Biće vetra, nebo je crveno: Da li izgled i kretanje oblaka ukazuju kakvo će biti vreme

Foto: Telegraf

Oblaci nastaju kondenzacijom i sublimacijom vodene pare u atmosferi.

Oblaci se sastoje od vodenih kapljica, ledenih kristala ili smese kapljica i kristala. U njima se  mogu nalaziti i veće čestice leda, pa i čestice koje potiču od zagađenja što ga stvaraju industrija i promet (aerosoli). Prečnik vodenih kapljic je nekoliko mikrometara, a ledenih kristala od nekoliko desetina mikrometara do nekoliko milimetara.

Preporučujemo

Između oblaka i magle nema suštinskih razlika.

Magla obrazovana na planinskim stranama za posmatrače iz nižih dolinskih predela je oblak. Oblaci se razlikuju od magle jer su visoko iznad tla. Vlažan vazduh pun vlage se podiže u vis. Kad dostigne određenu visinu, on se hladi.

Na niskoj temperaturi topli vazduh više ne može da zadrži vlagu u obliku vodene pare, pa se ona pretvara u malene kapi vode ili komadiće leda i tako stvara oblake. Svi su oblaci, zato što se stvaraju na različitim visinama i temperaturama, potpuno različiti i neprestano menjaju svoj oblik.

Oblaci su sastavljeni od različitih čestica, koje opet zavise od temperature i visine.

Svaki posmatrač može da uvidi da se oblaci i oblačni sistemi konstantno premeštaju, a ovo premeštanje najbolje je vidljivo preko satelitskih snimaka.

U kom pravcu će se premeštati oblak ili oblačni sistemi prvenstveno zavisi od visinskih struja, odnosno od strujanja vazduha na većim visinama, uglavnom iznad 2 i više kilometara.

U umerenim širinama, pa tako i na području Srbije u toku većeg dela godine preovladavaju zapadna visinska strujanja, pa se tako u najvećem broju slučaja oblaci premeštaju iz zapadnog kvadranta prema istoku.

Ove struje često do Srbije donose vlažne vazdušne mase i padavine koje nastaju iznad Atlantika ili Mediterana.

Ali nije uvek tako

Kretanje oblake često zavisi i od većih sistema, poput anticiklona i ciklona, odnosno od rasporede vazdušnog pritiska i vetra.

Kada je centar ciklona zapadnije od Srbije, kao slučaj ovih dana, oblačni sistemi do Srbije dolaze uglavnom iz južnog kvadranta (sa jugozapada, juga, jugoistoka).

Kada se centar ciklona premesti istočnije od našeg područja, oblačni sistemi onda stižu iz severnog kvadranta (severozapad, sever, severoistok), jer se tada uspostave severna visinska strujanja, a zajedno sa njim dospe i hladnija vazdušna masa.

Ovo treba povezivati i time što je strujanje u ciklonima u suprotnom smeru kazaljke na satu, a u anticklonu u smeru kazaljke na satu.

Ukoliko na visini preovladavaju istočna strujanja, oblaci će stizati sa istoka.

U zavinosti od strujanja zavise i koje vazdušne mase će stizati.

Visinska strujanja na većim visinama troposfere premeštaju veoma razvijene sisteme poput veoma dubokih ciklona, unutar kojih se potom premeštaju oblačni i padavinski sistemi.

Mnogi povezuju da u zavinosti od toga iz kog pravca dolazi oblak, da od toga zavisi i da li će biti padavina.

To je samo donekle tačno i ne mora uvek da bude tako, ali često kada tamni oblaci dolaze sa zapada i severozapada da slede padavine, a da kada u letnjem delu godine sa jugozapada stignu takvi oblaci da slede grmljavinske oluje. To je slučaj u umerenim širinama, dok je u tropskim predelima potpuna suprotna situacija i da iz tog razloga zbog severoistočnog ili jugoistočnog struajnja odatle stižu oblaci i padavine, ali samo u slučaju ukoliko nema nekih većih atmosferskih poremećaja.

Inače, neretko može da se desi da vetar bude različiti na različitim visinama.

Kumulonimbus je oblak vertikalnog razvoja, koji može da se razvije do velikih visina.

Vrh oblaka ima oblik nakovnja zbog jakih vetrova koji na toj visini raspršuju kristale leda horizontalno i zbog postojanja temperaturne inverzije (povećanja temperature sa visinom) iznad tropopauze. Tako nastaju najmoćniji oblaci na planeti Zemlji – kumulonimbusi. Donji deo oblaka odnosno donja baza oblakaje na visini od 700-1.500 m, a vrh na često preko 10 km, u tropskim predelima i preko 20 km, a u Srbiji je zabeležen slučaj i do 18 km u letnjem delu godine u blizini Valjeva.

Da li će vreme biti vetrovito, ako su oblaci ili nebo crveni, neće, jer takve pojave zavise od zalaska ili izlaska sunca, zbog čijih talasnih dužina nastaju crvenkaste ili žućkaste boje.

Vetar direktno zavisi od vazdušnog pritiska, a vetrovito vreme od gustine izobara, odnosno što je veća razlika na manjem prostoru da će vreme biti vetrovitije i obrnuto.

(Telegraf.rs)