Danas je Dan Republike, stari je popio malo; na televiziji Lepa Brena, stari se sjeća ratnih vremena

Muzej SFRJ u Novom Sadu. Foto: Zoran Strika/021.rs

Dan Republike, 29. novembar, u bivšoj SFRJ bio je važan državni praznik.

Dan Republike je obeležavao godišnjicu Drugog zasedanja AVNOJ-a u Jajcu 29. novembra 1943, kada su predstavnici partizanskog pokreta otpora proglasili federalno uređenje Jugoslavije i ustavotvornu skupštinu FNRJ 29. novembra 1945. Glavne smernice formiranja SFRJ bile su određene tada.

Preporučujemo

Sa raspadom SFRJ, prestalo se sa obeležavanjem Dana Republike u svim republikama nekadašnje zajedničke države osim u Srbiji. Dan Republike ostao je zvanični praznik u Saveznoj Republici Jugoslaviji sve do 14. novembra 2002, kada je ukinut odlukom Veća građana Savezne skupštine SRJ, dakle, obeležavao se šest decenija.

Stariji građani ga još uvek pamte kao veliki državni praznik, kada se nije radilo i po nekoliko dana, a proslavljao se najčešće u krugu porodice i prijatelja, uz bogatu trpezu, a pioniri su polagali zakletvu. U selima se organizovai svinjokolj, pa je i jedna fabrika industrije mesa nazvana – Industrija mesa “29. novembar” Subotica. Kao i ovaj praznik, fabrika je prestala da postoji.

Dr Nele Karajlić, Foto: Marko Obradović

Pesma "Dan Republike" grupe Zabranjeno pušenje podseća nas na perspektivu ovog praznika ljudi koji su učestvovali u narodno oslobodilačkoj borbi i formiranju SFRJ.

Danas je Dan Republike

i stari je popio malo

na televiziji Lepa Brena

i stari se sjeća ratnih vremena

Da bi danas bilo bolje

oni su poturali svoja pleća

gazili hladne rijeke

jeli koru s' drveća

Žao mu je što neki misle

da je život negdje drugdje

i ne sanja se više stari san

čekaju pasoš da odu van

Ref. 3x

Danas je dan, Dan Republike

I stara kaže, Dragane šuti

skrati jezik, mogu te čuti

dan, Dan Republike

danas je dan, Dan Republike

Danas je Dan Republike

i stari se sjeća ratnih dana

žao mu je što se ni klinci

više ne igraju partizana

Danas svako zna

da je glava samo jedna

danas svako zna

pred kim pasti na koljena

Danas je Dan Republike

stari kaže otvorite prozore

pijan je i čini mu se

da logorske vatre u daljini gore

Ref. 3x

I stara kaže, jesil normalan Dragane

zatvaraj prozore, ne radi grijanje

Ref. 3x

I stara kaže, Dragane šuti

skrati jezik, mogu te čuti

Ref. 3x

Umesto motiva "poturanja svojih pleća, jedanja kore drveća, gažanja preko hladnih reka,  logorske vatre, žrtvovanja života za domovinu, Lepe Brene..." današnju omaladinu okupiraju sasvim drugačije teme, koje u Draganovo vreme uglavnom nisu ni postojale.

I što starijim građanima dođe da danas malo popiju i što im oči suze i što ih ućutkuju da ih neko ne čuje...

(D.J./Telegraf.rs)