Mađarska želi da izgradi antiukrajinski savez unutar EU: Sa kojim zemljama bi mogla da sarađuje?

Mađarska namerava da ujedini snage sa Češkom i Slovačkom kako bi formirala savez skeptičan prema Ukrajini u EU, izjavio je za Politico visoki politički savetnik mađarskog premijera Viktora Orbana.

Orban se nada da će sarađivati sa Andrejem Babišem, čija je desničarska populistička stranka nedavno pobedila na parlamentarnim izborima u Češkoj, kao i sa slovečkim premijerom Robertom Ficom, kako bi uskladili pozicije pre sastanaka lidera EU, uključujući i organizovanje prethodnih susreta pre samita, rekao je savetnik.

Iako je čvrst politički savez još uvek daleko, njegovo formiranje moglo bi značajno otežati napore EU da finansijski i vojno podrži Ukrajinu.

"Mislim da će doći - i da će biti sve vidljiviji“, rekao je politički direktor premijera, Balaš Orban, kada je upitan o mogućnosti da savez skeptičan prema Ukrajini počne da deluje kao blok u okviru Evropskog saveta.

"Veoma je dobro funkcionisalo tokom migrantske krize. Tako smo mogli da se odupremo", rekao je on o takozvanoj grupi Višegrad 4, koju čine Mađarska, Češka, Slovačka i Poljska, u periodu kada je euroskeptička stranka Pravo i Pravda bila na vlasti u Varšavi nakon 2015.

Tadašnji poljski premijer, Mateuš Moravjecki, predvodio je savez kao najveći član, a grupa "V4" promovisala je politike podrške porodici, snažne spoljne granice EU i protivila se bilo kakvom obaveznom premeštanju migranata među zemljama članicama.

Savez Višegrad 4 se raspao nakon ruske invazije u punom obimu na Ukrajinu, jer je Poljska zauzela agresivnu poziciju prema Moskvi, dok je Mađarska zauzela suprotnu poziciju.

Novi Višegrad savez imao bi tri člana umesto četiri. Sadašnji centar-desni premijer Poljske, Donald Tusk, čvrst je zagovornik Ukrajine i malo je verovatno da će ući u savez sa Orbanom.

Fico i Babiš, međutim, saglasni su sa stavovima mađarskog lidera o Ukrajini, pozivajući na dijalog sa Moskvom umesto ekonomskog pritiska. Babiš je kritikovan zbog javnog skepticizma oko dalje evropske pomoći Kijevu, a aktuelni češki ministar spoljnih poslova je u intervjuu za Politico upozorio da bi Babiš za stolom Evropskog saveta delovao kao Orbanova "lutka".

Ipak, možda će biti potrebno vreme da se bilo koja verzija Višegrad saveza reformiše. Fico, koji je ponovo izabran za premijera Slovačke 2023, još nije formalno sklopio savez sa mađarskim liderom u određenim politikama. Babiš još nije formirao vladu nakon nedavne izborne pobede svoje stranke.

Šire od Višegrada 3

Mađarska težnja za političkim saveznicima u Briselu prevazilazi Evropski savet, rekao je Balaš Orban.

Premijerova stranka Fides - deo krajnje desničarske grupe Patriots for Europe - mogla bi da proširi partnerstva u Evropskom parlamentu, naveo je on, pominjući desničarsku grupu Evropski konzervativci i reformisti, krajnje desničarsku grupu Evropa suverenih nacija i "neke levičarske grupe" kao potencijalne saveznike.

Glavne stranke, poput Evropske narodne partije, koja je strana desnog centra, pre ili kasnije bi mogle da se okrenu protiv predsednice Evropske komisije Ursule fon der Lajen, čime bi se uništila centristička većina koja je podržavala njen reizbor, rekao je savetnik."Dakle, ova rekonstrukcija (Višegrada 4) je u toku. Imamo treću najveću grupu u Evropskom parlamentu. Imamo mrežu think-tankova, koja je ovde (u Briselu) veoma prisutna i ima transatlantsku povezanost. I tražimo partnere, saveznike po svakoj temi."

Mathias Corvinus Collegium, think-tank koji većinu finansija prima od saveznika mađarskog lidera i koji vodi Balaš Orban, proširio je svoju prisutnost u Briselu od svog osnivanja 2022.

Mađarski premijer, koji je na vlasti poslednjih 15 godina, suočava se sa izborom sledeće godine. Lider opozicije, Peter Mađar i njegova stranka Tisa, trenutno su popularniji od Orbanovog Fidesa, prema anketi "Poll of Polls" koju je uradio Politico.

Upitan o predstojećoj izbornoj kampanji, savetnik je rekao da će biti "teška, kao i uvek", kriveći Brisel za ono što je nazvao "organizovanim, koordinisanim pokušajem da se sruši mađarska vlada", uključujući "političku podršku opoziciji".

Evropska komisija navodi da mere zadržavanja fondova Mađarskoj proizilaze iz Budimpeštine upornosti nepoštovanja EU zakona, a ne političke agende.

Na pitanje da li Budimpešta i dalje podržava mađarskog komesara za zdravstvo Olivera Varheljija, za koga su mediji izveštavali da je regrutovao špijune u institucijama EU dok je radio kao diplomat, Orban je rekao da komesar "obavlja sjajan posao".

"To su samo... pitanja koja se koriste da prikažu Mađarsku kao zemlju koja nije lojalna institucijama", dodao je. "Mi želimo da budemo unutra. Mi smo deo kluba."

(Telegraf.rs)