UPOZNAJTE BEOGRAD: Prvi park u Beogradu napravio je knez Miloš (FOTO)

Jedno od najomiljenijih izletišta Beograđana i prvi beogradski park, Topčiderski park, postoji već nekoliko vekova. Najpre je to bilo mesto gde su se izlivali topovi za napad na Beograd, zatim je pretvoreno u "banju u gradu", da bi u moderno doba ostalo kutak za odmor i uživanje.

Kako smo već opisali u okviru naše serije tekstova "Upoznajte Beograd", prestonica Srbije leži na 29 brda i brežuljaka, a Topčider je među najlepšima. Naziv je dobio od turskih i persijskih reči, koje zajedno znače "tobdžijska dolina". To je bilo mesto gde su Turci lili topove za napad na Beograd 1521.

Tokom prvih decenija 19. veka, ovaj predeo pun je vinograda i letnjikovaca imućnih ljudi. Godine 1831. knez Miloš Obrenović počinje uređenje Topčidera, gradnjom konaka, crkve, zatim kafane, kasarne i parka. Ubrzo, na barovitom prostoru, u trski i rogozu, niče prvi park u Beogradu.

"Nikakva kola ne puštajte da preko Topčidera idu, da livade kvare" - napisao je knez u pismu od 24. februara 1831. godine.

Oko Konaka kneza Miloša, između 1831. i 1833, u dosadašnje krečane, sade se platani, a čitav Topčider će znalački zasaditi češki vrtlari. Centralni deo, cvetni parter, kao simetrična kompozicija prema Miloševom konaku, završava se ispred kamenog obeliska (podignutog 1859. godine), čime se naglašava paradni karakter ovog dela.

Posle Drugog svetskog rata pristupa se regulaciji Topčiderske reke, što još više doprinosi popularizaciji ovog prirodnog kompleksa.

Prostorna kulturno-istorijska celina "Topčider", 1987. godine utvrđuje se za kulturno dobro od izuzetnog značaja za SR Srbiju, zbog posebnih prirodnih, estetskih, kulturnih i istorijskih vrednosti koje sadrži.

Kao posebne vrednosti prostorne kulturne i istorijske celine Topčider ističu se: reljef Topčidera sa florom, rekom i izvorištima, park Topčider u kojem se nalaze Konak kneza Miloša...

...topčiderska crkva Sv. Petra i Pavla, crkveni konak, Miloševa česma kod Topčiderske crkve, knez Mihailov konak (Mitropolitova rezidencija),Vruća česma kod Železničke stanice, Vračarske česme, Obelisk posvećen 1859. godini, spomenik Arčibaldu Rajsu, Mali i Veliki vodoskok, skulptura "Žetelica"; park-šuma Košutnjak sa lovačkom kućom, šumarevom kućom, Hajdučkom česmom, česmom kneza Miloša i Spomenikom na mestu ubistva kneza Mihaila; Pionirski grad sa centralnom zgradom i skulpturama; kompleks dvorova na Dedinju; kompleks Garde; objekti privrednog razvitka: rasadnik u Topčideru, prva železnička stanica u Topčideru, Fabrika šećera i Kovnica novca; sportski objekti: hipodrom, strelište, sportski objekti nekadašnjeg DIF-a; Letnja pozornica; kuće znamenitih ličnosti: Arčibalda Rajsa, porodice Popović-Predić, Veljka Petrovića; groblja: Topčidersko groblje i Nemačko vojničko groblje sa spomenikom srpskim vojnicima poginulim 1915. godine.

Inače, upravo u ovom parku tridesetih godina 20. veka postojali su automati za bombone i slatkiše, koji su uvesejavali najmađe Beograđane.

(M. Stojanović / Izvor: Wikipedia, beogradskonasledje.rs)