Sudbina freske Milića od Mačve: Naslikao je na zidu hotela, divili joj se 5 decenija, sad je skrivena

Foto: TOO Bogatić

Veliki srpski slikar Milić Stanković (1934-2000) za života je govorio kako umetnička dela treba da se nalaze na zidovima zgrada kroz koje prolazi veliki broj ljudi. Tako je rodnoj Mačvi darivao dve fresko-slike - u pošti i hotelu u Bogatiću. Iako je bio veliki vizionar, slikar nije mogao da predvidi da hotel jednog dana može da bude zatvoren i njegova slika "Metamorfoza Mačve na Bitvi" koja je oslikana na centralnom zidu restorana ovog ugositeljskog objekta bude sakrivena od očiju.

To se dogodilo pedeset godina nakon što je oslikana, kada je u procesu ekonomske tranzicije objekat hotela 2017. godine dobio novog vlasnika. On je započeo rekonstrukciju, pa ubrzo stavio katanac na celu zgradu, a prošle godine deo objekta u kojem se nalazi slika izdao jednom trgovinskom lancu. Slika na zidu je ostala u tami iza gipsanih ploča koje su tom prilikom postavljene.

Preporučujemo

Foto: Privatna arhiva

Vlasnik objekta Milutin Lazić, poznati privrednik iz Bijeljine, kaže za Telegraf.rs da je svestan vrednosti slike, zbog čega zakupcu pre potpisivanja ugovora uslovio da zid ostane netaknut, a slika na njemu potpuno zaštićena.

- Delo ima veliku vrednost zbog autora koji je jedan od najvećih srpskih slikara, a za mene ima i emotivnu vrednost. Moj ujak Slobodan Pavlović, koji više nije među nama, bio je prijatelj sa Milićem i kada sam kupovao hotel zakleo me je da ni milimetar zida na kojem je slika ne sme da bude oštećen - kaže Lazić.

On je uveren da će sliku sačuvati od propadanja ventilatori koji su postavljeni između zida i gipsanih ploča, a koji neprekidno rade. Dodaje kako će ljudi imati priliku da joj se dive kada bude ostvario sopstvenu ideju da objekat renovira u hotel sa četiri zvezdice. Slika iz gipsanog bunkera će ponovo da zasija i tako će se nastaviti umetnikova vizija o dostupnosti njegovog dela velikom broju ljudi.

Inače, monumentalna freska je nastala 1968. godine na centralnom zidu tadašnjeg hotela "Cer". Prilikom renoviranja stare zgrade hotela rukovodstvo tadašnjeg društvenog preduzeća Mlinska industrija "Lala Stanković" potrudilo se da slika ostane netaknuta. Svi zidovi, osim onog sa slikom su srušeni su da bi se zidao sprat hotela, a kada je novi ugostiteljski objekat zasijao u novom ruhu, Milić je "osvežio" svoje delo i tako mu produžio život.

Foto: D. Grujić

Slika koja predstavlja hronologiju života, od rođenja iz ljuske jajeta, preko težačkog rada u polju žita, bojeva i bitaka do smrti, ostala je na zidu velikog restorana. Gosti su joj se divili dok su čekali da konobari posluže toplu teleću čorbu i komentarisali brojne motive između dva zalogaja specijaliteta "hajdučka sablja". Konobari nisu samo nosili ajncer, već su znatiželjnim gostima tumačili motive i odgovarali na pitanja o slici i životu i delu zavičajnog slikara.

U restoranu su poslovni ljudi sklapali dogovore i o slici diskutovali prilikom zaključenja ugovora, a na banketima su boravile istaknute ličnosti javnog i društvenog života. "Običan" svet divio joj se na manifestacijama, kulturnim i zabavnim programima i slavljima. Ne zna se tačan broj ljudi koji je sliku video za pet decenija, ali su mnogi sačuvali uspomene na fotografijama pored zida sa monumentalnom freskom.

(Telegraf.rs)