Istorijski trenutak u dubinama: Snimili ribu koja nas vraća u praistoriju, jezivog izgleda i čudnih peraja

U dubokim vodama Severnog Molucija, provincije u Indoneziji, tim ronilaca podigao je lampe na kamerama i ugledao stvorenje koje do tada nije viđeno u prirodnom staništu.

Riba sa smeđim tačkama, poznata kao indonežanski celakant (Latimeria menadoensis), pripadnik drevne grupe riba sa perajima, koja je pre više od 400 miliona godina bila spona između riba i kopnenih kičmenjaka, mirno je plutala na dubini od 145 metara.

Preporučujemo

Veliko i značajno otkriće

Ovom susretu, zabeleženom u oktobru 2024, svedočio je istraživač Aleksis Šapu iz organizacije UNSEEN (Underwater scientific exploration for education). Tom prilikom, nastali su prvi snimci Latimeria menadoensis u njenom prirodnom staništu u Indoneziji.

Ovo je bilo veliko i značajno otkriće za naučnu zajednicu, prenosi Earth.com.

Sve je počelo 1938. godine, kada je otkriven živi celakant Zapadnog Indijskog okeana (Latimeria chalumnae). Paleontolozi su bili zatečeni, jer su smatrali da je vrsta izumrla pre 70 miliona godina.

Ovo senzacionalno otkriće pokrenulo je globalnu potragu za “novom” populacijom. Druga jedinka iz ove drevne familije, indonežanski celakant (Latimeria menadoensis), prvi put je primećena 1997. godine na pijaci, na ostrvu Sulavesi u Indoneziji.

Bilo je i drugih “susreta” tokom godina, ali nikada u prirodnom staništu ovih “živih fosila”, kako ih naučnici nazivaju.

Foto:

Veoma osetljiva populacija

Celakanti rastu sporo, dostižu dužinu oko dva metra i mogu živeti 100 godina, prema proučavanju slojeva na njihovim skeletima. Ove ribe sazrevaju polako, sa pubertetom koji počinje oko 40. godine života, dok trudnoća traje oko pet godina, što znači da su njihove populacije veoma osetljive.

Tim ronilaca, predvođen Aleksisom Šapuom, našao se na dubini od 145 metara, ali sa izvanrednom vidljivošću, od čak 30 metara. Na toj lokaciji, ugledali su siluetu tačkaste ribe, s leđnim perajem uspravno, koja je plutala iznad stena. Držali su se na pristojnoj udaljenosti, zabeleživši pet minuta video-zapisa, pre nego što su započeli uspon koji je trajao više od tri sata.

Dva dana kasnije, tim je ponovo otkrio istu jedinku i proveo još osam minuta u posmatranju. Analizom snimaka je utvrđeno da je reč o istoj ribi, zahvaljujući jedinstvenom uzorku tačaka sa strane tela.

Celakant je ugrožena vrsta

Latimeria menadoensis je na IUCN listi (Međunarodna unija za zaštitu prirode) klasifikovana kao “ranjiva” vrsta, dok je njen rođak Latimeria chalumnae na listi "kritično ugroženih".

U Zapadnom Indijskom okeanu, procenjuje se da postoji manje od hiljadu ovih riba, dok su na Sulavesiju dokumentovani samo pojedinačni slučajevi.

Pored slučajnih ulova, razvoj dubokomorskih naftnih bušotina i zagađenje plastikom ugrožavaju ove “drevne fosile”.

Novo istraživanje 2026. godine

Celakanti preferiraju da borave na dubinama između 60 i 150 metara, gde dopire slaba svetlost. Temperatura u ovim područjima obično se kreće između 20 i 22 stepena Celzijusa, što im omogućava da usporeno troše energiju.

Ove ribe se povremeno zadržavaju u pećinama tokom dana, a noću love.

Tim istraživača planira da 2026. godine prikupi DNK uzorke ovi riba, pomoću nove tehnologije, što će omogućiti preciznije analize migracija i genetske povezanosti među vrstama primećenim u različitim delovima sveta.

(Telegraf.rs)