Planina Kukavica čuva tajnu o poslednjem srpskom vlastelinu: Njom odzvanjala kuknjava majki i sestara

Foto: Tomislav Stevanović

Planina "Kukavica", po oceni stručnjaka je najšumovitija planina Srbije. Locirana je na krajnjem jugu Srbije, severno od Vranja i dvadesetak kilomatera udaljena južno od Leskovca. Kukavica pripada vencu Rodopskih planina a njen najviši vrh je "Vlaina" sa 1442 metara nadmorske visine. Zatim slede vrhovi Volovska čuka (1207), Tumbe (1192) , Furnište (1372) i Bukovska čuka sa 1186 metara nadmorske visine.

Planinski vrhovi ove zelene lepotice su prirodna osmatračnica za Jablanički i Pčinjski upravni okrug i gotovo celu teritoriju Kosova i Metohije.

Preporučujemo

Najveći istorijski lokalitet ove zelene oaze Porečja je "Skobaljićev grad", ostaci poslednjeg srednjevekovnog utvrđenja srpskog vlastelina Nikole Skobaljića. Istorija ga pamtikao časnog srpskog vlastelina koji je poslednji pružio otpor moćnim Osmanlijama i junački izgubio život, pred totalnim ropstvom Srba pod Turcima a u vreme turskog sultana Mehmeda Drugog Osvajača.

Ovaj lokalitet iz rano-vizantijskog perioda krcat je raritetima iz ranijih rimskih naseobina, ali i mnogo više iz kasnijeg perioda turskih osvajača.

"Skobaljić grad" je za nacionalno dobro proglašen dosta kasno tek 1986 godine. Turci su mladog srpskog vlastelina Nikolu Skobaljića, koji je po predanju život skončao u 23 godini života, uhvatili na prevaru uz obilnu izdaju bližnjih koji su se za kesu dukata prodali osvajačima, zarobili i potom živog nabili na kolac. Utvrđenje je ubrzo palo pod naletom Osmanlija, a njegova sestra i majka odvedene u carigradski harem robinja.

Duže vreme se planinskim vrletima čula kuknjava majki i sestara koje su tražile leševe bližnjih, te narod ovoj planini nadenu ime "Kukavica".

Upućeni poznavaoci sveta ptica tvrde da se ptice Kukavice najviše u Srbiji gnezde baš u ovoj planini. Planinu je, kažu legende, nakon poslednjeg boja Nikole Skobaljića naselio poveći čopor vukova pristiglih sa obližnjih planina leskovačkog porečja, pa otuda etimološko poreklo imena planinske reke "Vučjanka" i njegovog priobalja pod imenom "Porečje".

U neposrednoj blizini "Skobaljićevog grada" nalazi se hotel "Vlaina", koji na žalost ne radi trenutno, na istorijski poznatom "Jasičkom ravništu". Svoja okupljanja na Jasičkom ravništu pored Skobaljićevih junaka nekoliko vekova kasnije imali su i Titovi komunisti osnivanjem Kukavičkog partizanskog odreda.

Nešto dalje niz kanjon bistre planinske reke Vučjanke u neposrednoj blizini leskovačke varošice Vučje nalazi se jedna od najstarijih hidroelektrana u Srbiji iz 1903. godine. Istorija kaže da su Leskovčani odmah posle Užičana na njihovoj Ćetinji, dobili hidroelektranu na Vučjanki snage oko deset megavati, i da je grad na Veternici pored varošice Vučje u njegovom sastsavu bio prvi grad u Srbiji koji je imao ulično osvetljenje na struju.

Ceo ovaj kraj pod imenom "Porečje", posredstvom istoimenog kombinata, bavio se voćarstvom i vinogradarstvom. A rakija"Viljamovka" u specijalno dizajniranoj ambalaži, bila uvek je izazov za turste da iz ovog kraja ponesu suvenir "za dušu", ali sve je uglavnom zbog loše privatizacije društvenih preduzeća otišlo u zaborav i hotel i poljoprivredni kombinat.

Na vrhu ove pitome planine Kukavice je "Planinarski dom" stecište brojnih planinara i ljubitelja prirode, a odmah do njega je i Meteorološki-protivgradni centar, sa kojeg se svakodnevno prate vremenska zbivanja na području juga Srbije.

Krajolikom kotline "Porečja" preovladavaju voćnjaci i vinogradi. Gost u leskovačkoj varošici Vučje usput može posetiti i hram Sv. Jovana u kanjonu Vučjanke, kao i čuvenu pravoslavnu bogomolju iz 14 veka , crkvu Sv. Peteke u selu Rudaru. Ova crkva raspolaže izuzetno vrednim freskama iz srednjeg veka, a sagrađena je na temeljima bogomolje iz ranog hrišćanstva.

Svake godine, dva puta godišnje, za Sv. Trifuna i na Vidovdan, leskovački vinogradari i vinari kao i brojni ovdašnji beoemi skupljaju se u konaku crkve Sv. Petke,starom 2,5 vekova uz čuveni "vinogradsrski gulaš", i pogaču, i orginalna leskovačka vina da se tu dogovore i razmene svoja do tada stečena iskustva u podizanju vinograda i čuvanju vina. Putnik namernik u međuvremenu u ovom kraju može obići i najstariji srspki tekstilni muzej u selu Strojkovcu, a usput u samom Leskovcu i Narodni muzej sa vrlo bogatim eksponatima ,uz usputni odmor u nekim od brojnih restorana, uz leskovačko vino i ovdašnje čuvene specijalitete sa roštilja.

(Telegraf.rs/T. Stevanović)