Novi Beograd danas slavi 69. rođendan: Prvi čovek koji se tu nastanio zvao se Dušan Spasojević (FOTO)

Foto: Milena Đorđević, Marko Todorović, N. Ivanovski

Novi Beograd, danas obeležava svoj dan - 69. rođendan! Na današnji dan, 11. aprila 1948. godine 150.000 onladinaca u 900 brigada započelo su izgradnju Novog Beograda, a 1953. obrazovana je i opština, koja se i dalje razvija.

Preporučujemo

Beograd će biti balkanski Njujork: Ovako će izgledati nova zgrada Beogradske filharmonije (FOTOGRAFIJE)

22 STARE SLIKE STAROG SAJMIŠTA: Ovo treba obnoviti, da bude najlepši deo Beograda! (FOTO)

Prema poslednjem popisu, ova, jedna od 17 beogradskih opština, danas broji više od 215.000 stanovnika. A, njen prvi stanar, prema podacima dostupnim na sajtu opštine jeste Dušan Spasojević.

Kako je 1998. godine pisala Ilustrovana politika, Spasojević je živeo u prvom paviljonu, treći ulaz, drugi sprat. Rođen je 1911. godine u Brzoj Palanci, a u Beograd je došao 1923. Izučio je obućarski zanat i ostao. Bio je sportista. Počeo je kao revnosni sakupljač lopti na starom stadionu "Radničkog“ kod Bare Venecije, ispod Zelenog venca, a kasnije se bavio svačim pomalo.

- Samo nikada nisam boksovao, jer nisam voleo da me neko bije, makar to bilo i u ringu - govorio je Spasojević 1998. godinje za Ilustrovanu politiku, koji je posle rata bio jedan od osnivača fabrike obuće "Petar Velebit“ na Voždovcu, a bio je prvi predsednik Sindikata kožarskih radnika Beograda.

Sa suprugom Ankom imao je dva sina - jedan je inženjer, drugi arhitekta.

- Živeli smo na Zelenom vencu, u zgradama koje su odavno srušene, tamo gde je danas park ispod Terazijskog platoa. U zajedničkom stanu. Kada je, pred rušenje, počelo raseljavanje, nama su ponudili da idemo u Novi Beograd. Naš gazda, imena mu se ne sećam, a bio je iz ugledne beogradske vinarske porodice Starčević, rekao je: "Ja u Austrougarsku ne idem ni mrtav“. Mi smo, bogami, pristali. Da se kurtališemo zajednice i konačno skrasimo u pravom stanu. I preselili smo se 1953. godine - ispričao je Sapsojević.

Kada su se uselili, zgrada je još bila okovana skelama, a drugi i treći paviljon su bili tek goli neomalterisani zidovi. Okolo su bile livade i bašte, a po obroncima Bežanijske kose vinogradi. Najbliža zgrada je bila stara kafana "Tošin bunar“.

- A prevoz, gori nego sada. Jedan autobus je vozio odavde do grada ispod onog podvožnjaka kod zgrade SIV-a. Kad padne kiša, ili kad zaledi, vozi samo do podvožnjaka, ne može ispod. Meni je do preduzeća na Voždovcu trebalo sat i po, nekad i dva. Toliko i natrag. Samo, nije to bilo teško, navikne se čovek, a i mladost…

Tačno je da je pre pola veka počela gradnja, ali priča o novom gradu na levoj obali Save je mnogo starija. Prvi istorijski trag o naseljavanju teritorije sadašnjeg Novog Beograda vodi u vreme turske vladavine. Selo Bežanija postojalo je, navodno, još 1512. godine. Imalo je tada 32 doma, da bi se do 1810. njihov broj uvećao na 115. U 18. veku stanovništvo je bilo isključivo srpsko.

Foto: N. Ivanovski

Posle odlaska Turaka, za vreme Austrougarske, doseljavaju se i druge nacionalnosti - Nemci, Mađari i Hrvati. Između dva rata, u susedstvu sela Bežanija nikli su Novo naselje i Staro sajmište. Još 1923. bio je izgrađen prvi urbanistički plan koji je predviđao da se Beograd proširi i pređe na levu obalu Save.  Tri godine posle Drugog svetskog rata, 11. aprila 1948. godine, postavljen je kamen temeljac Novog Beograda i u proleće 1948. na levoj obali Save je počelo da se gradi naselje okruženo sa svih strana peskom i močvarnim tlom. Objekti su nicali jedni za drugim.

