Arheolozi došli do iznenađujućeg otkrića na Uskršnjem ostrvu: Istorija mora da se piše iz početka!

Uskršnje ostrvo, smešteno 3.200 kilometara od obale Čilea, dugo je smatrano gotovo potpuno odsečenim od ostatka sveta.

Prvi ljudi naselili su ga između 1150. i 1280. godine, a najpoznatije je po kamenim statuama sa uveličanim glavama, nazvanim Moai.

Preporučujemo

Različiti talasi novih doseljenika

Međutim, novo istraživanje naučnika iz Švedske dovodi u pitanje decenijama prihvaćeno uverenje da su njegovi prvi stanovnici živeli u potpunoj izolaciji.

Prema studiji tima sa Univerziteta u Upsali, ostrvo površine 163,8 kvadratnih kilometara nije bilo toliko “osamljeno”, poslednjih 800 godina, kako se ranije mislilo.

Istraživači veruju da je Uskršnje ostrvo naseljavali različiti talasi novih doseljenika, koji su hrabro plovili Tihim okeanom sa zapada ka istoku.

“Uskršnje ostrvo je naseljeno iz centralne Istočne Polinezije”, izjavio je profesor Pol Volin. “Polinežani su bili vešti moreplovci i koristili su dvotrupce za svoja putovanja”.

foto Pixabay

Kamene platforme kao grobnice

Zbog udaljenosti, Uskršnje ostrvo se tradicionalno smatralo društveno i kulturno izolovanim od šireg sveta Pacifika. Ovu pretpostavku dodatno je učvrstila činjenica da su Moai statue - koje se procenjuje da su građene između 1250. i 1500. godine - jedinstvene upravo za ovu lokaciju.

Podsećamo, ogromne ljudske figure isklesane iz vulkanske stene postavljene su na pravougaone kamene platforme poznate kao ahu, koje su zapravo služile kao grobnice.

U svojoj analizi, tim iz Upsale uporedio je arheološke podatke i rezultate radiokarbonskog datiranja sa naselja, ritualnih prostora i spomenika širom Polinezije - regiona koji obuhvata više od 1.000 ostrva u Tihom okeanu.

Rezultati, objavljeni u časopisu Antiquity, pokazuju da su slične ritualne prakse i monumentalne građevine postojale na čitavom prostoru Polinezije.

Ostrvo nije naseljeno jednom

Naučnici ističu da su kamene platforme ahu građene i na drugim ostrvima Polinezije, zapadno od Uskršnjeg ostrva. Ovi pravougaoni prostori služili su kao zajednička mesta za obrede, a na nekim ostrvima zadržali su sveti status do danas.

“Ova obredna mesta postoje na svim ostrvima Istočne Polinezije”, dodaje profesor Volin.

Iako se slažu da su prvi stanovnici stigli sa zapada Pacifika, istraživači tvrde da Uskršnje ostrvo nije bilo naseljeno jednom, već u više navrata, od strane različitih pomoraca. Time osporavaju prethodno prihvaćenu ideju da su Rapa Nui živeli izolovano vekovima.

“Proces migracije iz zapadne Polinezije, iz oblasti kao što su Tonga i Samoa, u Istočnu Polineziju nije predmet spora”, navode autori u svom radu. “Međutim, statična teza o kolonizaciji u pravcu zapad-istok i pretpostavka da je ostrvo naseljeno samo jednom i razvijalo se izolovano, sada se dovodi u pitanje”.

Foto: Shutterstock/f11photo

Uskršnje ostrvo deo svetske baštine

Na osnovu prikupljenih dokaza, naučnici smatraju da su ahu strukture možda prvo nastale upravo na Uskršnjem ostrvu, a zatim se trend proširio prema zapadu, na druga ostrva zapadne Polinezije, u periodu između 1300. i 1600. godine. Tek nakon tog perioda, ostrva Polinezije, uključujući i Uskršnje ostrvo, mogla su postati međusobno izolovana.

Kako su se hijerarhijske društvene strukture nezavisno razvijale na Uskršnjem ostrvu, ali i Tahitiju i Havajima, izgrađene su velike monumentalne građevine koje su služile za prikazivanje moći. Sveukupno, studija ukazuje na postojanje snažne “mreže interakcija” između ostrva Polinezije, koje su omogućavale razmenu ideja i inovacija - kako sa istoka ka zapadu, tako i obrnuto.

Dolazak evropskih istraživača na Uskršnje ostrvo u 18. veku označio je početak brzog opadanja populacije, usled ubistava, krvavih sukoba i trgovine robljem, iako je broj stanovnika možda već bilo u opadanju i pre toga, prenosi Daily Mail.

Danas, Uskršnje ostrvo je deo UNESCO svetske baštine, sa svega nekoliko hiljada stanovnika, ali i velikim brojem turista koje privlače njegove monumentalne i svetski poznate kamene statue koje strogo posmatraju pejzaže ostrva.

(Telegraf.rs)