Dan sećanja u Jajincima: Državna ceremonija povodom stradanja 80.000 Srba, Jevreja i Roma

Dan sećanja na stradanje Srba, Roma i Jevreja tokom Drugog svetskog rata biće obeležen sutra državnom ceremonijom, koju će predvoditi izaslanik predsednika Republike Srbije Miloš Vučević, kod Centralnog spomenika u Spomen-parku "Jajinci".

Tokom državne ceremonije biće položeni venci i cveće na mestu najvećeg stradanja na teritoriji okupirane Srbije u Drugom svetskom ratu gde su, prema zvaničnim podacima, od leta 1941. do jeseni 1943. godine nacisti streljali 80.000 Srba, Jevreja i Roma.

Preporučujemo

Streljanja u Jajincima trajala su od jula 1941. do novembra 1943. godine, a nemački Gestapo je od 8. novembra 1943. do 2. aprila 1944. godine vršio ekshumaciju i spaljivanje leševa, kako bi sakrio tragove zločina.

Komisija za utvrđivanje ratnih zločina, koja je formirana odmah po završetku Drugog svetskog rata, nakon istrage je iznela podatak da je na stratištu u Jajincima stradalo 80.000 ljudi.

U Jajince su redovno dovođeni i streljani logoraši iz Banjičkog logora, a kao mesto za stratiše izabrano je bivše vojno strelište u blizini Jajinaca, ispod Avale, kao najpodesniji prostor kako za pogubljenja desetina hiljada ljudi, tako i za sahranjivanja onih koji su ubijeni ugljenmonoksidom u dušegupkama.

Okolna gusta šuma i postojanje nasipa i grudobrana, činili su ceo prostor adekvatnim za neometana streljanja.

Strelište se nalazilo na drumu Beograd - Avala u selu Jajinci. Do njega se dolazilo iz dva pravca — iz Beograda i iz Rakovice.

Zarobljenici osuđeni na smrt dovođeni su u Jajince Avalskim drumom iz beogradskih zatvora i logora. Po izlasku iz kamiona, žrtve su, uskom, krivudavom stazom, sprovođene do mesta egzekucije. Na putu do stratišta nekada bi satima čekali ispod nadstrešnica improvizovanih baraka, do trenutka kada bi došao red za njihovo pogubljenje.

Za kopanje raka u Jajincima u koje su sahranjivana tela streljanih i ugušenih ugljenmonoksidom bili su angažovani radnici sa Centralnog i Novog groblja u Beogradu. Masovne grobnice su kopane za 100 do 300, a nekada i više leševa.

Spomen-park Jajinci ima više segmenata i njegovo formiranje počelo je 7. jula 1951. godine postavljanjem spomenika na samom ulazu u spomenički kompleks.

(Telegraf.rs/Tanjug)