"U ratu ubija ko prvi udari": Kako je Tramp ubistvom Sulejmanija poslao poruku čitavom svetu

Ilustracija: Nikola Jovanović Foto: Tanjug/AP/Sava Radovanović

Ubistvo generala Kasema Sulejmanija je jasna poruka Vašingtona u prvom redu Iranu, a zatim Rusiji i ostalim konkurentskim silama da se volja SAD mora poštovati. Pokreti snaga američke avijacije prema istoku i razmeštaj pojačanja u bazama Zalivskih zemalja je mera predostrožnosti za slučaj da Iran trenutno odgovori na izazov.

Sada su karte na stolu – Amerikanci su otvoreno udarili Iran u središte interesa režima jer je general Sulejmani vodio komandu Kuds zaduženu za širenje uticaja islamske revolucije specijalnim operacijama koje obuhvataju terorizam, sabotaže, agresivne obaveštajne prodore i organizovanje i naoružavanje saveznika.

Preporučujemo

Zadaci komande Kuds vrlo su slični američkoj doktrini koja je namerno prekopirana kao dokazano efikasan mehanizam za intervencionističke akcije daleko od vlastitih granica. Iranci su još od devedesetih godina u Bosni, gde su obučavali i naoružali deo muslimanskih snaga za ofanzive protiv VRS 1994. i 1995. godine. U to vreme politika SAD bila je blagonaklona svakome ko se borio protiv Srba i zato su zažmurili na oba oka i "nisu videli" letove četvoromotoraca C-130 Herklues sa iranskim oznakama koji su prevozili naoružanje do aerodroma Tuzla.

Iranci su se kasnije razmahali koristeći svaku priliku koju su uglavnom indirektno stvarali Amerikanci kao što je rušenje Sadamovog režima. Destabilizaciju Iraka, susedi Iranci su iskoristili kao mostobran za potiskivanje većinskih Sunita u korist Šiita. Aktivnosti Kudsa vidljive su od Libana gde su njihovi štićenici Hezbolahovci, preko Sirije, Iraka i Jemena.

General Sulejmani postao je medijski prepoznatljiva ličnost koju su antiglobalsti počeli da identifikuju kao simbol borbe protiv SAD. Ruski predsednik Vladimir Putin nazvao je generala Sulejmanija drugom i saveznikom. Iako je u Siriji pre svega štitio svog ideološkog sabrata Bašara Asada, zadužili su Ruse jer su snage Kuds vodile akciju potrage i izvlačenja navigatora ruskog frontovskog bombardera Su-24M koji je novembra 2015. oborio turski lovac.

Politika je prevrtljiva i Turska je postala saveznica Rusije i taj status je istovremeno zadržao i ojačao Iran, ali iz ugla SAD sve su to zemlje koje žele za podelu moć sa vodećom svetskom silom. Iranci su iza leđa Amerikanaca postali odlučujući faktor u Iraku i krenuo je protiv udar – masovne demonstracije protiv proiranske vlasti i sada likvidacija Sulejmanija na sastanku sa iračkim šiitskim dobrovoljcima. Američki potez je brutalan prikaz sile, ali sastanak koji je održavan u Bagdadu sasvim sigurno ne bi imao humane posledice po protivnike Šiita. Tako je to u ratu – ubija ko prvi udari.

(Aleksandar Radić, urednik Balkanske bezbednosne mreže)