Velikom Britanijom su vladali brojni kraljevi, a jedno vreme je Ujedino Kraljevstvo bilo čak i - republika!

Foto: Shutterstock

Velikom Britanijom su, od uspostavljanja prvih društava kojima su upravljali kraljevi, vladalo veoma mnogo raznih monarha.

Nakon vladavine saksonskih i normanskih kraljeva, na red su došle dinastije koje su se smenjivale, nekada i nasilno, neke i vraćale na presto, a poslednja u nizu je čak promenila i ime.

Preporučujemo

Štaviše, na Ostrvu je jedno vreme postojala i republika, ali se taj koncept nije dugo održao i monarhija je ponovo uspostavljena.

Predstavljamo vam sve dosadašnje britanske vladare i njihove dinastije, od aktuelnog kralja Čarlsa Trećeg iz dinastije Vindzora čije je krunisanje zakazano za 6. maj, pa sve do Ergebeta, koji je prvi seo na presto još u devetom veku.

Vindzor (1910-danas)

Aktuelni monarh: Kralj Čarls Treći Foto: Tanjug/AP

Čarls Treći (2022-?)

Elizabeta Druga (1952–2022)

Džordž Šesti (1936–1952)

Edvard Osmi (1936)

Džordž Peti (1910–1936)

Saks-Koburg i Gota (1901-1910)

Edvard Sedmi (1901–1910)

Zanimljivost

Vindzor je vladajuća dinastija u Ujedinjenom Kraljevstvu Velike Britanije i Severne Irske, kao i u svakom od kraljevstava koje čine krunske zemlje Komonvelta.

Ogranak je nemačke dinastije Saks-koburg i Gota, čije ime je nosila do 1917. godine, kada je promenjeno tokom Prvog svetskog rata, pošto je Ujedinjeno Kraljevsto ratovalo protiv Nemačke.

"Porodično ime se promenilo zbog antinemačkih osećanja tokom Prvog svetskog rata, a ime Vindzor preuzeto je od dvorca istog imena", navodi se u službenoj istoriji kraljevske porodice.

Hanover (1714-1901)

Vladavina obeležena velikom ekspanzijom Britanskog carstva: Kraljica Viktorija Foto: Wikipedia/Alexander Bassano

Viktorija (1837–1901)

Vilijam Četvrti (1830 –1837)

Džordž Četvrti (1820–1830)

Džordž Treći (1760–1820)

Džordž Drugi (1727–1760)

Džordž Prvi (1714-1727)

Zanimljivost

Kraljica Viktorija (Aleksandrina Viktorija) vladala je 63 godine, a jedino je Elizabeta Druga bila duže na tronu od nje (70 godina). Osim nasledne titule kraljice Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Irske, bila je prvi monarh koji je poneo titulu carice Indije.

Njena vladavina je obeležena velikom ekspanzijom Britanskog carstva i poznato je kao “Viktorijansko doba”.

Više lokacija u svetu je imenovano po njoj: australijska savezna država Viktorija, prestonica Britanske Kolumbije, prestonica oblasti Saskačevan u Kanadi, najveće jezero u Africi i najveći vodopadi na svetu.

Stjuart (1603-1649) (1660-1714)

Nakratko prekinuo kontinuitet monarhije: Oliver Kromvel Foto: Roger-Viollet via AFP / Roger Viollet / Profimedia

Ana (1702–1714)

Vilijam Treći (1689–1702 i Meri Druga (1689–1694)

Džejms Drugi i Sedmi od Škotske (1685–1688)

Čarls Drugi (1660–1685)

Ričard Kromvel - Zaštitnik Engleske, Škotske i Irske (1658-1659)

Oliver Kromvel – Zaštitnik Engleske, Škotske i Irske (1653-1658)

Čarls Prvi (1625–1649)

Džejms Prvi i Šesti od Škotske (1603 -1625)

Zanimljivost

Jedino doba od 1066. godine do danas kada Britanija nije imala kralja ili kraljicu bilo je između 1649. i 1660. godine. To je ujedno i jedini period kada je Britanija bila republika.

Kralj Čarls Prvi je zbačen i pogubljen 1649. godine, kada je na Ostrvu uspostavljena republika koja je trajala 11 godina, a na čijem čelu su bili Oliver Kromvel i njegov sin Ričard.

Monarhija je obnovljena 1660.

Tjudor (1485-1603)

Haos koji je napravio i danas traje: Henri Osmi Foto: Wikipedia/Public Domain

Elizabeta Prva (1558-1603)

Krvava Meri (1553–1558)

Edvard Šesti (1547–1553)

Henri Osmi (1509–1547)

Henri Sedmi (1485–1509)

Zanimljivost

Henri Osmi je jedan od najčuvenijih britanskih vladara, a poznat je po svojih šest žena, od kojih su dve bukvalno završile bez glave.

