Imao je 20 dece i umalo je bio zaboravljen: Ovo su zanimljivosti i činjenice o Johanu Sebastijanu Bahu

Johan Sebastijan Bah (1685–1750) bio je nemački kompozitor, orguljaš, čembalista, violinista i pedagog, koji se danas smatra stubom barokne muzike i jednim od najuticajnijih kompozitora u istoriji čovečanstva. Njegova dela i danas odišu svežinom, duhovnošću i kompleksnošću, te se redovno izvode i analiziraju u celom svetu.

Rani život i poreklo

Bah je rođen 31. marta 1685. godine u Ajzenahu, u Tiringiji, u tadašnjem Svetom rimskom carstvu (današnja Nemačka). Poticao je iz porodice dugogodišnjih muzičara. Njegov otac, Johan Ambrozijus Bah, bio je dvorski muzičar, a gotovo svi muški članovi porodice bavili su se muzikom – neki su bili organisti, drugi kompozitori ili pevači. Muzika je bila neraskidiv deo porodične tradicije.

Preporučujemo

Nakon smrti oba roditelja kada je imao samo 10 godina, mladog Johana preuzima stariji brat, Johan Kristof Bah, pod čijim vođstvom nastavlja muzičko obrazovanje. Već tada pokazuje izuzetan talenat, naročito za sviranje orgulja i komponovanje složenih melodija.

Karijera i životni put

Bah je veći deo života proveo radeći za crkvu, plemstvo ili gradske vlasti. Bio je i učitelj, kantor i kapelmajstor. Njegova karijera može se podeliti u nekoliko važnih faza:

Arnštadt i Milhauzen (1703–1708)

U ranim dvadesetim godinama dobija prve poslove kao orguljaš. U tom periodu eksperimentiše s harmonijom i improvizacijom, često izazivajući nerazumevanje kod nadređenih zbog svoje slobode u interpretaciji.

Vajmar  (1708–1717)

Zapošljava se na dvoru vojvode u Vajmaru, gde piše mnoga dela za orgulje i klavijature. Tamo nastaju poznate fuge, toccate i preludijumi.

Kothen (1717–1723)

Na dvoru princa Leopolda, koji je bio protestant i ljubitelj umetnosti, Bah se okreće svetovnoj muzici i kompoziciji instrumentalnih dela. Ovde nastaju Brandenburški koncerti, Francuske i Engleske suite, te čuvena dela za solo violinu i violončelo.

Lajpcig (1723–1750)

Ostatak života Bah provodi kao kantor crkve Svetog Tome i muzički direktor u Lajpcigu. Komponuje ogromnu količinu crkvene muzike – kantate, mise, oratorijume, uključujući monumentalne radove kao što su Muka po Mateju, Misa u h-molu i Božićni oratorijum. Takođe piše pedagoška dela kao što su Dobro temperovani klavir i Umetnost fuge.

Stil i značaj

Bahova muzika karakteriše savršena ravnoteža logike i emocije, duhovnosti i forme, tehnike i izražajnosti. Njegov kontrapunkt (umetnost isprepletanja više melodija u harmoničnu celinu) dostiže vrhunac u delima kao što su Umetnost fuge i Dobro temperovani klavir.

Bio je poznat kao izuzetan improvizator – u stanju da stvori kompleksnu fugu na licu mesta. Njegova dela su prepuna simbolike, matematičke preciznosti i muzičkih „poruka“, ali i duboke lične vere.

Vera kao pokretač

Bah je bio duboko religiozan luteran. Njegovo duhovno uverenje bilo je jasno izraženo kroz njegov rad. Na mnogim svojim rukopisima pisao je skraćenicu S.D.G. (Soli Deo Gloria – Samo Bogu slava), čime je ukazivao da je svaki ton koji stvori posvećen Bogu.

Smrt i zaborav

Bah je umro 28. jula 1750. godine u Lajpcigu, verovatno nakon komplikacija izazvanih operacijom očiju. Iako je bio cenjen za života, ubrzo nakon smrti njegovo delo je palo u zaborav – smatrao se staromodnim u doba kada su dominirali kompozitori galantnog i klasičnog stila poput Hajdna i Mocarta.

Ponovno otkriće

Bahova muzika ponovo dobija pažnju tek u 19. veku, najviše zahvaljujući Feliksu Mendelsonu, koji je 1829. organizovao izvođenje Muke po Mateju u Berlinu – prvi put nakon Bahove smrti. Od tada počinje „bahovski preporod“, koji traje i danas.

Zanimljivosti i činjenice o Bahu 

Imao je 20 dece 

Bah je imao 20 dece iz dva braka. Samo desetoro ih je preživelo detinjstvo, a nekoliko sinova – poput Carl Philipp Emanuel Bacha – takođe su postali poznati kompozitori.

Bio je slep u poznim godinama 

U poslednjim godinama života Bah je oslepeo, verovatno zbog neuspele operacije očiju. Ipak, nastavio je da stvara i diktira muziku do smrti.

Nikad nije napuštao Nemačku

Iako su njegova dela danas poznata širom sveta, Bah nikada nije putovao izvan granica tadašnje Nemačke tokom celog života.

Njegovo prezime bilo je sinonim za „muzičar“

U to vreme, „Bach“ je u nekim delovima Nemačke gotovo postao uobičajen izraz za „muzičara“, jer je porodica Bah imala čitave generacije muzičara i kompozitora.

Delo mu je skoro bilo zaboravljeno 

Nakon njegove smrti 1750, Bahova muzika je dugo bila zaboravljena. Tek je Feliks Mendelson 1829. „ponovo otkrio“ njegovu muziku, posebno monumentalnu Muku po Mateju, čime je započeto Bahovo uzdizanje do statusa muzičkog genija.

Svaka kompozicija je bila posveta Bogu 

Bah je na mnogim rukopisima pisao inicijale S.D.G. – Soli Deo Gloria („Samo Bogu slava“), izražavajući veru da je muzika način služenja višem cilju.

Bio je majstor improvizacije 

Bah je bio poznat po sposobnosti da improvizuje složene fuge i muzičke forme na licu mesta, često impresionirajući svoje savremenike na orguljama ili čembalu.

Smatra se ocem kontrapunkta 

Njegova sposobnost da isprepliće više muzičkih linija (glasova) u savršeno harmonično celinu učinila ga je vrhunskim majstorom kontrapunkta, što se najbolje vidi u delima kao što su Umetnost fuge i Dobro temperovani klavir.

Inspirisao je i moderne umetnike 

Bahova dela su inspirisala mnoge savremene kompozitore, ali i umetnike iz sveta džeza, roka, pa čak i elektronske muzike. The Beatles, Jacques Loussier, Wendy Carlos i mnogi drugi koristili su njegove motive u svojim radovima.

Umro je nekoliko dana nakon moždane operacije 

Bah je preminuo 28. jula 1750. u Lajpcigu, nekoliko dana nakon komplikovane operacije mozga. Do kraja života je bio aktivan kao kompozitor i nastavnik.

Bah je bio više od kompozitora

Johan Sebastijan Bah nije bio samo kompozitor – bio je arhitekta zvuka, filozof nota i iskreni vernik koji je kroz muziku izražavao svoju veru, emocije i genijalnost. Njegov rad je uticao na sve – od Mocarta do Bitlsa – i njegova muzika će zauvek ostati temelj zapadne umetnosti.

Bah je dokaz da umetnost može biti večna kada je iskrena, duboka i posvećena – kako čoveku, tako i nečemu višem.

(Telegraf.rs)