Predstavljena knjiga "Pisma Draganu i Saši" posvećena Aleksandru Saši Petroviću

Foto: Pixabay

Knjiga „Pisma Draganu i Saši“ autorke Branislave Branke Petrović, predstavljena je u Beogradu u Mts Dvorani kao deo pratećeg programa na samom kraju 29. izdanja Festivala autorskog filma.

Nova knjiga objavljena ove godine u izdanju kuće “Laguna”, posvećena je velikom reditelju Aleksandru Saši Petroviću.

Preporučujemo

O samoj knjizi su govorili reditelj i predsednik saveta FAF-a Srdan Golubović i umetnički direktor ovog festivala Srđan Vučinić, koji su istovremeno članovi Fondacije "Aleksandar Saša Petrović".

Srdan Golubović je napomenuo da se njih dvojica sada nalaze u dvostrukoj ulozi ispred festivala i Fondacije koja je osnovana 2020. godine.

Fondacija "Aleksandar Saša Petrović" je od osnivanja aktivna u Festivalu autorskog filma i dodeljuje novčanu nagradu za Gran pri festivala koja nosi isto ime našeg izuzetnog reditelja.

Golubović je podsetio da je reditelj Saša Petrović preminuo 1994. godine kada je osnovan Festival autorskog filma i da je već naredne 1995. ustanovljena nagrada Gran pri "Aleksandar Saša Petrović".

On je istakao da je Sašina supruga Branka Petrović preminula 2012. godine i da je knjigu pisala do 2011, posvećenu sinu i mužu.

"Za nas je izdavanje ove knjige veoma važno, jer ono prethodi mnogim aktivnostima koje ćemo imati naredne godine, jer tada će biti obeleženo 30 godina od njegove smrti i 95 godina od rođenja. Biće obeleževanje kao raznolik program sećanja na jednog od zaista najboljih jugoslovenskih reditelja ikada. Ova knjiga je tako idealan uvod u ono šta nas sve čeka sledeće godine", objasnio je Golubović.

U dnevničkim pismima Branislave Branke Petrović nalazi se 18 godina neprežaljenog odsustva Aleksandra Saše Petrovića, muža i reditelja svetskog kalibra koji je našu kinematografiju u sam vrh evropske kulture, i Dragana, sina jedinca, kome je nažalost doktorska nesposobnost nenadano prekinula život.

Kroz "Pisma Draganu i Saši" čuje se glas majke i supruge o savremenom svetu i njegovim nepravdama, podelama, zabludama, neizlečivoj mržnji, ali i o društvenim problemima prikazanim u Petrovićevim filmovima.

Srđan Vučinić je objasnio da cela knjiga ima epistolarnu formu, sva je u pismima, i predstavlja zapravo i knjigu o jednoj zemlji, ne samo o velikanu filmske režije.

Kako je Vučinić ocenio, značaj knjige je ogroman, sa ciljem da delo Brankinog muža ostane u trajnom sećanju svima kao najvažnijeg balkanskog režisera.

U životu, kao i na filmu, Saša Petrović je razmatrao pitanja vlasti i moći, slobode i položaja pojedinca u totalitarnom režimu, zbog čega je često bio na udaru komunističkih činovnika.

Neposredno, iskreno i intimno, pred čitaocima je autentično svedočanstvo o Petrovićevom odnosu i saradnji sa mnogim imenima tadašnje glumačke scene: Mija Aleksić, Ljubiša Samardžić, Velimir Bata Živojinović, Bekim Fehmiu, Olivera Katarina (Olivera Vučo) i drugi.

Vučinić je približio knjigu da je reč o pismima majke sinu koji se borio sa teškom bolešću i nažalost preminuo 1987., pre svog oca koji nas je napustio 1994. godine.

"Branka Petrović se borila sa tragedijom svoga sina i istovremeno izgnanstvom muža, kome je bilo zabranjeno da radi u Jugoslaviji, sve do poslednjeg filma "Seobe". Knjiga će svakako biti zanimljiva za one koji vole film, i vole da prate stvaralaštvo Aleksandra Saše Petrovića", zaključio je Srđan Vučinić.

Filmovi Saše Petrovića osvojili su tri pulske „Zlatne arene“, a remek delo “Skupljači perja” (1967), prvi igrani film na romskom jeziku, nagrađen je Velikom nagradom žirija u Kanu i nominovan za Oskara.

Ovi zapisi sadrže mnoga sećanja, fotografije, anegdote sa snimanja i pružaju bliži uvid u Petrovićev život kao umetnika sa ogromnim stvaralačkim porivom i kao vernog supruga i nežnog oca.

Aleksandar Saša Petrović (1929-1994) bio je srpski reditelj, profesor na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, pisac i filmski teoretičar, jedan od začetnika »Jugoslovenskog novog talasa«, a napisao je i nekoliko knjiga o filmu.

Studije režije je započeo 1947. godine na FAMU, čuvenoj filmskoj akademiji u Pragu. Diplomirao je 1955. godine na Beogradskom univerzitetu - istoriju umetnosti.

Već 1957. po sopstvenom scenariju režirao je svoj prvi dokumentarni film "Let nad močvarom" kao prvo pretstavljanje jugoslovenskog filma u Kanu.

Od 1949. objavio je na stotinu eseja, kritika o filmu i umetnosti u nacionalnoj i svetskoj štampi.

Čuveni film "Dvoje" (1961) bio je prvi autorski dugometražni igrani projekat Aleksandra Petrovića koji obeležava početak modernog jugoslovenskog filma, a prikazan je na festivalu u Kanu.

Tokom 1962. Petrović je postao profesor filmske režije na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu.

Njegov film "Tri" (1965) nominovan je za Oskara 1966. godine, a sledeće godine i čuveno ostvarenje "Skupljači perja" (1967) gde su briljirali Bekim Fehmiu i Olivera Katarina.

Jedan od njegovih najpoznatijih filmova je takodje remek-delo "Biće skoro propast sveta" (1968), koji se smatra jednim od vrhunskih dometa jugoslovenske kinematografije. Petrović je inspiraciju za taj film pronašao u klasik romanu "Zli dusi" (1872) Fjodora Mihajloviča Dostojevskog.

Aleksandar Petrović tokom karijere duboko je inače verovao u čvrstu vezu izmedju književnosti i filma i tako je snimio "Majstor i Margarita" (1972) prema istoimenom romanu (1967) Mihaila Bulgakova, i poslednje ostvarenje "Seobe" (1989) iz dva nastavka, u jugoslovensko-francuskoj koprodukciji, prema dva dela romana (1929) Miloša Crnjanskog.

Festival autorskog filma se završava večeras u Mts Dvorani, i kako je Srdan Golubović otkrio, svi dobitnici nagrada će biti uživo prisutni na sceni, "što se retko kada desilo u istoriji ovog festivala, i to je veliko priznanje i čast nama, da je inostranim gostima stalo da se pojave i prime svoje zaslužene nagrade".

(Telegraf.rs/Tanjug/Ivan Makragić)