Pošto mu prva žena Ketrin za 24 godine braka nije podarila sina za naslednika, od pape je tražio razvod, ali je odbijen. Tada je raskinuo odnos s Katoličkom crkvom, stvorivši Crkvu Engleske na čije čelo se i postavio, kako bimogao da se razvodi.

Religijska reforma dovela je do velikih podela u zemlji, a pripadnici nove crkve od tada su poznati kao Protestanti, dok su oni koji su ostali verni Vatikanu Katolici. Od tada traju i tenzije između dve verske grupe, koje su neretko prerastale u krvave obračune.

Lankaster (1399-1461) i Jork (1461-1485)

Ovekovečio ga je Šekspir: Henri Šesti Foto: akg-images / akg-images / Profimedia

Kralj Ričard Treći (1483-1485) - Jork

Kralj Edvard Peti (1483-1483) - Jork

Kralj Edvard Četvrti (1461-1483) - Jork

Henri Šesti (1422-1461) (1470-1471) - Lankaster

Henri Peti (1413-1422) - Lankaster

Henri Četvrti (1399-1413) - Lankaster

Zanimljivost

Između 1455. i 1485. godine vođeni su Ratovi ruža, isprekidan građanski rat za engleski tron između dinastija Lankaster i Jork.

Naziv Ratovi ruža nije korišćen u to vreme, ali je nastao je naknadno jer su se suprostavljene strane u ratu predstavljale ružama crvene (Lankaster) i bele boje (Jork). Naziv je ušao u opštu upotrebu tokom 16. veka po sceni iz Šekspirove drame "Henri Šesti", u kojoj suprotstavljene strane izaberu različito obojene ruže. Iako su se ruže povremeno koristile kao simboli tokom rata, ipak se većina učesnika služila grbovima svojih feudalaca.

Plantagenet (1154-1399)

Ostavio značajan pečat na odnose Hrišćanstva i Islama: Ričard Lavlje Srce Foto: akg-images / akg-images / Profimedia

Ričard Drugi (1377-1399)

Edvard Treći (1327-1377)

Edvard Drugi (1307-1327)

Edvard Prvi (1272-1307)

Henri Treći (1216-1272)

Džon Prvi Bez Zemlje (1199-1216)

Ričard Prvi Lavlje Srce (1189-1199)

Henri Drugi (1154-1189)

Zanimljivost

Ričard Prvi Lavlje Srce jedan je od najčuvenijih i najkontroverznijih britanskih vladara.

Postao je poznat zbog ljubavi prema avanturi, romantizmu i plemenitosti, kombinovanoj s prevarom, nemoralom i okrutnošću. S obzirom na učešće u Krstaškim ratovima, ostavio je značajan pečat na odnose između Hršićanstva i Islama.

Navodno je nadimak Lavlje srce dobio prilikom invazije Sicilije i zauzimanja Mesine, koja je opljačkana. S jedne strane se navodi da je dobio nadimak zbog krvavih rezultata, a s druge da su mu ga dali sami Mesini, koji su se pomirili s njim i divili se njegovoj vojnoj sposobnosti.

Normani (1066-1154)

Carica Matilda (1141-1148)

Stiven (1135-1154)

Henri Prvi (1100-1135)

Vilijam Drugi Rufus (1087-1100)

Vilijam Prvi Osvajač (1066-1087)

Zanimljivost

Normani (prevedeno: severni ljudi) su bili Vikinzi koji su naseljavali severne i severozapadne delove Francuske.

Izvršili sz invaziju na Englesku 1066. godine, nakon što su porazili Anglo-Saksonce u čuvenoj bici kod Hejstingsa, u kojoj je poginuo engleski kralj Harold Drugi.

Saksonski kraljevi (827-1066)

Harold Drugi (1066)

Edvard Ispovednik (1042-1066)

Hartakanut (1040–1042)

Harold Prvi (1035–1040)

Knut Veliki (1016–1035)

Edmund Drugi Gvozdeni (1016–1016)

Etelred Drugi Nespremni (978–1016)

Edvard Mučenik (975–978)

Edgar (959–975)

Edvig (955–959)

Edrid (946–955)

Edmund (939–946)

Etelstan (924–939)

Edvard Stariji (899–924)

Alfred Veliki (871–899)

Etlred Prvi (866–871)

Etlbert (860–866)

Etlbald (858–860)

Etlvulf (839–858)

Egbert (827–839)

Zanimljivost

Anglo-Saksonci su potiču iz Nemačke, Danske i Holandije i prvobitno su bili pagani, veoma sujeverni i verovali su u magiju i zmajeve.

Takođe su verovali da napici, kamenje i dragulji mogu da ih zaštite od zlih duhova i bolesti.

(Telegraf.rs)