Gde se nalazi Kašmir i zašto je toliko važan?

Kašmir, himalajska regija na severu indijskog podkontinenta, već više od sedamdeset godina jedno je od najnestabilnijih žarišta na svetu.

Ova regija, koja se nalazi na severozapadu Indije i severu Pakistana, a delimično se prostire i na teritoriji Kine od sticanja nezavisnosti od Britanskog carstva 1947. godine Indija i Pakistan vodili su više ratova i sukoba, gotovo sve zbog prava na Kašmir, koji obe zemlje svojataju.

Preporučujemo

Nakon podele Britanske Indije na većinski hinduističku Indiju i muslimanski Pakistan Kašmir je postao predmet spora. Iako je imao pretežno muslimansko stanovništvo, u to vreme njime je vladao hinduistički princ. U oktobru 1947. godine izbio je prvi rat između dve novoosnovane države. Sukob, u kojem su poginule hiljade ljudi, završio se 1948. godine bez konačnog rešenja.

Godinu dana kasnije, 1949, uz posredovanje Ujedinjenih nacija uspostavljena je linija prekida vatre, koja je podelila Kašmir na dva dela – jedan pod indijskom, a drugi pod pakistanskom kontrolom.

UN je tada obećao referendum među stanovnicima Kašmira koji bi im omogućio da odluče žele li da pripadnu Indiji ili Pakistanu. Taj referendum, međutim, nikad nije održan.

Danas je Kašmir podeljen na tri dela koje kontrolišu tri nuklearne sile. Indija upravlja južnim i središnjim delom regije, poznatim kao Džamu i Kašmir, kao i planinskom regijom Ladak na istoku, koja uključuje strateški važno područje Siačen.

Pakistan drži jugozapadni deo pod nazivom Azad Kašmir i severni deo poznat kao Gilgit-Baltistan. Kina, s druge strane, kontroliše visokoplaninsku pustinju Aksai Čin na severoistoku, na koju pravo polaže i Indija smatrajući je delom Ladaka.

Granica između indijskog i pakistanskog dela Kašmira poznata je kao Linija kontrole (LoC). Iako nije međunarodno priznata kao službena granica, LoC danas predstavlja stvarnu granicu između teritorija pod upravom dve države. Linija je potvrđena nakon rata 1971. godine i temelji se na Karači sporazumu iz 1949. godine, kojim je uspostavljeno primirje uz nadzor Ujedinjenih nacija.

Strateška važnost

Važnost Kašmira je i u vodnim izvorima, jer je voda iz ključnih reka poput Inda, koje izviru u indijskom delu Kašmira strateški važna za pakistansku poljoprivredu i snabdevanje pijaćom vodom. Iako postoji Sporazum o vodama iz Indusa iz 1960. godine, Pakistan strahuje da bi Indija, u slučaju pogoršanja odnosa, mogla da manipuliše protokom reka.

Za Indiju je Kašmir ponajviše pitanje religije i sigurnosti, jer regiju dele tri nuklearne sile. Kontrola nad tim područjem omogućuje Indiji geopolitičku dubinu i odbrambenu prednost u slučaju vojnog sukoba, pogotovo u planinskim pograničnim zonama kao što su Siačen i Ladak.

Kašmir je, potvrdila je to i nova eskalacija, jedna od najopasnijih geopolitičkih tačaka na svetu. Sukob je tokom poslednje tri decenije odneo na desetine hiljada života, a konačno rešenje se i dalje ne nazire.

Najnovije informacije o sukobu Indije i Pakistana pratite u našem posebnom blogu.

(Telegraf.rs)