Znate li čemu carski Prizren duguje svoj naziv i da ima imenjaka u Češkoj? Kratka priča iz istorije srpskog Kosova
Prostor Kosova i Metohije, sudeći po franačkim kartama iz onoga doba, nalazio se tokom osmog veka u okvirima srpske države kojom je vladala Kuća Vlastimirović, ali se pod naletom Bugara u devetom veku težište njeno pomerilo dalje ka zapadu dok je Kosmet ispao iz naših ruku.
Nakon smrti kneza (cara) Časlava Klonimirovića u ratu sa Ugarima 960. godine, slama se obnovljena jedinstvena Srbija a državno se težište seli u Duklju, pa tamošnja bočna grana pomenute dinastije, Kuća Vojisavljević, staje na čelo srpskog naroda. Ali tek će sa usponom Nemanjića prostor Kosova ponovo dugoročno potpasti pod našu upravu. To ne znači da se etnička slika tih oblasti menjala, u tom su smislu ti krajevi uvek bili srpski odnosno slovenski (ako se uopšte može govoriti i nekim čvrstim etničkim identitetima u srednjem veku).
Tokom druge polovine trinaestog i prve polovine četrnaestog stoleća, Kosovo i Metohija ne samo što su bili u sklopu Srpskog kraljevstva pa potom i carstva, nego su postali njegovo težište jer je smer naše ekspanzije išao ka jugu i jugoistoku Evrope, ka privredno super-razvijenim grčkim krajevima, i ka srcu pravoslavnog sveta — Carigradu.
Stoga ne čudi što su se tu nalazile brojne kraljevske i carske rezidencije, i prestonice. Dvorski kompleks oko veštačkog Svrčinskog jezera, gde su postojale palate u Štimlju, Paunima i Nerodimlju, konačno i u Svrčinu koji se nalazio na ostrvu usred jezera, samo su neki primeri.
Ali u prvom redu stoji Prizren sa svojom tvrđavom, Prizren koji je bio jedna od tri car-Dušanove prestonice, uz Skoplje (koje je u tom svojstvu služilo još za kraljevanja Milutinovog) i Ser, čije je zauzimanje 1345. godine Dušanu (po njegovom mišljenju) pružilo legitimitet da se kruniše za „cara Srbljem i Grkom“. Prizren u tom smislu i dalje u našoj svesti opstaje: mi ga i dalje zovemo „carskom prestonicom“.
Ali otkud Prizrenu ime? Šta uopšte znači Prizren? Izgleda da dolazi od starosrpske reči „pri-zrѣti“, što ukazuje na postojanje neke tvrđave koja se vidi iz daleka, koja „prizire“. Reč „prizor“ verovatno je sa njom u vezi, kao i „Ozren“. Nedaleko od njega nalazi i bistrički Višegrad, koji se takođe nazivao i Prizrenac; u pitanju je utvrđenje u klisuri koje je Dušan proširio i u njegovom podnožju sazidao svoju zadužbinu — manastir Svetih Arhangela.
A inače, Prizren ima svog imenjaka u Češkoj: u pitanju su Prizrenice, srednjevekovni gradić koji je nakon Prvog svetskog rata pridodat Brnu. O drevnosti tog imena grada svedoči i činjenica, da Nemci nemaju svoj naziv već koriste slovenski.
(P. L.)
Video: Vozač cisterne stao da natoči gorivo, pa završio u bolnici: Eksplozija na pumpi
Telegraf.rs zadržava sva prava nad sadržajem. Za preuzimanje sadržaja pogledajte uputstva na stranici Uslovi korišćenja.
Makarije
Prizren i Peć su možda, dva najlepša grada u Evropi, ko je ikada bio tamo kao i u više evropskih gradova, ubedjen sam da deli ovo mišljenje.
Podelite komentar
Prizrenka
PRIZREN PREDSTONICA CARA DUSANA. CARSKI GRAD. NAJLEPSI GRAD NA KOSOVU I METOHIJI !!!!!
Podelite komentar
Vesna
Moj rodni grad! Hvala na ovom clanku. Treba sto vise pisati o nasoj istoriji. Moji roditelji su iz sela Lokvice iz Sredacke Zupe pored Prizrena. Samo podatak da se vidi koliko je taj ceo kraj star i vazan za nasu istoriju o kojoj se malo zna. Lokvica se pominje u hrisovuljama kralja Dragutina (1276-1281) koji je ovo selo dao Hilandaru, kralja Milutina koji je 1308 godine takodje selo dao pirgu hrusiji kao i 1348 kada je car Dusan selo dao svom manastiru svetom Arhangelu. Ako su nasa sela toliko stara koliko su gradovi tek stari. I nasi politicari hoce da trguju s tim, sramota!
Podelite komentar