Ovo je jedno od NAJVAŽNIJIH srpskih dela iz 14. veka: Čuvano u biblioteci Brankovića, a onda odneto iz zemlje

Vernici vekovima dolaze u manastir Privina Glava da potraže utehu, čuju savet ili olakšaju svoju muku. Ova svetinja se nalazi u krajnje zapadnom delu Fruške gore, oko pet kilometara severoistočno od Šida.

Spada u red najstarijih manastira ne samo na ovoj planini, već i u dobrom delu Srbije, a po predanju je sagrađen u 12. veku.

Preporučujemo

Ilustrovane minijature na 148 stranica

Za manastir Privina Glava vezana je i neverovatna priča o Srpskom psaltiru iz 14. veka (ili Minhenskom psaltiru), jednom od najznačajnijih dela s naših prostora.

Prema mišljenju akademika Vojislava J. Đurića, to je ”najraskošnija srpska knjiga iz srednjeg veka”, a reč je o crkvenom molitveniku koji osim duhovne, ima i veliku materijalnu vrednost.

Srpski psaltir je rađen za kneza Lazara (1371-1389) ili njegovog sina Stefana (1389-1427) i ima preko dvesta stranica, dimenzija 28x19,5 centimetara, od čega se na 148 nalaze ilustrovane minijature.

Pisan je srpskom redakcijom crkvenoslovenskog jezika - starom uncijalnom ćirilicom. Ovo delo je važno za slovensku paleografiju, jer sadrži najstariji spisak ćirilice i glagoljice.

Foto: wikipedia

Srpski psaltir u riznici manastira

Kao vreme nastanka se pominje 14. vek, mada precizniji podaci nisu poznati. Najverovatnije je pripadao biblioteci Stefana Lazarevića, a kasnije biblioteci Đurađa Brankovića (1427-1456).

Smatra se da je Srpski psaltir završio u manastiru Privina Glava zahvaljujući nekom od potomaka Brankovića, gde ga je kasnije u riznici pronašao patrijarh srpski Pajsije I (1614-1647). On je uzeo knjigu, ukoričio i prepisao.

Prepis je kasnije završio u Narodnoj biblioteci Srbije, a uništen je tokom nacističkog bombardovanja Beograda 6. aprila 1941. godine.

Fototipsko izdanje iz 2022. godine

Tokom Velikog bečkog rata, smatra se, original psaltira je uzeo jedan bavarski oficir, 1688. godine, i poklonio ga manastiru Gotescel, u Bavarskoj šumi.

Jedna od najznačajnijih srpskih knjiga prelazi 1782. godine u manastir Svetog Emerama u Regenzburgu, a od 1810. godine se nalazi Bavarskoj državnoj biblioteci u Minhenu (otuda i naziv Minhenski psaltir ).

Treba napomenuti da je Srpski psaltir dobio fototipsko izdanje, koje je promovisano na Međunarodnom sajmu knjiga u Beogradu 2022. godine.

(Telegraf.rs)