Prema podacima dostupnim na sajtu Opštine Novi Beograd, ime "Novi Beograd“ se prvi put sreće 1924. godine, kada je Petar Kokotović otvorio kafanu i dao joj ovo ime u Ulici Tošin bunar, tamo gde danas železnička pruga seče ovu saobraćajnicu.

Danas naš Novi Beograd slavi svoj 69. rođendan. E pa srećan nam rođendan, Novobeograđani!

— Aleksandar Šapić (@AcaSapic) April 11, 2017

Velika spavaonica, kako je nekada prozvana pretvorena je u površinu od 4.096 hektara sa više desetina hiljada stanova, nekoliko hiljada preduzeća i samostalnih radnji,  prostor pun vrtića, škola, fakulteta,  bioskopskih dvorana, zanatskih radnji, hotela, crkava i koječega... Ovaj grad u gradu ima još jedan grad - Studentski grad - najveće univerzitetsko naselje na Balkanu...

Foto: Milena Đorđević

Važne godine u istoriji Novog Beograda:

1713 - Prvi potpuniji dokument o naseljavanju teritorije sadašnjeg Novog Beograda zabeležen je u Kruševskom pomeniku

1884 - Sagrađen je železnički most

1923 - Prvim urbanističkim planom Beograda predviđeno je proširenje Beograda na levu obalu Save

1924 -Prve ideje o izgradnji Beograda postavio je arhitekta Đorđe Kovaljevski, ali su njegovi planovi ostali neostvareni

1927 - Otvoren vojno-civilni aerodrom ispod Bežanijske kose

1933 - Na području današnjeg Starog sajmišta počele su da se grade prve kuće

1934 - Otvoren je lančano-viseći most "Kralj Aleksandar I“. U ratu je ovaj most srušen i na njegovim stubovima izgrađen je most "Bratstvo-jedinstvo“, poznatiji kao Brankov most

Foto: Tanjug/Branko Obradović

1937 - Izgrađeno Sajmište. To je prvi realizovani arhitektonsko-urbanistički kompleks u Novom Beogradu

1941 - Gestapo pretvara sajamski prostor u koncentracioni logor

1946 - Nikola Dobrović uradio je prvu skicu urbanističke regulacije Novog Beograda, koja je bila osnova za raspisivanje daljih konkursa

1947 - Počela je prva faza izgradnje i trajala do 1950. godine

1948 - 11. aprila omladinske i frontovske brigade započinju izgradnju Novog Beograda

1949 - Bežanija je izdvojena iz sastava Zemuna i pripojena području grada Beograda

1950 - Izrađen je GUP Beograda sa idejom da se na levoj obali Save izgradi novi grad

1952 - 30. maja obrazovana Opština Novi Beograd

Foto: Milena Đorđević

1955 - 1. septembra Bežanija pripojena Novom Beogradu

1960 - Usvojeno je urbanističko rešenje centra Novog Beograda

1961 - Podignuto je naselje Ledine

1964 - Izgrađena je zgrada Skupštine opštine, a naknadno, 1974. godine, aneks zgrade.

1965 - Izgrađena je zgrada društveno–političkih organizacija Jugoslavije, nekada poznata i kao zgrada CK, a danas kao PC "Ušće“

1965 - Izgrađena zgrada Muzeja savremene umetnosti

Foto: Milena Đorđević

1966-1970 - Izgrađen je most Gazela

1970 - Premeštena trasa železničke pruge Beograd- Zemun

1977 - 14. maja otvoren je Centar "Sava“.

1980 - Izgrađena je Zapadna kapija Beograda

Foto: N. Ivanovski

1995 - Podignut je spomenik žrtvama palim u logoru "Staro sajmište“

2000 - 14. oktobra opština je prvi put proslavila svoju slavu Pokrov Presvete Bogorodice

2003 - Skupština opštine donela je odluku o grbu i stegu opštine

2004 - Završena je Beogradska arena

Pogledajte kako se gradio Novi Beograd: 

(Telegraf.rs / Izvor: novibeograd.rs)