Aktivno 200 požara, dim stigao do Evrope, izdato upozorenje: Vatrena stihija pustoši Kanadu

Više od 200 šumskih požara bukti širom centralne i zapadne Kanade, a polovina njih je van kontrole jer su teško dostupni vatrogasnim ekipama. Zbog toga je 27.000 ljudi moralo da bude evakuisano. Čak i oni koji nisu u blizini požara pate zbog dima koji se kovitla širom Kanade i širi ka jugu, stvarajući opasan kvalitet vazduha u velikom delu srednjeg zapada i istočnih delova Sjedinjenih Država. Dim čak stiže i do Evrope.

Kako se klima menja, krajnji sever postaje sve suvlji i topliji, što znači da šumski požari postaju veći i intenzivniji. Površina koja je ove godine izgorela u Kanadi druga je po veličini u istoriji za ovo doba godine, odmah iza razorne sezone požara 2023. Te godine, količina ugljenika ispuštena u atmosferu bila je otprilike tri puta veća od ukupnih emisija fosilnih goriva u Kanadi. A što se više ugljenika emituje iz šumskih požara — u Kanadi i širom sveta — to se planeta brže zagreva, i požari postaju gori.

Preporučujemo

"Postoji očigledna zabrinutost zbog klimatske povratne sprege", rekao je Majk Vadington, naučnik za zaštitu životne sredine sa Univerziteta MekMaster u Ontariju koji proučava kanadske šume.

"Ali sve više nas brine i dim", dodao je Majk.

To je zato što dim od šumskih požara sadrži mnogo više od izgorelih grančica i lišća, posebno u područjima gde trenutno gore požari u Kanadi. Kanadske šume su dugo bile eksploatisane kroz rudarske aktivnosti koje su kontaminirale zemljište i vodene tokove toksičnim metalima poput olova i žive, naročito pre nego što su pre pedesetak godina stupili na snagu standardi o čistom vazduhu. Sada svi koji se nalaze niz vetar od ovih požara mogu biti izloženi tom nasleđu i tim zagađivačima, pored svih drugih štetnih materija koje su inače prisutne u dimu i za koje se zna da pogoršavaju respiratorne i kardiovaskularne probleme.

"Kada gori organsko zemljište, oslobađa se mnogo ugljenika i čestica", kaže Vadington.

"Sada imate trostruki udar — metali se ponovo aktiviraju pored svega toga", dodao je.

Foto: Lin Wei / Xinhua News / Profimedia

Šta se tačno nalazi u dimu iz kanadskih šumskih požara zahtevaće dodatna ispitivanja naučnika. Posebna zabrinutost postoji u oblasti oko rudarskog grada Flin Flona, u Manitobi, za koji se zna da ima povišene nivoe toksičnih metala u zemljištu, kaže Kolin MekKarter, naučnik za zaštitu životne sredine sa Univerziteta Nipising u Ontariju. Stanovnici Flin Flona, njih 5.000, već su evakuisani jer se požar približava, iako za sada nijedna građevina nije uništena.

Međutim, požar ne mora direktno da zahvati rudarske pogone kako bi oslobodio toksične materije. Na primer, u Jelounaifu, na Severozapadnim teritorijama Kanade, rudnici zlata koji su radili od 1934. do 2004. proširili su arsenik do čak 30 kilometara od lokacije, dodatno zagađujući pejzaž koji je i prirodno bogat ovim elementom. U radu objavljenom prošle godine, Vadington i MekKarter su procenili da su šumski požari u okolini Jelounaifa između 1972. i 2023. oslobodili do 380.000 kilograma (840.000 funti) arsenika u atmosferu. Arsenik je poznati kancerogen koji je povezan sa srčanim oboljenjima, dijabetesom i razvojnim problemima, prema Svetskoj zdravstvenoj organizaciji.

Foto: Lin Wei / Xinhua News / Profimedia

Evakuisani ljudi

Delovi Kanade i Sjedinjenih Američkih Država dobili su upozorenja zbog opasnog kvaliteta vazduha dok se stotine šumskih požara šire širom Kanade, primoravajući 26.000 ljudi na evakuaciju i šaljući dim preko Atlantika u najnovijem ekstremnom vremenskom događaju u Kanadi, piše Yahoo.

Printskrin: ciffc.ca

Upozorenja su izdata za delove Kanade i susednih delova Sjedinjenih Država zbog opasnog kvaliteta vazduha.

(Telegraf.rs)