo skuplje od benzina.

(Telegraf.rs)