Kuršumlija obeležava 146 godina oslobođenja od Turaka: U crkvi nađeno 35 lobanja, pripadaju našim vojnicima

Foto: Shutterstock

Na dan kada su srpski vojnici 1878. godine po drugi put u mesec dana ušli u Kuršumliju i konačno je oslobodili nakon 424 godine vladavine turskih Osmanlija, građani Kuršumlije će obeležiti 146 godina od oslobođenja.

Parastos oslobodiocima Kuršumlije od Turaka održaće se u petak, 19. januara, u parku Topličkog ustanka, u 11 sati.

Preporučujemo

Muzejski savetnik i istoričar Darko Žarić kaže da su borbe za oslobođenje Toplice počele decembra, kada je Ibarska divizija pod komandom pukovnika Stevana Biničkog, sastavljena od šest bataljona, napredovala posle oslobođenja Prokuplja 18. decembra 1877. ka Kuršumliji u tri kolone.

– Kuršumliju je branilo 400 turskih vojnika i oko 2.000 Arnauta. U borbama na Mikuljanskom visu Turci su bili potisnuti pa su srpske snage ušle u Kuršumliju 25. decembra 1877. godine – kaže Žarić za Politiku.

Oslobođenje je trajalo samo 15-ak dana, nakon što je u kontraofanzivi turska vojska ponovo povratila Kuršumliju.

-  Hafis-paša je iz pravca Kosova i Metohije sa 6.000 vojnika, 4.000 Arnauta i dva eskadrona konjice, početkom januara 1878. godine krenuo u pravcu Kuršumlije. Bez ozbiljnije podrške iz pozadine, Ibarska divizija pod komandom pukovnika Stevana Biničkog, sastavljena od šest bataljona koja je ranije oslobodila Kuršumliju, posle kraćih borbi, bila je primorana da na Božić, 7. januara 1878. godine taj grad preda Turcima dodaje Žarić.

Ubrzo nakon pada Kuršumlije Moravski korpus pod komandom pukovnika Milojka Lešjanina dobio je zadatak da napreduje ka Kuršumliji i posle osvajanja turskih rovova na Samokovu i preko Prepolca, izbije na Kosovo.

Hafis-paša je svoje trupe povukao na liniju Samokovo–Prepolac, gde je organizovao otpor.

-  Jedinice Moravske divizije su bez borbe ušle u Kuršumliju 19. januara 1878. godine. Već sledeći dan započela je najkrvavija bitka u ovom ratu – borba na Samokovu, u kojoj je poginulo oko 300 srpskih vojnika - kaže Žarić.

Posle potpisanog primirja Rusije sa Turskom 31. januara 1878, u Jedrenu, obustavljaju se dalja ratna dejstva, a nakon pregovora i odluka Berlinskog kongresa, cela Toplica je pripojena Srbiji.

Žarić podseća da su tokom 2011. godine u porti Crkve Svetog Nikole u Kuršumliji arheolozi otkrili 35 lobanja u jednoj grobnici, za koju se pretpostavlja da su u pitanju glave srpskih vojnika poginulih u borbi sa Turcima za oslobođenje Kuršumlije.

U centru Kuršumlije se nalazi spomenik oslobodiocima od Turaka 1877-1878. godine i to je ujedno i jedini spomenik u Toplici koji je podignut nastradalima u ratu sa Turcima.

Spomenik je podignut 1896. godine od priloga građana i kralja Aleksandra Obrenovića.

(Telegraf.rs)