Ovaj manastir je zadužbina znamenitog episkopa banatskog: Sve pokrenula jedna učiteljica

Foto: Google Maps

Manastir Svete Melanije u Zrenjaninu podignut je kao zadužbina znamenitog episkopa banatskog dr Georgija Letića. Osnovan je po želji članica hrišćanske zajednice u Petrovgradu, kojima je na čelu bila učiteljica monahinja Petronija, prenosi portal Zrenjaninski. 

Kada je 1935. godine episkop Letić napunio četrdeset godina svešteničke i tri decenije episkopske službe, želeo je da ovaj jubilej obeleži jednim spomenikom. U zapisniku Eparhijskog saveta banatskog, sa redovne sednice od 9. maja 1935. godine, piše sledeće:

Preporučujemo

- Povlačenjem granice između Jugoslavije i Rumunije ostao je severni Banat bez manastira, pošto su manastiri Bezdin i Sveti Georgije ostali na teritoriji Kraljevine Rumunije. Narod u severnom Banatu usled razvijene verske svesti želi da osnuje manastir u tom kraju, pošto su manastiri u južnom Banatu Mesić i Vojlovica udaljeni od opština severnog Banata 100 – 120 kilometara.

Episkop dr Georgije Letić je dalje pisao da je u Petrovgradu nekada postojao manastir (misli se na Drenovac) i da nova potreba zahteva da se on obnovi u tom mestu. Kako Eparhija banatska nije imala ženski manastir, bilo je potrebno da se u Petrovgradu osnuje baš takav. On bi otvorio i internat za žensku omladinu i bio utočište za siročad i napuštene starce.

- U tu svrhu osnovao sam fond od 150.000 dinara u obveznicama ratne štete. Kupio sam jedno katastarsko jutro zemljišta na takozvanoj Vodici i materijal. Hrišćanske zajednice sakupljaju stalno priloge u ovu svrhu. Ovu ustanovu želimo da ostvarimo posle navršenih 30 godina episkopske i 40 godina svešteničke službe - napisao je dr Georgije Letić.

Episkop nije dočekao da zamisao o zadužbini sprovede u delo

Episkop nije dočekao da zamisao o zadužbini sprovede u delo. Upokojio se 8. novembra 1935. godine. Međutim, to su učinili njegovi naslednici. Dalju brigu o podizanju manastira preuzela je Letićeva sestra po majci Danica (Olga) Vojnović, koja je trideset godina provela pored svoga brata.

Kako navode u Srpskoj pravoslavnoj eparhiji banatskoj, ona je darovala tadašnjih 320.000 dinara da se nabavi zemljište i šuma, pored manastira. To predstavlja bitno pitanje za izdržavanje manastira. Sem toga, žrtvovala je još oko 100.000 dinara za razne svrhe – zvonik, pozlaćen krst sa jabukom, jedno jutro zemlje, patosanje i molovanje crkve, ikonostas u rezbariji… Manastir Svete Melanije je 1938. kupio deset jutara zemlje od priloga ktitorke.

- Episkop bački dr Irinej Ćirić, kao administrator udove eparhije, osveštao je kamen temeljac manastira 8. decembra 1935. godine. Oko zidanja su pomogle i petrovgradska crkvena opština i hrišćanska zajednica. Crkvena opština kupila je jedno zvono za manastir Svete Melanije od 150 kilograma - navode u Eparhiji banatskoj.

Osvećenju hrama prisustvovao i ministar saobraćaja

Zapisano je da je 1938. godine i bogomoljačko bratstvo Svete Trojice u Petrovgradu sakupilo 600 dinara priloga da se isplati drugo zvono koje je hrišćanska zajednica kupila za manastir, težine 80 kilograma. Radovi su završeni godinu dana kasnije, a manastir je osveštao episkop bački dr Irinej Ćirić, opet kao administrator eparhije nakon upokojenja episkopa banatskog dr Vikentija Vujića, na Mitrovdan 1939. Osvećenju hrama, zvona i celog manastira prisustvovao je ministar saobraćaja Nikola Bešlić, koji je velikim prilogom pomogao dovršenje ove banatske svetinje. Prva upraviteljica manastira bila je monahinja Petronija Savić, rođena sestra naučnika dr Vase Savića.

- U manastiru se čuva Prestono Jevanđelje štampano 1663. godine u Moskvi, koje je stavljeno pod zaštitu države. Takođe, episkop bački Nikanor (Iličić), pitomac episkopa dr Georgija Letića, darovao je manastiru česticu mošti Svete Melanije Rimljanke, koja se čuva u manastirskom hramu - navode u Eparhiji banatskoj.

Pored manastira nalazi se kapela Prepodobne majke Paraskeve – Svete Petke, sa manastirskom vodicom koja je kompletno obnovljena 2009. Manastirski konak sazidan je 1967. godine.

U periodu od 2010. do 2012. velikim trudom monahinje Paraskeve proširen je manastirski hram, uređena je kripta, a 14. aprila 2011. postavljen je novi ikonostas u hramu, koji je poklonio arhimandrit Dositej, nastojatelj manastira Grgetega, za pokoj duše njegove majke monahinje Nedelje.

Prepodobna ili Sveta Melanija Rimljanka hrišćanska je svetiteljka iz 5. veka koja je važila za zaštitnicu žena i devojaka.

(Telegraf.rs)