Pet uragana koji su promenili tok američke istorije: Jedan je čak odlučio sudbinu revolucije

Foto: Wikimedia/British Library to Flickr

Svake godine u proseku dva uragana pogode Sjedinjene Američke Države, ostavljajući smrt i destrukciju. Prema rečima Erika Džeja Dolina, autora knjige "Besno nebo: 500 godina istorije američkih uragana", ove snažne oluje prouzorkovale su milijarde dolara štete i ubile skoro 30.000 ljudi od kraja 1800-ih.

Preporučujemo

Uz ožiljke koje ostavljaju na zemlji i živote ljudi, uragani su takođe uticali i na istoriju. Čak pet puta na potpuno neočekivan način, piše History.com.

Uragan sprečio da Florida postane francuska kolonija

Više od godinu dana pre nego što je admiral Pedo Menendez de Aviles u septembru 1565. osnovao špansku koloniju Sent Avgustin, francuski doseljenici su se učvrtili na Floridi uspostavljajući Fort Kerolajn na ušću sadašnje reke Sent Džons, u današnjem Džeksonvilu.

Menendez je tražio uništenje mlade francuske kolonije, a priroda je bila neprocenjivi saveznik.

Samo nekoliko dana nakon osnivanja Sent Avgustina, francuska flota kojom je komandovao Žan Ribo zaletela se kraj njegove obale i tražila da se Menendez preda. Pre nego što je Ribo mogao i da dobije odgovor, uragan je brodove odneo na jug prema rtu Kanaveral, gde su bili uništeni.

Znajući da je Fort Kerolajnd verovatno ostao nezaštićen, Menendez je napao francuski kraj i usmrtio više od 130 doseljenika. Nedelju dana kasnije, Španci su pogubili Riboa i stotine Francuza koji su preživeli brodolom, čime je zapravo okončan pokušaj Francuske da kolonizuje Floridu.

Uragan lišio koloniste iz Džejmstauna podrške

U junu 1609. godine misija od devet brodova i oko 500 kolonista otplovila je iz Engleske kako bi potpomogli rođenu koloniju Džejmstaun. Pre nego što je konvoj mogao do stigne do prvog stalnog naselja Engleske u Severnoj Americi, masivni uragan razorio je brod od 300 tona, a brod se obrušio kod Bermuda.

Izgnanici su preživeli skoro godinu dana dok su konstruisali dva manja broda, a kada su konačno stigli u Džejmstaun, otkrili su koloniju na ivici propasti.

Bez zaliha, stanovništvo se smanjilo sa 500 na 50, a neki kolonisti su se čak okrenuli kanibalizmu zbog gladi.

Inače, ovaj uragan je promenio i istoriju književnost. Kaa je reč o šokantnom stanju kolonije stigla do Engleske, 1610. godine je Vilijam Šekspir napisao predstavu o nasiljnoj oluji.

Foto: Wikipedia/John William Waterhouse

Zlatno doba pirata

U julu 1715. godine desetak brodova natovarenih draguljima, zlatom i srebrom sakupljenih iz kolonija Španije u Centralnoj i Južnoj Americi zaplovio je duž istočne obale Floride i upao u oštre zube uragana.

Oluja je opustošila špansku flotu u blizini današnje plaže Vero. Hiljade istraživača dolazilo je na mesto uništenja u nadi da će vratiti deo plena. Lovci na blago podstakli su drugu polovinu zlatnog doba pirata.

Foto: Wikipedia/Augi Garcia

Aleksandar Hamilton na putu da postane "Otac osnivač"

U jeku uragana iz avgusta 1772. koji je zaustavio kod karipskog ostrva Sent Kros, tinejdžer je napisao izveštaj svom ocu koji je napustio porodicu šest godina ranije. To pismo je promenilo život njegovom autoru Aleksandru Hamiltonu koji je svojom prozom demonstrirao književno umeće.

Pismo je toliko impresioniralo Hjua Noksa da ga je odštampao u novinama koje je uređivao. Prepoznavši talenat 17-godišnjaka brojni biznismeni iz Sent Krosa prikupili su novac za finansiranje stipendije Hamiltona za nastavak školovanja u američkim kolonijama.

Hamilton je napustio ostrvo i više se nikad nije vratio. Umesto toga, pridružio se američkoj revoluciji i postao jedan od osnivača SAD zaslužan za uspostavljanje finansijskog sistema nove nacije.

Američka revolucija

Kako je prolazio kroz karipske luke koje su francuska i britanska mornarica koristile kao baze za vreme Američke revolucije, Veliki uragan iz 1780. godine odneo je oko 22.000 života.

Dok su Britanci izgubili osam brodova i gotovo sve članove posade, najsmrtonosniji atlantski uragan odneo je i 40 francuskih transportnih plovila i živote hiljada vojnika.

Oluja je dala dodatni podsticaj Francuskoj, koja je 1778. godine potpisala sporazum o pružanju vojne podrške rodoljubima, da pristane na zahtev Džordža Vašingtona da premesti svoje brodove na sever.

Popravljajući svoje brodove tokom zime 1781. godine, Francuzi su tokom naredne setine uragana preselili većinu svojih brodova severno od obala Virdžinije. Nakon poraza Britanca i bitke 5. septembra 1781. francuski ratni brodovi su blokirali svaki britanski prolaz morskim putem tokom opsade Jorktauna. Ta operacija završena je predajom lorda Čarlsa Konvolisa čime je okončana Američka revolucija.

(N. Z.)