Misterija srpskog Notr Dama: Freske ove crkve zbunjuju i istoričare i turiste

Donja Kamenica čuva pravo arhitektonsko i kulturno blago – Bogorodičinu crkvu, jedinstven dragulj srpske srednjovekovne sakralne arhitekture iz XIV veka, koju meštani s ponosom nazivaju "srpski Notr Dam". Ovaj naziv nije slučajan – spoj poznovizantijske tradicije i romano-gotskog uticaja dao je hramu neponovljiv izgled koji podseća na velika evropska zdanja.

Crkva po svojim karakteristikama pripada pozno-vizantijskoj arhitekturi. Podignuta je na nepravilnoj osnovi u obliku sažetog upisanog krsta, sa malom kupolom koja dominira nad građevinom. Zapadnu fasadu krase dve kule iznad priprate – retkost u domaćoj arhitekturi – a ispred njih se nalaze ostaci temelja nekadašnjeg dvostrukog drvenog trijema. Na istočnoj strani nalazi se mala, polukružna oltarska apsida, dok čitava struktura svedoči o snažnom prožimanju romano-gotskog i vizantijskog graditeljstva.

Preporučujemo

Posebnu vrednost hrama čini dobro očuvan živopis iz druge polovine XIV veka, delo dva slikara. Na zidovima se prepliću scene Velikih praznika, kao i ciklus Stradanja Hristovih, dok centralno mesto zauzimaju predstave Bogorodice i ktitorske kompozicije.

Freske prikazuju i portrete vlastelinskih porodica, svetih ratnika Teodora Tirona i Teodora Stratilata, a posebno mesto u kulama imaju prizori iz ciklusa Svetog Nikole i Svete Petke.

Bogorodičina crkva pripada Eparhiji timočkoj Srpske pravoslavne crkve, a kao celina je zaštićena kao nepokretno kulturno dobro od velikog značaja. Njena umetnička i istorijska vrednost prevazilaze lokalne okvire, pa ne čudi što je mnogi porede sa najčuvenijim evropskim hramovima.

Ipak, mnogi detalji o njoj nisu poznati. Mnogi istoričari bavili su se njenim poreklom, ali istina je još uvek misterija za istraživače, pa turistima ostaje samo da se dive ovom prelepom zdanju.

Za meštane Donje Kamenice, ovo nije samo spomenik prošlosti, već i živi svedok istorije i vere, ponos kraja koji vekovima odoleva vremenu.

(Telegraf.rs)