Najambiciozniji projekat u istoriji hrvatskog filma: Spektakl o Dioklecijanu na latinskom, pogledajte trejler

Hrvatska radio-televizija (HRT) je tokom leta završila snimanje svog novog, grandioznog istorijskog projekta - igranog filma i igrano-dokumentarne serije posvećene rimskom caru Dioklecijanu. Ovaj ambiciozni poduhvat, opisan kao megaspektakl, predstavlja jedan od najzahtevnijih projekata ikada realizovanih u hrvatskoj produkciji.

Projekat "Dioklecijan" publici će biti predstavljen kroz dva odvojena formata. Prvi je dugometražni igrani film pod nazivom "Diocles", u trajanju od 136 minuta. Drugi format je hibridna, dokumentarno-igrana serija od pet jednosatnih epizoda, nazvana "Prvi Splićanin". Ulogu prezentera i naratora u seriji preuzeo je poznati muzičar Mladen Badovinac.

Preporučujemo

Film "Diocles" - putovanje u autentični Rim

Prvo što će publika imati priliku da vidi je igrani film "Diocles", čija je bioskopska premijera zakazana za 2026. godinu. Ono što ovaj film čini jedinstvenim i izdvaja ga od svega do sada viđenog u regionalnoj kinematografiji jeste činjenica da je u potpunosti snimljen na latinskom jeziku. Međutim, ne radi se o književnom, školskom latinskom, već o kolokvijalnom, govornom jeziku kakav se zaista koristio u Rimskom Carstvu krajem 3. veka. Ovaj pristup obećava neverovatan nivo autentičnosti i uranjanja u epohu.

Narativ filma nije linearan. Priča se odvija kroz vremenske skokove, vraćajući gledaoce u Dioklecijanovu mladost, ali i prikazujući poslednje godine njegovog života. Glavni deo radnje smešten je u ključni period od 284. do 286. godine, vreme kada Dioklecijan preuzima vlast i postaje car, suočavajući se s ogromnim izazovima koji prete da unište Carstvo.

Produkcija bez presedana u Hrvatskoj

Ovaj film je stopostotna produkcija HRT-a i prvi je projekat ovakve vrste i obima u Hrvatskoj. Jedan od najvećih izazova bio je scenografski. S obzirom na to da iz tog istorijskog perioda, osim manjih delova Dioklecijanove palate u Splitu, nije sačuvan gotovo nijedan spoljašnji ili unutrašnji objekat, produkcijski tim je morao da izgradi čitav jedan antički svet.

Scenografski poduhvati su najobimniji u istoriji hrvatskog filma. Izgrađeni su monumentalni setovi, uključujući:

- Forum Romanum (sa desetak zgrada i hramova),

- Forum antičke Salone,

- Veliki delovi Koloseja i arene u Saloni,

- Dve kompletne ulice antičke Salone,

- Enterijer rimskog Senata u prirodnoj veličini,

- Nekoliko carskih dvorana, od kojih jedna ima i bazen,

- Atrijum patricijske kuće, vojne logore, terasu palate na Palatinu i još mnogo manjih objekata.

Podjednako impresivna je i kostimografija - za potrebe projekta izrađeno je skoro 5000 unikatnih odevnih predmeta.

Glavne uloge tumače istaknuti hrvatski glumci: Amar Bukvić kao Dioklecijan, Nataša Janjić Medančić kao njegova žena Priska, Slavko Sobin kao Maksimijan, Marko Cindrić kao Karin, Krešimir Mikić kao Lucije Flavije i Dragan Despot kao senator Prokul. Producenti su Marko Kaić i Miro Mioč, direktor fotografije je Branko Cahun, dok je svestrani Božidar Domagoj Burić potpisao scenario, režiju i muziku za film.

Foto-kolaž: Youtube/Hrvatska radiotelevizija

Zašto baš Dioklecijan?

U gostovanju na HTV-u, reditelj Burić i glavni glumac Bukvić otkrili su motive iza ovog projekta.

"Dioklecijan je verovatno najvažnija osoba potekla s naših prostora, s prostora koje danas zovemo hrvatskim," izjavio je Burić, naglasivši da je Dioklecijan bio jedan od najznačajnijih rimskih careva koji je doslovno spasao Carstvo od potpunog raspada. "On je čovek iz ovih krajeva, rodom najverovatnije iz Salone (današnjeg Solina), i smatram da je kulturna institucija kao što je HRT prva pozvana da napravi nešto o jednoj tako važnoj istorijskoj ličnosti", dodao je reditelj.

Amar Bukvić je opisao ulogu Dioklecijana kao ogromnu odgovornost, ali i kao jedinstvenu priliku. "Olakšavajuća okolnost za mene je bila to što o njemu ne postoje nikakvi arhivski snimci, pa sam imao apsolutnu glumačku i umetničku slobodu da kreiram lik", rekao je Bukvić. Dodao je da je zadatak bio izuzetno kompleksan jer je morao da portretiše Dioklecijana kroz tri životna doba: ranu mladost, zrelo doba kada je bio na vrhuncu moći, i starost. Žanrovski, film je opisao kao mešavinu drame, trilera i akcije.

Izazov latinskog jezika i pohvale glumi

Govoreći o autentičnosti, Burić je ponovio da je korišćenje kolokvijalnog latinskog jeziku dalo posebnu dubinu. S druge strane, dokumentarno-igrana serija "Prvi Splićanin" imaće i obrazovnu namenu, ali će zadržati umetničku formu.

Učenje dijaloga na latinskom bio je ogroman izazov za glumce. Bukvić je to ilustrovao simpatičnom anegdotom: "Bilo je jako teško, do te mere da su mi deca, kad sam završio snimanje, rekla: 'Sad tata više neće hodati po kući i govoriti sam sa sobom'."

Na kraju, reditelj Burić nije krio svoje oduševljenje glumačkom ekipom.

"Gluma hrvatskih glumaca je apsolutno na svetskom nivou, a u mnogo čemu i iznad", zaključio je Burić, obećavajući publici jedinstveno filmsko i televizijsko iskustvo.

Pogledajte trejler:

(Telegraf.rs/izvor: HRT)