Torlaci, Šokci, Aškalije, Cincari, Šopi: Nacionalna pripadnost u Srbiji na popisu 2022. godine

Foto-ilustracija: Telegraf, clipartkid.com

Republički zavod za statistiku, juče je objavio konačne rezultate popisa 2022. godine, po kojima u Srbiji živi 6. 647. 003 stanovnika. U prvoj knjizi s popisa -  "Nacionalna pripadnost", osim rezultata o ukupnom broju stanovnika prema polu, su i podai o nacionalnoh pripadnosti do nivoa opština i gradova.

Po popisu, više od polovine ukupnog stanovništva čine žene, 3.415. 025 (51,4 odsto), dok je muškaraca 3.231.978, iliti 48,6 odsto.

Preporučujemo

Po nacionalnoj pradnosti najviše ima Srba - 5.360.239. Pored onih koji se nisu izjasnili ili je nepoznata njihova pripadnost, 6.403 popisanih izjasnilo se dvojako. Crnogoraca ima 20.238, Hrvata 39.107, Albanaca 61.687, Mađara 184.442, Muslimana 13.011... Ukrajinaca imamo 3.969, Rusa 10.486, Makedonaca 14.767...

Popis je pokazao da po nacionalnoj prpadnosti u Srbiji žive i Cincari, Aškalije, Šopi, Torlaci, Šokci... Cincara ima 327, Aškalija - 1307, Šopa - 256. Imamo i Torlac - 28, ali i Šokce - 302...

A ko su oni?

Cincari (Armani, Aromuni, Vlasi) su romanski narod, koji živi na Balkanskom poluostrvu. Sami sebe na cincarskom jeziku zovu "Arm'n". Žive pretežno u severnoj Grčkoj, Albaniji, Severnoj Makedoniji i Bugarskoj, a veliki broj ih se odselio sa pomenutih područja u Rumuniju i jedan broj u Srbiju.

Nemaju svoju državu, a ime su dobili zbog njihovog izgovora broja "5" - "cinc" umesto "ćinć" (po dako-vlaškom jeziku).

Torlaci je regionalni naziv koji se upotrebljava za stanovnike nastanjene u istočnoj Srbiji i severozapadnoj Bugarskoj. U 19. veku Torlak je Srbin sa juga, izraz kojim se potcenjuje — označava pripadnik nacije sa periferije srpstva. Predeo koji naseljavaju se naziva Torlak, Torlačija] ili Torlačko. Oni su, u najširem smislu, nosioci šopskog kulturnog tipa, a Torlak je deo šire teritorijalne celine Šopluka.

Aškalije su etnička zajednica, koja pretežno živi u Srbiji, uglavnom u autonomnoj pokrajini Кosovo i Metohija. Većinom su islamske veroispovesti, a govore albanskim jezikom, koji čini poseban ogranak indoevropske porodice jezika. Iako su pretežno nastanjeni na Kosovu, deo Aškalija se, kao raseljena lica sa KiM, naselio i u druge delove Srbije, naročito u Novi Sad, gde su 1998. godine osnovali Maticu Aškalija, prvu organizaciju stvorenu sa ciljem očuvanja i negovanja nacionalne kulture Aškalija.

Šokci su južnoslovenska etnička grupa koja pretežno živi u severnim delovima Srbije, odnosno u autonomnoj pokrajini Vojvodini, istočnim delovima Hrvatske, prvenstveno u istočnoj Slavoniji, kao i u pojedinim oblastima u Mađarskoj. Pretežno su katoličke veroispovesti.  Danas su značajnije skupine etničkih Šokaca prisutne u nekoliko bačkih naselja, među kojima su: Bački Breg, Bački Monoštor, Sombor i Sonta u Srbiji, kao i Santovo u Mađarskoj.

Šopi ili Šopovi je regionalni naziv koji se upotrebljava za stanovnike nastanjene na centralnom Balkanu, a koji se po njima naziva Šopluk ili Šopsko.  Prema Jovanu Cvijiću, Šopluk obuhvata celu zapadnu Bugarsku, istočnu Severnu Makedoniju, deo jugoistočne Srbije i veoma mali deo današnje Grčke.  Šopska središta bila su u 19. veku Radomir, Đustendil, Sveti Nikola, Kratovo ali i Vranje, Niš i Pirot.

Inače, o nacionalnoj pripadnosti na popisu se nije izjnsilo 136.198 popisanih.

(Telegraf.rs)