UPOZNAJTE BEOGRAD: Sokak pogrešnog imena za srpskog pesnika i filozofa (FOTO)

Beogradska ulica, najpoznatija po ruševini od NATO bombi i pogrešnoj verziji naziva, ime nosi po jednom od najpoznatijih i najvažnijih srspkih filozofa, pesnika i političara - Milanu Kujundžiću Aberdaru.

Milan (kršeno ime Janićije) Kujundžić rodio se 28. 2. 1842. godine u imućnoj i obrazovanoj građanskoj porodici.

Osnovnu školu učio je u Beogradu (onu nekadašnju kod Saborne crkve), a u Pančevu 1850. upisao nemačku gimnaziju jer ga u srpsku kao osmogodišnjaka nisu primili. U Pančevu nije dugo ostao pa je sedmogodišnju gimnaziju završio u Beogradu. Na pravni odsek Liceja u Beogradu upisao se 1859. Na drugoj godini bio je udaljen iz Liceja zbog upornog protesta protiv nekih nemoralnih pojava, ali je posle godinu i po dana profesorski savet poništio odluku i naknadno mu priznao sve školovanje.

Studije je prekinuo zbog turskog bombardovanja grada sa kalemegdanske tvrđave juna 1862, kada je postao konjički desetar u srpskoj vojsci. Potom je dobio stipendiju srpske vlade i otišao na studije filozofije u inostranstvo — jednu godinu studirao je u Beču, drugu u Minhenu, treću na Sorboni u Parizu, a u jesen 1865. otišao u Oksford. Konstantin Branković, profesor filozofije na Velikoj školi, zbog bolesti je tada prekinuo predavanja pa je ministar prosvete posle nekoliko meseci vratio Kujundžića iz Engleske. Ne dovršivši tako studije filozofije, 1865. zaposlio se kao činovnik u Ministarstvu prosvete i odmah polemisao sa Alimpijem Vasiljevićem oko početka grčke filozofije. Januara 1866. kao suplent preuzeo je katedru filozofije na Velikoj školi.

Imao je značajnu ulogu u liberalnom Omladinskom pokretu i bio 1866. jedan od petorice odbornika Ujedinjene omladine srpske. Januara 1867. izabran je za člana Srpskog učenog društva, čiji je bio sekretar (1873—1882) i urednik Glasnika Srpskog učenog društva. Zbog političkih uverenja udaljen je 1867. iz Velike škole. Postao je 1868. počasni član Matice srpske. Pošto je odbio postavljenje za sreskog načelnika u Kraljevu, od 1868. do 1871. bio je sekretar Policajnog odeljenja Ministarstva unutrašnjih dela. Početkom 1871. dao je ostavku na službu kako bi uređivao list Ujedinjene omladine Mlada Srbadija (1871—1872). Bio je narodni poslanik, prvi sekretar (1874), potpredsednik (1880—1881) i predsednik (1882—1885) Narodne skupštine. Od 1873. do 1882. ponovo je bio profesor filozofije na Velikoj školi.

Učestvovao je u srpsko-turskim ratovima 1876—1878. kao intendant Čačanske brigade i komandant baterije (dobio je tada čin počasnog kapetana I klase, a kasnije je unapređen u majora i potpukovnika). Jedan je od osnivača Naprednjačke stranke 1881. i član njenog Glavnog odbora. Od 1882. do 1886. bio je izvanredni poslanik i opunomoćeni ministar u Rimu.

Kao ministar prosvete (1886—1887) doneo je zakone o pripravnoj školi, devojačkoj radničkoj školi, osmogodišnjoj gimnaziji, bogosloviji kao višoj školi i osnovni zakon o Srpskoj kraljevskoj akademiji (1886), čiji je redovni član postao 1887. Zbog bolesti je rano penzionisan. Nije se ženio i nije imao potomstvo. Februara 1891. napisao je Zaveštaj kojim je kuću na Topčiderskoj zvezdi poklonio Akademiji i time osnovao svoju Zadužbinu, iz koje će se kasnije finansirati izdavačka delatnost Akademije.

Kako je u knjizi "Siluete i karakteri" zapisao Simo C. Ćirković, Milan Kujundžić je "kao poet bio stešnjen svojim karijerom":

- I zato često u strofama nije bio u ravni sa nadimkom, koji potiče od "puške koja glas daje".

Kako se dodaje u ovoj knjizi, "po modi onog vremena, Aberdar je negovao prpošnu bradu i brkove, kao znak pripadnosti sloju društvenih uglednika. Bio je više no čuveni dendi, koji je lomio srca, da bi na kraju sam bio slomljen".

Umro je u Beogradu, 26. novembra 1893. godine.

Uprkos značaju koji je imao za srpski narod Milan Kujundžić Aberdar "dobio" je u Beogradu uličicu na Paliluli, koja počinje od ulice Ilije Garašnina, kod Pete beogradske gimnazije, a završava se na platou ispred crkve svetog Marka. Ovaj sokak poznat je po tome što je u njemu jedan deo zgrade RTS, porušen tokom NATO bombardovanja i po tome što ga mnogi pogrešno nazivaju "Abardareva".

(M. S. / Izvori: riznicasrpska.net, Simo C. Ćirković "Siluete i karakteri")