Kako je nastala Beogradska nadbiskupija i ko je bio prvi na njenom čelu

Još pre turskih osvajanja u Beogradu je bila živa katolička crkva. Franjevci su imali svoj samostan, a prvo slovensko ime Beograda spominje se u jednom vatikanskom dokumentu iz 9. veka, tokom bugarske vladavine. Papa Jovan VIII u pismu knezu Borisu spominje Beograd, a ne Singidunum. Tada se još, međutim, nije moglo govoriti o katoličkoj i pravoslavnoj crkvi, jer se veliki raskol dogodio 1054. godine.

Od tada istočna i zapadna crkva zasebno deluju u Beogradu sve do dramatičnog osmanskog osvajanja 1521. kada je sudbina crkava bila da se pretvore u džamije.

Preporučujemo

Beograd je ponovo dobio biskupiju tek kada su ga osvojili Austrijanci, ali to su bila samo dva kratka perioda od 1687. do 1699. i od 1718. do 1739. godine.

Nakon Prvog svetskog rata uspostavlja se dogovor između Vlade Kraljevine SHS i Vatikana, tzv. konkordat. Godine 1924. formira se Beogradska nadbiskupija, a Kapela Svetog Ladislava koja je postojala u sastavu austrijskog konzulata dograđuje se i tako nastaje današnja crkva Krist Kralj, prva beogradska župa.

Beogradska nadbiskupija deluje u celoj centralnij Srbiji, Foto: Mateja Beljan

Inače, nedaleko odatle nalazi se zgrada Beogradske nadbiskupije (Ulica Svetozara Markovića), koja je i bila, zapravo, austrijski konzulat sa velikom baštom, a crkva, koja se nalazi u Krunskoj bila je deo tog kompleksa.

Prvi Beogradski nadbiskup bio je Mons. fra Ivan Rafael Rodić, koji je dužnost obavljao do 1936. godine.

Rođen je 1870. u Nurkovcu kod Požege u Hrvatskoj. U franjevačku Provinciju Svetog Ivana Kapistranskog stupio je 1886. godine. Za sveštenika je zaređen 1893. u Budimpešti, gde je iste godine položio ispit za profesora teologije. Od tada do 1898. predavao je u Baji. Od 1900. do 1903. bio je prvi kustos novoosnovane franjevačke Provincije Svetih Ćirila i Metoda. Bio je gvardijan u Zagrebu (1900-1903; 1909-1912), Varaždinu (1903-1909) i na Trstu, kraj Rijeke (1918-1923), navodi Beogradska nadbiskupija.

Crkva Krist Kralj, Foto: Mateja Beljan

Za apostolskog administratora Banata sa sedištem u velikom Bečkereku (Zrenjaninu) imenovan je 1923. Na tom mestu zateklo ga je imenovanje za prvog beogradsko-smederevskog nadbiskupa 29. oktobra 1924. godine. Pred njim su bili ogromni zadaci, jer je trebalo organizovati rad obnovljene Nadbiskupije na svim nivoima, od temelja. Zahvaljujući upornosti ubrzo osniva župe u Beogradu i u unutrašnjosti Srbije. Blagoslovio je i mnoga laička društva. Doprineo je utemeljenju karitatiivnih organizacija. Jednim od njegovih velikih uspeha smatra se Euharistijski kongres, održan u Velikom Bečkereku (1934).

Manje sreće imao je usvojim finansijskim poduhvatima, koji su prema dosadašnjim saznanjima posledica pogrešnih saveta. Ti događaji doneli su Nadbiskupiji i njemu lično mnoge neugodnosti. Da bi u nastalim prilikama olakšao Crkvi, on je 1936. zatražio ostavku. Posle toga živeo je u Hrvatskoj Kostajnici, a od 1938. do smrti 10. maja 1954. godine u Požegi. Nasledio ga je Josip Ujčić, koji je bio beogradski nadbiskup sve do 1964. godine.

(Telegraf.rs)